Apartmanlarda risk değerlendirmesi

Apartmanlarda İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatına Göre Risk Değerlendirmesi Örneği - Arif TEMİR*

Yaklaşım / Mart 2013 / Sayı: 243
I- GİRİŞ Risk değerlendirmesi yapma yükümlülüğü 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu(1) ile 01.01.2013 tarihinden itibaren apartmanlara da getirildi. Risk değerlendirmesinin nasıl yapılacağı 30.12.2012 tarihinde yürürlüğe giren İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği’nde(2) belirtilmiştir. Risk değerlendirmesi 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği ve uluslararası standartlar göz önünde bulundurularak yapılacaktır.Bu yazımızda; kalorifer kazanı, merkezi ısıtma sistemi, havuz gibi yerleri bulunmayan bir apartmanın risk değerlendirmesini nasıl yapıldığını örnekleme yaparak açıklamaya çalışacağız.
II- RİSK DEĞERLENDİRMESİNİN AŞAMALARI Risk değerlendirmesi yapılırken genel kabul görmüş risk değerlendirme aşamalarını sırasıyla uygulamamız gerekiyor. Risk değerlendirmesinin beş aşaması bulunuyor. Bunlar;

• Tehlikelerin belirlenmesi,
• Risklerin değerlendirilmesi,
• Risklerin derecelendirilmesi,
• Kontrol önlemlerinin uygulanması,
• Denetim, izleme ve gözden geçirme.

Buna göre ilk önce işyerimizin bütün bölümlerini gezerek tehlikelerin neler olduğunu, nelerin insanlara, çevreye ve diğer malzemelere zarar vereceğini tespit etmemiz gerekiyor. İkinci aşamada tehlikelerin hangi risklere sebep olacağını belirleyeceğiz. Üçüncü aşamada riskleri düşük, orta ve yüksek diye sınıflandıracağız. Dördüncü aşamada belirtilen risklerin kontrol önlemleri uygulanacak. Beşinci aşamada ise denetim izleme ve gözden geçirme işlemleri yapılacaktır. Yapılacak bütün bu işlemler kayıt altına alınacak.Belirlenen risk için kontrol tedbirlerinin hayata geçirilmesinden sonra yeniden risk seviyesi tespiti yapılır. Yeni seviye, kabul edilebilir risk seviyesinin üzerinde ise risk değerlendirme adımları tekrarlanır.
III- APARTMANLARDA RİSK DEĞERLENDİRMESİ ÖRNEĞİ Apartmanlarda işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çalıştırma yükümlülüğü 30.06.2014 tarihinde başlayacağı için bu tarihe kadar yapılacak risk değerlendirme ekibindeiş güvenliği uzmanları ile işyeri hekimlerinin bulunmasına gerek yoktur.Risk değerlendirmesi, risk değerlendirme ekibi tarafından yapılacak. Buna göre; apartmanda risk değerlendirmesi ekibi aşağıdaki kişilerden oluşacak: 

• Apartman yöneticisi (yönetim kurulu),  
• Kapıcı.

Bu ekibe diğer apartman sakinleri de katılabilir. Uzmanlık isteyen konularda da işyeri hekimlerinden, iş güvenliği uzmanlarından, ortak sağlık ve güvenlik birimleri vb yerlerden yardım alınabilir(*). Risk değerlendirmesi normal şartlar altında apartmanlarda 6 yılda bir yenilenecek. Ancak ortaya çıkabilecek yeni risklerin, işyerinin tamamını veya bir bölümünü etkiliyor olması göz önünde bulundurularak risk değerlendirmesi tamamen veya kısmen yenilenir.
Yukarıda belirtilen risk değerlendirme aşamalarını apartmana aşağıdaki uygulayalım.

Risk Değerlendirme Tablosu

	Tehlike	Riskler	Riskin Derecesi (*)	Önlemler	Denetim, İzleme
1	Çöp bidonları	Yangın	-	Her gün çöp bidonları düzenli olarak boşaltılacak	Uygulamanın kontrolü            kontrol liste hazırlanması
2	Zemin kat-sığınak  elektrik kabloları kontrolsüz şekilde bulunuyor	Kaçak akım elektrik çarpması takılıp düşme	-	Kontrollü kullanılacak	“           “             “
3	Merdivende aşınmalar	Takılıp düşme	-	Merdivenin aşınan yerleri düzeltilecek	“           “             “
4	Merdiven korkuluk boyu kısa	Çocukların,yaşlıların düşmesi yaralanma ve ölüm	-	Korkuluk yükseltilecek	“           “             “
5	İki kırık priz var	Elektrik çarpması Yangın kısa devre	-	Prizlerin değiştirilmesi	“           “             “
6	Oluk sabitlenmemiş	Yaralanma su akıntısı	-	Oluklar sabitlenip kontroller yapılacak	“           “             “
7	Balkon kenarlarında saksı bulunması	Saksı düşmesi yaralanma ölüm	-	Balkon kenarlarından saksılar kaldırılacak	“           “             “
8	Kapıcı sağlık muaye-nesi yapılmıyor	Meslek hastalığı riski	-	İşe girişte sağlık raporu alınacak ve periyodik olarak sağlık kontrolü yapılacak	“           “             “
9	Sığınıkta yağ,bez, kağıt,temizlik malzemesi var	Yangın	-	Sığınakta periyodik  temizlik,Yanıcı,yakıcı malzeme yasak.	“           “             “

* Derecelendirme daha çok kimyasalların olduğu yerlerde ölçüme bağlı olarak yapıldığından burada derecelendirme yapılmamıştır.
*Tehlike kaynakları her apartmana göre değişkenlik gösterebilir.

Risk Değerlendirmesi Belgesi

Apartmanın adı:
İşverenin adı: …………..Apartmanı Kat Malikleri
Apartmanın adresi:………………Ankara
Risk değerlendirmesinde görev alan iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi olanların adı soyadı ve Bakanlıkça verilmiş belge bilgileri:…………………
Risk değerlendirmesine katılan bütün şahısların ad soyadı ve unvanları:
Yönetici        
Yönetici Yrd.  
Kat Maliki       
Kapıcı
Risk değerlendirilmesinin gerçekleştirildiği tarih :…../…./2013
Risk değerlendirilmesinin geçerlilik tarihi:…../…./2013 tarihinden itibaren 6 yıl
Belirlenen tehlike kaynakları ile tehlikeler: Tabloda gösterilmiştir.
Tespit edilen riskler: Tabloda gösterilmiştir.
Tespit edilen risklerin önem ve öncelik sırasını da içeren analiz sonuçları:
………………………….(varsa risklerin dereceleri yazılacak)
Düzeltici ve önleyici kontrol tedbirleri, gerçekleştirilme tarihleri ve sonrasında tespit edilen risk seviyesi: …./…./2013 tarihinden itibaren bütün risklere karşı önlemler alınmıştır. Risk seviyesi düşüktür.
İş bu risk değerlendirmesi …../…../…… tarihlerinde aşağıda adı soyadı ve ünvanları yazılı olan kişiler tarafından düzenlenerek imza altına alınmıştır.
Düzenleyenler
Apartman yöneticisi     apartman yönetici yrd.      kat maliki              kapıcı

    İşyeri hekimi(varsa)          iş güvenliği uzmanı(varsa)
               


Tablo risk değerlendirme belgesinin içeriğini oluşturmaktadır. Yukarıda belirtilen risk değerlendirmesi belgesinin sayfaları(tablo dahil) numaralandırılarak; gerçekleştiren kişiler tarafından her sayfası paraflanıp, son sayfası imzalanacak ve işyerinde saklanacaktır. Bu belge apartmanı teftiş eden iş müfettişleri istendiğinde gösterilecektir. Gerektiğinde bir örneği iş müfettişine verilecektir.
IV- SONUÇ
Risk değerlendirmesi 01.01.2013 tarihinden itibaren apartmanlarda yapılacaktır. Risk değerlendirmesinde temel amaç tehlikeler ve tehlikelerin sebep olacağı risklerin ortadan kaldırılarak sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamını sağlamaktır. Apartman yöneticileri risk değerlendirme ekibi kurarak örneğimizdeki form/tabloya göre apartmanlardaki tehlikeleri belirleyerek oluşabilecek risklere karşı gerekli önlemleri almaları ve alınan bu önlemleri sürekli kontrol etmeleri gerekiyor. Risk değerlendirme belgesini apartman yöneticileri tarafından muhafaza edilir. Bu belgeyi herhangi bir kuruma vermeye gerek yoktur. Risk değerlendirmesi yapmayı ihmal etmeyelim. Çünkü Risk değerlendirmesi yapmayan veya yaptırmayan apartmanlara 2013 yılında 3.234 TL ceza uygulanacak. Bu ceza aykırılığın devam ettiği her ay için 4.851 TL olarak uygulanacak. Cezaları çalışma ve iş kurumu il müdürlüğü uygulayacak(3).