Gayrimenkul satışlarının, Kurumlar Vergisi Kanunu ve Katma Değer Vergisi Kanunları karşısındaki durumları

Kurumlar Vergisi Kanunu Yönünden,5520 Sayılı KVK 5/1-e bendinde;Kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetleri,intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançların % 75'lik kısmı vergiden istisna edilmiştir.
Bu istisna, satışın yapıldığı dönemde uygulanır ve satış kazancının istisnadan yararlanan kısmı satışın yapıldığı yılı izleyen 5.yılın sonuna kadar pasifte özel bir fon hesabında tutulur. Ancak satış bedelinin, satışın yapıldığı yılı izleyen      2. takvim yılının sonuna kadar tahsil edilmesi şarttır. Bu süre içinde tahsil edilmeyen satış bedeline isabet eden istisna nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğramış sayılır.(Taşınmazların kaynak kuruluşlarca kira sertifikası ihracı amacıyla varlık kiralama şirketlerine satışı ile bu varlıkların, varlık kiralama şirketlerince taşınmazın devralındığı kuruma satışından doğan kazançlar için bu oran %100 olarak uygulanır ve bu taşınmazlar için en az iki tam yıl süreyle aktifte bulunma şartı aranmaz.)

İstisna edilen kazançtan 5 yıl içinde sermayeye ilave dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilen veya işletmeden çekilen ya da dar mükellef kurumlarca ana merkeze aktarılan kısım için uygulanan istisna dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğramış sayılır.Aynı süre içinde işletmenin tasfiyesi (bu Kanuna göre yapılan devir ve bölünmeler hariç) halinde de bu hüküm uygulanır.
Buna göre, 2 tam yıl süre ile şirket adına tapuda kayıtlı ve aktifinde yer alan gayrimenkulün satışından doğan kazancın % 75’lik kısmı kurumlar vergisinden istisna edilmiştir. Kalan % 25’lik kısım ise vergiye tabi kazançlar arasında yer almaktadır.
Katma Değer Vergisi Kanunu Yönünden-Katma Değer Vergisi Kanununun 17/4-r maddesinde;Kurumların aktifinde veya belediyeler ile il özel idarelerinin mülkiyetinde, en az 2 tam yıl süreyle bulunan iştirak hisseleri ile taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimler ile bankalara borçlu olanların ve kefillerinin borçlarına karşılık taşınmaz ve iştirak hisselerinin (müzayede mahallerinde yapılan satışlar dahil) bankalara devir ve teslimlerinin KDV den istisna olduğu belirtilmiştir.İstisna kapsamındaki kıymetlerin ticaretini yapan kurumların, bu amaçla aktiflerinde bulundurdukları taşınmaz ve iştirak hisselerinin teslimlerinin istisna kapsamı dışındadır.İstisna kapsamında teslim edilen kıymetlerin iktisabında yüklenilen ve teslimin yapıldığı döneme kadar indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisi, teslimin yapıldığı hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınır.

Sonuç;Satışa konu olan gayrimenkulden eğer bir satış kazancı sağlanıyorsa, bu kazancın % 75’lik kısmı satışın yapıldığı yılı izleyen 5.yılın sonuna kadar pasifte özel bir fon hesabında tutulur.İstisnadan yararlanılabilmesi için satış bedelinin satışın yapıldığı yılı izleyen 2.takvim yılının sonuna kadar tahsil edilmesi şarttır.
Şirketin tapuda kendi adına kayıtlı ve 2 tam yılın üzerinde aktifinde yer alan gayrimenkulün satışı sırasında, kesilen fatura, KDV kanununun 17/4-r bendine istinaden KDV siz düzenlenecektir.
Konuda dikkat edilmesi ve karıştırılmaması gereken iki ifade bulunmaktadır. Bunlar “izleyen yıl” ve“tam yıl” ifadeleridir. Gerekli yıl hesaplamaları yapılırken, izleyen yıl ile ifade edilmek istenen, satışın gerçekleştiği yılın hesaplamada dikkate alınmayacağı, tam yıl ile ifade edilmek istenen ise; satışın gerçekleştiği günden başlamak üzere yapılacak hesaplamadır.

Altuğ Özöğüt SMMM