.

.

13 Mart 2009 Cuma

Doğum Borçlanması (Resul Kurt'un 2 yazısı birden)

Kimler doğum borçlanması yapabilecek? Sosyal güvenlik reformu ile birlikte kadınların doğum nedeniyle çalışamadıkları ve bu nedenle sigorta primlerinin ödenmemesinden dolayı sigorta primlerinin yatmamasının telafisi amacıyla doğum borçlanması hakkı verildi. Kanunları gereği verilen ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri ile 4-1/a’lı (SSK’lı) sigortalı kadının ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladığı tarihten sonra iki defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden itibaren geçen iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla; * Hizmet akdine istinaden işyerinde çalışmaması, * Çocuğunun yaşaması şartıyla talepte bulunulan süreler borçlanma kapsamına alınmıştır. 4-1/a (SSK) bendi kapsamında olup hizmet akdine tabi çalışmakta iken doğum nedeniyle işinden ayrılan kadın sigortalılara doğumdan sonra geçen iki yıllık süreyi borçlanma imkanı sağlandığından isteğe bağlı sigortalı iken doğum yapan kadın sigortalılar söz konusu süreyi borçlanamayacaklardır. 4-1/a (SSK) bendine tabi kadın sigortalılardan ücretsiz doğum izin süreleri ya da analık izin süreleri ile doğumdan sonra geçen iki yıllık sürelerini borçlanmak isteyenlerin borçlandırılacak süreleri, sigortalının işten ayrıldığı tarih, sigortalının doğum yaptığı tarih ve kadın sigortalı adına doğumdan sonra prim ödenip ödenmediği hususları göz önünde bulundurularak Kurumca belirlenecek. Bu süreler için ayrıca belge istenmeyecektir. Bunların borçlanma talep dilekçesiyle başvurmaları yeterli olacaktır. 1 Ekim 2008 günü ve sonrasındaki ölümlerde yurtdışı borçlanma süreleri ile askerlik borçlanmaları gibi borçlanmalar 900 günün hesabında dikkate alınmayacak. 4-1/a sigortalılarının kendilerinin veya hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları ve talep tarihinde prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırları (01.01.2009-30.06.2009 döneminde 666,00.- TL ile 4.329,00.- TL) arasında olmak üzere, kendilerince belirlenecek günlük kazancın yüzde 32’si üzerinden borçlanma yapılabilecek. Örneğin, asgari ücretten borçlanma yapıldığında bir aylık doğum borçlanması için ödenecek tutar 213,12.- TL olacak. Borçlanma kapsamında olan süreler 4-1/a (SSK) sigortalılarının, ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladığı tarihten sonra iki defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden itibaren geçen iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla hizmet akdine istinaden işyerinde çalışmaması ve çocuğunun yaşaması şartıyla talepte bulunulan süreler borçlanılabilecek. Borçlanma yapılabilmesi için, sigortalı kadının doğum tarihinden sonraki iki yıllık sürenin tabi olduğu işyerince onaylanan hizmet borçlanma başvuru belgesi ile yapılacak. Sigortalı kadının doğumdan önce çalışmaya başlayarak sigortalılık şartını yerine getirmesi, - Doğumun çalıştığı işinden ayrıldıktan sonra 300 gün içinde gerçekleşmesi, - Doğumdan sonra adına prim ödenmemesi ve borçlanacağı sürede çocuğunun yaşaması, Gerekmektedir. Kamuoyunda en çok tartışılan konu olan, 01.10.2008 öncesi doğumların borçlandırılıp borçlandırılmayacağına ilişkin olarak 2008/111 sayılı Genelge ile çözüm getirilmiştir. Buna göre, 01.10.2008 öncesi doğumlar için de diğer koşulların varlığı halinde borçlanma yapılacaktır. Örnek 1- 01/03/1995 tarihinden itibaren 4-1/a bendine tabi olarak çalışmaya başlayan sigortalı (A), 07/05/1996 tarihinde doğum yapmıştır. Bu sigortalı doğum sonrasını istirahatlı olarak geçirdikten sonra çalıştığı işinden ayrılmış ve 30/04/1999 tarihinde tekrar çalışmaya başlamıştır. Sigortalı (A), doğum yaptığı tarihten sonra çalışmaksızın yaklaşık 3 yıl geçirmiş ise de en fazla iki yıllık süreyi borçlanabileceğinden, adına prim ödenmemiş istirahatli olduğu 07/05/1996-07/05/1998 süresi ile çalışmadan geçirdiği süre dahil toplam 24 aylık süreyi borçlanabilecektir. Örnek 2- 15/04/1996 tarihinden itibaren 4-1/a bendine tabi olarak çalışmaya başlayan sigortalı (B), hamileliği nedeniyle yasal izin süresini beklemeden 06/05/1997 tarihinde işinden ayrılarak 300 günlük süre içinde 07/01/1998 tarihinde doğum yapmış ve 12/03/2001 tarihinde de tekrar çalışmaya başlamıştır. Çalışmadan boşta iken 300 günlük süre içinde doğum yapan bu sigortalı 07/01/1998-07/01/2000 tarihleri arasında geçen iki yıllık süreyi borçlanabilecektir. Doğum borçlanma tutarı nasıl hesaplanacak? Perşembe günü, doğum borçlanmasını açıklamıştım. Bugün de, doğum borçlanmasını açıklamaya devam ediyoruz. Borçlanma sürelerinin tespitinde Kurum gerektiğinde usulüne göre düzenlenmiş ayrı bir belgenin de ibrazını isteyebilecek. Ücretsiz doğum izni ya da analık izni süreleri ile 5510 sayılı 4-1/a bendi kapsamındaki (SSK) sigortalı kadının doğum tarihinden sonraki iki yıllık süresi tabi olduğu işyerince onaylanan ve örneği Kurumca hazırlanan hizmet borçlanması başvuru belgelerine göre Kuruma yapılacak. Borcun tamamının ya da bir kısmının bir ay içinde ödenmesi halinde, ödenen miktara karşılık gelen süre sigortalılık süresi olarak değerlendirilecek. Borçlanılan süreler, uzun vadeli sigorta ve genel sağlık sigortası bakımından 4-1/a bendi kapsamındaki (SSK) sigortalılık süresi olarak değerlendirilecek. Borçlanma tutarının hesaplanması Sigortalıların borçlanacakları sürelere ait prim tutarı, sigortalıların veya hak sahiplerinin talepte bulundukları tarihte prime esas kazancın alt ve üst sınırları arasında olmak üzere kendilerince belirlenen günlük kazancın % 32’si oranında hesaplanacaktır. Borçlanılacak sürenin hesabında ayın 28, 29, 30 ve 31 gün çektiği üzerinde durulmaksızın ay 30, yıl 360 gün olarak alınacaktır. Borçlanacağı sürenin başlangıcı ve bitişi ay içinde herhangi bir tarih ise o aylara ait gün sayısı parmak hesabı yapılmak suretiyle hesaplanacaktır. Prime esas günlük kazanç alt sınırı asgari ücretin otuzda biri, üst sınırı ise prime esas günlük kazanç alt sınırının altı buçuk katıdır. 01/01/2009-30/06/2009 tarihleri arasında prime esas kazancın alt sınırı günlük 22,20 TL, üst sınırı 144,30 TL olarak dikkate alınacak ve yapılacak hizmet borçlanması prime esas asgari günlük prim tutarı 22,20 TL x % 32 = 7,10 TL, azami prim tutarı 144,30 x % 32 = 46,18 TL’dir. 30 günlük doğum borçlanma tutarı da en az 213 TL ve en fazla 1.385,40 TL olacaktır. Sigortalıların hesaplanacak primlerini borcun tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde ödemeleri şartı ile borçlandırılarak, borçlandırılan süreleri sigortalılıklarına sayılacak. Sigortalılık borçlanması ile aylık bağlanmasına hak kazanılması durumunda, ilgililere borcun ödendiği tarihi takip eden ay başından itibaren aylık bağlanacak. Bir ay içinde ödenmeyen borçlanmalar için ise yeni başvuru şartı aranacak. Primi ödenmeyen borçlanma süreleri hizmetten sayılmayacak. Borçlanma sürelerinin ne şekilde belgeleneceğini belirlemeye Kurum yetkili olacak. Bu Kanuna göre tespit edilen sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler için borçlandırılma halinde, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülecek. 01.10.2008 tarihinden sonra ölen sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanmasında aranan en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup toplam 900 gün prim ödeme gün sayısı şartlarının tespitinde, Kanunun yürürlük tarihinden önce yapılan her türlü borçlanma süreleri de dikkate alınmayacak. Doğum borçlanmasında önemli açıklamalar Sigortalılık borçlanması ile aylık bağlanmasına hak kazanılması durumunda, ilgililere borcun ödendiği tarihi takip eden ay başından itibaren aylık bağlanacak. Birinci doğumun gerçekleştiği tarihten itibaren iki yıllık süre geçtikten sonra ve sigortalı olarak tekrar çalışmaya başlamadan ikinci doğumunu yapan kadın sigortalı birinci doğum nedeniyle çalışmadan geçirdiği iki yıllık süreyi borçlanabilecek, ancak ikinci doğum için iki yıllık süreyi borçlanamayacaktır. Kadın sigortalı, doğumdan sonra iki yıldan daha az bir süreyi çalışmadan geçirmiş ise bu süreleri de borçlanabilecektir. İlk defa 4-1/a bendi kapsamında çalışırken doğum nedeniyle çalışmasına ara verip iki yıllık süreyi tamamladıktan veya tamamlamadan 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi ve 2008 yılı Ekim ayı başından sonra ilk defa (c) bendi kapsamında çalışan kadın sigortalılarda borçlanma talep tarihinde 4-1/a bendine tabi olma şartı bulunmadığından, doğumdan sonra geçen sürelerini borçlanabileceklerdir.