.

.

26 Aralık 2008 Cuma

İnşaat hakediş fatura ve kdv.

1-Vergiyi Doğuran Olay
İnşaat ve onarım işlerinde vergiyi doğuran olay, hakediş raporunun ihale makamınca onaylandığı tarihte meydana gelmektedir.
Vergiyi doğuran olayın meydana gelmesi için kesin kabulün yapılması şart değildir. Danıştay 7. Dairesi kararı: Yıllara yaygın inşaat ve onarım işi yapan inşaat firmasının hakediş raporunun ihale makamınca onaylandığı tarihte KDV yönünden vergiyi doğuran olay meydana gelmiş sayılır,denilmektedir ( 15.10.1993 tarih ve E.1992/4200,K.1993/4107 ).Esasen KDV doğuran olay, kanunun 2. maddesinin 1. bendinde tarif edilmiş bulunan teslimdir. Yapı işlerinde teslim geçici kabul ile gerçekleşir.
Ancak KDV Kanununun 10. maddesinin (b) fıkrasında, teslimden önce fatura veya benzeri belgelerin verilmesi halinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere vergiyi doğuran olayın, fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi anında meydana geleceği hükme bağlandığından hakediş raporunun düzenlenerek tahakkuka bağlanması ile istihkak miktarı kadar teslim yapılmış sayılacak ve KDV yükümlülüğü doğacaktır.
2. Katma Değer Vergisinin Mükellefi İnşaat ve onarım işleri nedeniyle kendilerine hakediş ödenen, dolayısıyla ticari kazanç elde eden müteahhitler KDV nin mükellefidirler.
3. Katma Değer Vergisinin Matrahı İnşaat taahhüt işleri nedeniyle müteahhitlere ödenen hakediş bedellerine uygulanan KDV hesabında ; ilk önce hakediş bedelinden ihale tenzilatına tekabül eden miktar düşülür. Bu meblağdan da bir önceki hakedişle müteahhide ödenen tutar düşülür, bulunan tutara ise çimento, demir, akaryakıt, inşaat ve tesisat fiyat farkı gibi ihale tenzilatına tabi olmayan ödemeler tutarı eklenerek elde edilen tutar üzerinden KDV hesaplanır.KDV bu şekilde hesaplandıktan sonra, hakediş raporunun arka sayfasında ilaveler bölümünde gösterilir. Avans, teminat, gecikme cezası ve işveren idare tarafından sağlanan malzeme bedeli KDV matrahından indirilmez.Öte yandan, hakediş tutarı üzerinden GVKnun 94. maddesi uyarınca yapılan gelir vergisi ile damga vergisi de KDV matrahından indirilmez. Çünkü gelir vergisi zaten KDVne esas matrah üzerinden hesaplanır. Bu nedenle gelir vergisinin KDVden önce kesilmesi mümkün değildir. Ayrıca söz konusu kesintiler hakediş belgesi üzerinden değil, tahakkuk müzekkeresi ve verile emri üzerinden hesaplanarak alınan kesintilerdir.
4. Katma Değer Vergisinin Oranı %18 olarak uygulanmaktadır.
5. Avanslarda Katma Değer Vergisi Avans verilen işlerde KDV 10. maddesi uyarınca vergiyi doğuran olay meydana gelmediğinden, avans verilirken KDV hesaplanmayacaktır. Zira avanslar, bir teslim veya hizmetin karşılığını teşkil etmemektedirler. Ancak, avans nedeniyle fatura tanzim edilmişse, faturada gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere vergiyi doğuran olayın meydana geldiği kabul edilerek KDV hesaplanacaktır.
6. Hakediş Düzenlenen Hallerde Ayrıca Fatura Düzenlenip Düzenlenmeyeceği Hakediş raporu, müteahhit tarafından yapılan yapım ve hizmet işlerinin bedellerinin hesabını, bu bedelden yapılan indirimleri ile kanuni kesintileri gösteren ve ödemelere esas olan bir belgedir.Maliye Bakanlığınca yayımlanan 34 nolu KDV Genel Tebliğinin ( A ) bölümünün 2.paragrafında : Hakediş belgesi, VUK da düzenlenen bir belge olmadığından,hakediş belgesi düzenlenen işlerde KDVnin indirim yapılabilmesi için, bu tebliğin yayımından itibaren ayrıca fatura düzenlenmesi ve bu faturada verginin gösterilmesi gerekmektedir,şeklinde bir açıklama yer almıştır.Anılan tebliğe göre, hakediş belgesi düzenlenen işlerde hakediş raporu ile birlikte ayrıca fatura düzenlenmesi ve istihkak bedeli üzerinden KDV hesaplanarak fatura üzerinde gösterilmesi gerekmektedir. Hakediş raporuna ilişkin düzenlenen faturanın hakediş raporundaki tutar ile aynı olması gerekir.Hakedişe ilişkin hesaplanan KDV, onay tarihinin döneminde beyan edilecektir. Dolayısıyla, kesilecek fatura hakediş raporunun onay tarihi ile aynı tarihi taşımalıdır.Onay tarihi itibarıyla tahakkuk eden KDVnin tamamı, istihkakların tahsil edilip edilmediğine, veya dilimler halinde tahsil edilmesine bakılmaksızın tamamının o dönemde beyan edilmesi gerekir.Danıştay 3.dairesince verilen 17.1.1996 tarih ve E:1995/3307,K.1996/10 sayılı kararda :Hakediş raporunun onay tarihi itibarıyla tahakkuk eden hakedişlere ilişkin KDV nin tümünün,onay tarihi esas alınarak beyan edilmesi gerektiği belirtilmiştir.
7. İdarece Verilen Malzeme Bedeli Kesintilerinde Katma Değer Vergisi
a- idarece verilen malzemeler, hakediş raporunun iç sayfasında gösterilen imalatlar arasında yer almayıp, sadece arka kapakta kesintiler kısmında, müteahhit karı eklenmeksizin ve ihale indirimine tabi olmaksızın zati bedel olarak kesiliyor ise, kesinti bedeline ayrıca KDV eklenmesi gerekmez.b- idarece verilen malzeme bedelleri, müteahhit karı eklenmeksizin ve ihale indirimine tabi olmaksızın, hakediş raporunda müteahhidin yaptığı imalatlar içinde ve ihale tenzilatına tabi olmayan imalatlar hanesinde ve bedelide hakediş raporunun kesintiler hanesinde gösterilmek suretiyle müteahhit alacağından kesilmesi şeklinde işleme tabi tutulur ise, hakedişle ilgili KDV hesaplanırken, idarece verilen malzeme bedelleri de matraha dahil edileceğinden, bedellerinin müteahhit alacağından kesilmesi sırasında kesilmesi gereken miktara KDV eklenmesi gerekir.
c- idarece verilen malzemelerle ilgili olarak hakedişin iç sayfasında herhangi bir işlem yapılmadan, verilen malzeme bedellerine müteahhit veya taşeron karı eklenmek suretiyle, hakediş raporlarının kesintiler hanesinde gösterilerek müteahhit veya taşeronun alacağından kesilmesi şeklinde işlem yapılması durumunda da bu bedellere KDV eklenerek kesinti yapılması gerekir.d- Yeni birim fiyat analizi yapılması durumunda, idarece verilen malzemeler hem hakedişlerde görünmeyecek, hem de her hangi bir kesinti yapılmayacağından KDV kesintisi de söz konusu olmayacaktır.
8. Sonuç a- İnşaat ve taahhüt işleri nedeniyle, müteahhitlere ödenen istihkak bedellerine ilişkin Katma Değer Vergisinin hesabında, istihkak bedellerinden ihale tenzilatının düşülmesi ve bulunan meblağa malzeme fiyat farkının ilave edilmesi gerekir.b- Teminat ve gecikme cezası KDV matrahından indirilemez.c- İstihkak tutarları üzerinden G.V.Knun 94. maddesi uyarınca yapılan vergi tevkifatı KDV matrahından indirilmez.d- 2886 sayılı kanunun 71. maddesine göre ihalesiz protokolle yapılan işler KDV kanununun genel hükümleri çerçevesinde vergiye tabi olacaktır.e- KDV kanununun 10 .maddesi uyarınca avans ödemelerinde vergiyi doğuran olay meydana gelmediğinden avans ödemeleri sırasında KDV hesaplanmayacaktır.f- 2886 sayılı kanunun 81. maddesine göre, bu kanuna tabi idarelerce emaneten yaptırılan işlerde taşeronların söz konusu idarelere yaptığı işler ve idarenin alımları KDV Kanununun genel hükümleri dahilinde vergiye tabi olacaktır.g- Hakediş belgesi düzenlenen işlerde ayrıca fatura düzenlenmelidir.

17 Aralık 2008 Çarşamba

Şirketlerde Birleşme

Birleşme: yalnız aynı neviden olan şirketler birleşebilir.
AŞ ile ltd birleşemez.

Birleşme iki şekilde gerçekleşebilir:
1.Aynı neviden iki veya daha fazla şirket yeni şirketi kurarlar.Birleşen şirketler tasfiye olmadan infisah ederler. Bu şirketlerin mal varlıkları tamamen yeni kurulan şirkete devredilir
Bu Yeni Kuruluş şeklinde birleşmedir.
2.Bir şirket varlığını tamamen aynı neviden başka bir şirkete devrederek infisah olur.
Bu Devralma Yoluyla birleşmedir.

a)Birleşmede Yapılacak İşlemler: Ticaret kanununda şirket birleşmelerinin usul ve esaslarını düzenleyen özel bir düzenleme yok.Sadece 2 aş nin devralma ile birleşmesinin nsaıl olacağı 451.md de anlatılıyor; Bir anonim şirket diğer bir anonim şirket tarafından bütün aktif ve pasifleriyle devralınmak suretiyle infisah ederse şu yöntem uyguılanır,devralanın yönetim kurulu infisah edenin alacaklarını tasfiye hakkındaki hükümlere göre davet eder,infisah edenin malları,borçları tediye veya temin edilinceye kadar ayrı olarak ve devralan tarafından idare edilir,devralanın yön. Kurulu üyeleri , alacaklılara karşı infisah edenin mallarının ayrı olarak idaresini temin hususunda şahsen ve müteselsilen kefildirler,malların ayrı olarak idare edildiği müddet içinde infisah eden şirkete açılacak davalarda yetkili mahkemenin salahiyeti aynen kalır,infisah eden şirketin alacaklılarıyla devralan şirket alacaklıları arasındaki münasebetlerde devralınan ve ayrı idareye tabi olan mallar aynı müddet içinde infisah eden şirketin malları sayılır; devralan şirketin iflasında bu mallar ayrı bir masa teşkil eder ve icap ediyorsa münhasıran infisah eden şirket borçlarının ödenmesinde kullanılır,şirketin infisahı, ticaret siciline tescil olunur. Şirket borçları tediye veya temin edildikten sonra ticaret sicilinden infisaha ait kayıt silinir ve ilan olunur,infisahın tescilinden sonra devralan şirketçe infisah eden şirketin pay sahiplerine karşılık olarak verilecek hisse senetleri, birleşme mukavelesi hükümlerine göre kendilerine teslim olunur.
TTK’ nun 452. md ye göre ise “Birden çok anonim şirketin malları yeni kurulacak bir anonim şirket tarafından devralınabilir; o suretle ki adı geçen şirketlerin malları tasfiye edilmeksizin yeni şirkete geçer. Böyle bir birleşme hakkında anonim şirketlerin kurulmasına ve bir anonim şirketin diğer bir anonim şirket tarafından devralınmasına dair olan hükümler tatbik olunur.Şirketler imzaları noterce tasdikli birleşme sözleşmesinde;birleştiklerini,yeni aş nin anasözleşmesini düzenlediklerini,bütün hisselerin taahhüt edilediği,mevcut şirketlerin mallarını sermaye olarak yeni şirkete koyduklarını ve yeni şirketin lüzumlu organlarını tayin ettiklerini tespit ederler.Birleşme sözleşmesi birleşen şirketlerden her birinin yön.kurulunca onaylanır,bu onay kararı ile yeni şirketin kuruluşu tamamlanır tescil ve ilan edilir.Tescilden sonra eski şirketlerin hisseleri karşılığında birleşme sözleşmesine göre yeni şirketin hisse senetleri verilir.”
aa)Devralma Yolu İle Birleşmede izlenecek Yol;Devir alanın ve devir olanın yetkili organlarınca ayrı ayrı birleşme kararı alınmalıdır.Birleşmeye karar veren şirketler karar verilen bir örneğe göre ara mali tablolarını hazırlamalıdırlar.Devir alanın sermayesi artar. Devir olunanın malvarlığı devir alanın sermayesinin bir kısmını oluşturacaktır. Bu nedenle birleşmeye karar veren şirketler yukarıda açıklanan şekilde hazırlayacakları mali tablolarla birlikte Asliye Ticaret Mahkemesine başvururlar. Mahkemenin tayin edeceği bilirkişiler yapacakları inceleme sırasında her iki şirketin öz sermayelerini tespit eder, devir alan şirketin yapması gereken sermaye artırımının tutarını ve değiş–tokuş ölçütlerini hesaplar ve birleşmenin önünde bir sakınca olup olmadığını inceler raporlarını hazırlarlar. Mahkeme bilirkişi raporuna göre kararını verir. Limited şirketlerin birleşmesi halinde mahkeme kararı yerine Yeminli Mali Müşavir raporu ile de tespit yaptırmak mümkündür. Mahkeme kararından sonra TTK 452.md hükmüne göre bir birleşme sözleşmesi hazırlanacaktır.Sözleşmede; iki şirketin birleştiği, yeni anonim şirketin ana sözleşmesinin düzenlendiği, bütün hisselerin taahhüt olunduğu, mevcut şirketin mallarını sermaye olarak koydukları, yeni şirketin organlarının tayin olduğu belirtilmelidir.
Devir yolu ile birleşmede,devir işleminden sonra,devralanın ana sözleşmesinde değişiklik yapılacak ise, bu değişikliğinde birleşme sözleşmesinde yer alması gerekmektedir. Gerek yeni bir şirket kurmak suretiyle birleşmelerde gerek devralma suretiyle yapılan birleşmelerde birleşme sözleşmesinin noter onaylı olması gerekir.

Devir sözleşmesinden sonra; TTK148.md ye göre birleşme ilgili şirketlerce ayrı ayrı karara bağlanıp (aş de genel kurul kararı,ltd de ortaklar kurulu kararı) tescil ve ilan edilir.
Şirketlerin aralarında tespit ettikleri bir örneğe göre düzenledikleri bilançolarını da bu karar ile birlikte ilan ettirmeleri gerekir. Ayrıca birleşme sebebiyle varlıkları sona erecek şirketler, kendilerine ait borçların ne şekilde ödeneceğine dair düzenleyecekleri beyannameyi de bilançoları ile birlikte ilan ettirmelidirler.(149)Birleşmeye ilişkin genel kurul veya ortaklar kurulu kararı, ilan gününden itibaren 3ay sonra hüküm ifade eder. Şu kadar ki; ilandan önce birleşen şirketler borçlarını ifa yahut borca karşılık parayı TCMB veya başkabir bankaya tevdi etmiş veyahut alacaklılar şirketlerin birleşmesine razı olmuş ise birleşme kararı ilan gününden itibaren hüküm ifade eder.Borç karşılığının bankaya tevdiinin ilanı lazımdır. Birleşen şirketlerin alacaklılarından her biri ilandan itibaren 3 ay içinde yetkili mahkemeye müracaatla birleşmeye itiraz edebilir. İtiraz hakkından vazgeçilmedikçe yahut bu husustaki itirazın reddine dair mahkemece verilen karar katileşmedikçe veyahut mahkemece takdir edilecek teminat şirket tarafından verilmedikçe birleşme hüküm ifade etmez.(TTK Mad.150) Devir bir infisah sebebi olması nedeniyle devralınan şirket infisah olunur.Aş de birleşme sözleşmesinin genel kurulunca kabulü infisahın kabulü, alınan kararın da tescili, şirketin infisahının tescili demektir.

ab)Yeni Şirket Kurulması Suretiyle Yapılan Birleşmelerde İzlenecek Yol: Devir yoluyla birleşmede izlenen yol; aşağıdaki farklılıklar dışında yeni bir şirket kurulması yolu ile iki veya daha fazla şirketin birleşmesinde de aynen geçerlidir;
Yeni kurulan şirketle birleşecek şirketlerin varlıkları ayni sermaye olacağı için; mahkemece atanan bilirkişilerin ayni sermaye olarak konulacak bu varlıkları da değerlemeleri gerekir. Yeni kurulacak şirket söz konusu olduğundan şirket kuruluşu işlemleri yapılmaldır,yapılması gereken bir diğer işlemde birleşme kararı alan şirketlerin infisahlarının tescilidir.

b)Ticaret Siciline Müracaatta İstenen Belgeler:
AŞ de Birleşmenin Tescilinde Ticaret Sicilince İstenen Belgeler:
1.Dilekçe (İmzalı-kaşeli)
2.Birleşme kararının alındığı genel kurul toplantı tutanağı (Noter onaylı)
3.Hazirun cetveli (Aslı veya noter onaylısı)
4.Bilanço (Birleşmeye esas alınan)
5.Birleşme sözleşmesi (Noter onaylı 2 adet)
6.Borç beyanı (Devir olan şirketten 2 adet)
7.Borç taahhüdü ( 2 adet- devir alan şirketten )
8.Özvarlık tespitine dair mahkeme kararı ve bilirkişi raporu
9.Hükümet temsilcili atama yazısı (Aslı)
10.Gündem
Birleşmenin hemen hüküm ifade edeceği hallerde;
11.Devir alınan şirketin alacaklılar listesi ve muvafakat kağıtları
12.Borçların ödenmesi halinde ödendi makbuzları,

Ltd de Birleşmenin Tescilinde Ticaret Sicilince İstenen Belgeler:
1.Dilekçe (İmzalı-kaşeli )
2.Birleşme kararının alındığı ortaklar kurulu kararı(1 adet)
3.Birleşme bilançosu (2 adet- birleşmeye esas alınan)
4.Birleşme sözleşmesi (Noter onaylı-2 adet)
5.Yeminli Mali Müşavir raporu ve aynı kişiye ait faaliyet belgesi
6.Borç taahhüdü (Devir alan şirketten 2 adet)
7.Borç beyanı (Devir olan şirketten-2 adet)
Birleşmenin hemen hüküm ifade edeceği hallerde;
-Devir alınan şirketin alacaklılar listesi ve muvafakat kağıtları
-Borçların tamamının ödenmesi halinde ödendi makbuzları



Bu arada son 10 yıldır hazırlanan yeni Türk Ticaret Yasasınında artık sonuna gelindiği yakında yasanın meclisten çıkacağı tahmin ediliyor,
Bu yeni yasada halen yürürlükte olan TTK ya göre ticari işlemlerde pek çok çağdaş çözümün yer aldığını da takip ediyoruz.
Bekleyip yeni uygulamaya göre işlem yapıp yapmama konusunda karar verilmesi gerekir.