Küçük işletmeler ve bağımsız denetim.

Küçük işletmelerin bağımsız denetiminin kimler tarafından ve nasıl yapılacağı KGK tarafından yayınlanan bağımsız denetim standartlarında yayınlanmış olup bu standartlar daha çok BDS 200, BDS 210 ve BDS 300 de yer almaktadır. Bu yazımızda küçük işletmenin tarifi, tek başına denetim yapan bağımsız denetçinin genel amaçları , BDS lere uygun denetim faaliyetlerinin yürütülmesi Finansal Tabloların Bağımsız Denetiminin Planlanması gibi konulara açıklık getirmektedir.

1- Bağımsız Denetçinin Genel Amaçları Ve Bağımsız Denetimin Bağımsız Denetim Standartlarına Uygun Olarak Yürütülmesi Bağımsız denetim standardı 200
Küçük İşletmelere Özgü Hususlar 
Küçük işletmelerin denetiminde dikkate alınması gereken ilâve hususları açıklayan bölümlerde “küçük işletme” terimi genellikle aşağıdaki özelliklere sahip bir işletmeyi ifade eder:

·        
(a) Sahiplik ve yönetimin az sayıda kişinin elinde toplanması (genellikle tek kişi– bu gerçek kişi veya sahipleri gerekli niteliksel özellikleri taşıyan bir tüzel kişi olabilir),
(b) Aşağıdaki özelliklerden birini veya daha fazlasını taşıması:
(i) Karmaşık olmayan veya basit işlemler,
(ii) Basit kayıt düzeni, 
(iii) Az sayıda iş kolu ve bu iş kollarında az sayıda ürün,
(iv) Az sayıda iç kontrol, 
(v) Geniş kontrol sorumluluğuna sahip az sayıda yönetim kademesi veya 
(vi) Görev kapsamı geniş az sayıda personel.

Yukarıda yer alan özellikler, niteliksel özelliklerin tamamı değildir. Bu özellikler sadece küçük işletmelere özgü değildir ve küçük işletmelerin bu özelliklerin tamamını taşıma zorunluluğu yoktur. BDS’lerde küçük işletmelere özgü hususlar öncelikle borsada işlem görmeyen işletmeler göz önünde bulundurularak düzenlenmiştir. Ancak bu hususlardan bazıları, borsada işlem gören küçük işletmelerin denetiminde de yardımcı olabilir. 
BDS’lerde “işletme sahibi-yönetici”, küçük işletmenin günlük faaliyetlerinin yönetiminden sorumlu olan işletme sahibini ifade eder.
Denetimin tamamen sorumlu denetçi tarafından yürütülmesi hâlinde, denetim ekibi üyelerinin yönlendirilmesi ve gözetimi ile denetim ekibi üyelerinin yaptıkları çalışmaların gözden geçirilmesi gibi sorunlar ortaya çıkmaz. Bu tür durumlarda çalışmanın tamamını bizzat yürüten sorumlu denetçi, tüm önemli konulardan haberdar olur. Denetimin tamamının aynı kişi tarafından yürütülmesi hâlinde, denetim sırasında ulaşılan yargıların uygunluğuna dair tarafsız bir görüş oluşturulması konusunda uygulamada sorunlar çıkabilir. Özellikle karmaşık veya olağan dışı sorunların bulunması ve denetimin tek başına denetim faaliyeti yapan denetçi tarafından yürütülmesi hâlinde, uygun tecrübeli bir denetçiyle istişare edilmesi gerekebilir.

2- Finansal Tabloların Bağımsız Denetiminin Planlanması  Küçük işletmelerin denetimlerinde, denetimin tamamı çok küçük bir denetim ekibi tarafından yürütülebilir. Küçük işletme denetimlerinin çoğunda, bir denetim ekibi üyesiyle çalışan (veya herhangi bir denetim ekibi üyesi olmadan çalışan) sorumlu denetçi (veya tek başına denetim faaliyeti yapan bir denetçi) yer alır. Küçük bir ekipte ekip üyelerinin koordinasyonu ve iletişimi daha kolaydır. Küçük bir işletmenin denetiminde genel denetim stratejisinin oluşturulması, karmaşık veya zaman alıcı bir çalışma gerektirmez. Genel denetim stratejisinin oluşturulması işletmenin büyüklüğüne, denetimin karmaşıklığına ve denetim ekibinin büyüklüğüne bağlı olarak değişir. Örneğin, yeni tamamlanan bir denetimdeki çalışma kâğıtlarının gözden geçirilmesine ve belirlenen öne çıkan konulara dayanarak, önceki denetimin sonunda hazırlanan ve işletme sahibi-yöneticiyle yapılan müzakereler esas alınarak cari dönemde güncellenen özet bilgi notu, 8 inci paragrafta belirtilen hususları kapsaması hâlinde, cari denetimin belgelendirilmiş denetim stratejisi olarak işlev görebilir. 
A19. A11 paragrafında belirtildiği üzere, uygun bir özet bilgi notu, küçük bir işletmenin denetiminde belgelendirilmiş denetim stratejisi olarak işlev görebilir. Küçük işletmelerde muhtemel olduğu gibi, ilgili birkaç kontrol faaliyetinin bulunduğu varsayımıyla oluşturulan standart denetim programları veya kontrol listeleri (Bakınız: A17 paragrafı), denetçinin risk değerlendirmeleri dâhil denetimin şartlarına göre biçimlendirilmiş olması kaydıyla, denetim planı olarak kullanılabilir.