SMMM/YMM sözleşmelerinin damga vergisi hk. (ASMMMO kaynaklıdır)

488 sayılı DVK 1.md,bu Kanuna ekli 1 sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu, bu Kanundaki kağıtlar teriminin, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler olduğu açıklanmıştır.Görüldüğü gibi damga vergisini doğuran olay düzenlenen kağıtların (Sözleşmenin) yazılı olarak yapılması ve imzalanması ile doğmaktadır. Ancak; Borçlar Kanunu’nun 12.md göre akitler (sözleşmeler) şekil şartına tabi değildir.Yani yazılı olarak sözleşme yapılması zorunlu değildir.BK ’nun sözleşmelerin şekli başlıklı 12.maddesi aşağıdaki gibidir.

“MADDE 12- Sözleşmelerin geçerliliği, kanunda aksi öngörülmedikçe, hiçbir şekle bağlı değildir.”

Görüldüğü gibi yazılı şekil şartı kanunda belirtilmedikçe zorunlu değildir.Yazılı şekil şartının herhangi bir yönetmelikte yer alması kanunda yer aldığı anlamına gelmez.Damga vergisini doğuran olay; kâğıtların (özele indirgeyecek olursak sözleşmenin yapılması) imzalanması ile meydana gelmektedir. Yazılı bir sözleşme bulunmaması halinde damga vergisinin doğmayacağı yani vergiyi doğuran olayın vuku bulmayacağı açıktır.Nitekim VUK md 19 vergiyi doğuran olay açıklanırken “Vergi alacağı vergi kanunlarının vergiyi bağladıkları olayın vukuu veya hukuki durumun tekamülü ile doğacağı” açıklamasına yer verilmiştir. Bu nedenle SMMM ve mükellef arasında yazılı sözleşme yapılmaması halinde ya da sözleşmenin kendiliğinden uzaması halinde damga vergisinin aranması yasal dayanaktan yoksundur.Nitekim,2014 yılında Balıkesir Vergi Mahkemesinin E:2013/455, K:2014/54 sayılı kararında aşağıdaki ifadeye yer verilmiştir. “Bu durumda davalı idarece davacı ortaklık tarafından düzenlenen hizmet sözleşmelerinin süreçlerinin kendiliğinden uzayıp uzamadığı ve 2012 takvim yılı içerisinde yeni hizmet sözleşmesi düzenlenip düzenlenmediği hususunda herhangi bir somut tespit araştırılma ve incelemenin yapılmadığı, salt ortaklar tarafından verilen beyannameler ve bilgi kayıt sisteminden elde ettiği veriler ile yeni sözleşmelerin düzenlendiği varsayımından hareketle matrah tespit edildiği anlaşıldığından, takdir komisyonu kararına dayanılarak yapılan cezalı tarhiyatta hukuka uyarlık bulunmamaktadır.”

1- Mevcut sözleşmelerin sadece tutarının değiştirilmiş olması halinde sadece değiştirilen ya da artırılan miktarın damga vergisine tabi olacağı DVK md 14 2.fk da, belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin değiştirilmesi halinde artan miktarın aynı nispette vergiye tabi olacağı belirtilmiştir.

2- Sözleşmelerin yenilenmeden eski sözleşmenin yürürlükte olduğunun taraflarca kabulü halinde de damga vergisinin doğmayacağı Bartın Defterdarlığı tarafından 12.01.2012 tarihli, ve Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen 7.4.2013 tarihli özelgeleri ile açıklığa kavuşturulmuştur. Söz konusu özelgeler yazımız ekinde sunulmuştur.

3- Sözleşmelerin büyük bir bölümü asgari ücret tarifesinin üzerinde bir tutarda yapılmakta olduğundan her yıl yeniden ücret artırılması cihetine gidilmemekte birkaç yıl sonra gene asgari tarifenin üzerinde yeni sözleşme yapılmaktadır. Bu durumda aradaki yıllarda eski sözleşmede herhangi bir değişiklik bulunmadığı için sözleşme aynen devam etmekte ve damga vergisi hesaplanmamaktadır. Nitekim söz konusu özelgelerde uygulamanın böyle olması gerektiği yönünde ifadeler içermektedir.

Yukarıdaki açıklamalara göre;

1- Sözleşme geçmiş yıllarda yapılmışta devam ediyorsa,

a) Ücretin asgari ücret tarifesindeki tutar üzerinden belirlenmiş ise ve herhangi bir şekilde değişikliğe uğramadan devam ediyorsa damga vergisi doğmayacaktır.

b) Asgari ücret üzerinden sözleşme yapılmış ve bu sözleşme sonraki yıllarda da devam ediyorsa sadece ilgili yılda yapılan artış üzerinden damga vergisi hesaplanması gerekecektir.

2-Yeni Sözleşme yapılması halinde,sözleşme tutarı üzerinden damga vergisi hesaplanması  gerekecektir.

 http://www.asmmmo.org.tr/userfiles/others/files/BalikesirVergiMahkemesiYargiKarari.pdf

http://www.asmmmo.org.tr/userfiles/others/files/BartinValiligiOzelgesi.pdf

GELİR İDARESİ BAŞKANLIGI

Kocaeli Vergi Dairesi Başkanlığı-(Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü)

Sayı: 93767041-155[14-2013/34]-2-5 Lı50~~1/2013
Konu:3568 sayılı Kanuna göre yapılan sözleşmelerde Damga Vergisi hk

Sayın :……… /İzmit/KOCAELİ
İlgi :14.02.2013 tarih ve 1337 sayı ile gelen 13.02.2013 tarihli özel ge talebiniz.

İlgide kayıtlı özelge talep formu ve ekinin incelenmesinden, mali müşavirliği ni yaptığınız müşterilerinizle imzaladığınız Muhasebeci-Mükellef sözleşmelerinin karşılıklı feshedilmediği sürece yürürlükte olduğu, yeni bir sözleşme veya sözleşme yerine geçen yeni bir kağıt düzenlenmeksizin veya yeni bir şerh verilmeksizin kendiliğinden uzaması halinde söz konusu sözleşmelere ilişkin damga vergisinin tekrar ödenip ödenmeyeceği hususunda görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu, bu Kanundaki kağıtlar teriminin, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir husus u ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade edeceği, 2 nci maddesinde ise vergiye tabi kağıtlar mahiyetinde bulunan veya onların yerini alan mektup ve şerhlerle, bu kağıtların hükümlerinin yenilenmesine, uzatılmasına, değiştirilmesine devrine veya bozulmasına ilişkin mektup ve şerhlerin de damga vergisine tabi olduğu; 10 uncu maddesinde damga vergisinin nispi veya maktu olarak alınacağı, nispi vergide, kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre bu kağıtlarda yazılı belli paranın, maktu vergide kağıtların mahiyetlerinin esas olacağı, belli para teriminin, kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade edeceği; 14 üncü maddesinin ikinci fıkrasında da, belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin değiştirilmesi halinde artan miktarın aynı nispette vergiye tabi olacağı belirtilmiştir.

Mezkur Kanuna ekli (1) sayılı tablonun “I.Akitlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün All fıkrasında, belli parayı ihtiva eden mukavelenameler, taahhütnameler ve ternliknamelerin damga vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır. 01.01.2013 tarihinden geçerli olmak üzere nispi damga vergisi oranları, Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I1A-1 fıkrasındaki kağıtlara ilişkin damga vergisi oranı binde 9,48 olarak belirlenmiştir.

Diğer taraftan, 02/01/1990 tarihli ve 20390 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavir Ücretlerinin Esasları Hakkında Yönetmeliğin 14 üncü maddesinde; ücret sözleşmelerinin münferit ya da süreli olarak yapılabileceği, süreli sözleşmelerin en az bir yıllık olmasının şart olduğu, sözleşmelerin ait oldukları işlemleri ve bunlara ait süreleri kapsayıp, diğer işlem ve sürelere uygulanamayacağı, bu durumda yeni sözleşme yapılması gerektiği belirtilmektedir.

Özelge talebinize konu müşterilerinizle yaptığınız hizmet sözleşmesinin; 6.1 maddesinin “Meslek mensubunun sözleşmede belirtilen işlerden dolayı sözleşme dönemi süresince alacağı ücret aylık KDV hariç TL (yalnız TL ) olup, mükellef tarafından her ay nakit olarak ödenecektir.” şeklinde olduğu, sözleşmenin 7 nci maddesinde, sözleşmenin imza tarihinden itibaren bir yıl süreyle geçerli olmak üzere düzenleneceği ve karşılıklı feshedilmediği sürece yürürlükte olacağı, sözleşme tarihini takip eden her yılın sonundan en az bir ay önce yazılı ihbarda bulunulmaması halinde sözleşmenin kendiliğinden uzayacağı ancak sözleşmede belirtilen ücreti n her yıl %10′dan az olmamak üzere, Türkiye İstatistik Kurumu’nca açıklanan ÜFE/TEFE ortalaması kadar otomatik olarak artırılarak tahsil edileceği, ücret değişikliği ile ilgili yeni bir sözleşme düzenlenmeden mevcut sözleşmenin geçerliliğini koruyacağı, sözleşmenin 2 sayfa 1 örnek olarak düzenlendiği hususlarını içerdiği belirtilmektedir.

Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, mali müşavirliğini yaptığınız müşterilerinizle düzenlediğiniz hizmet sözleşmelerinin süresi, içeriği ve geçerlilik şartları gibi hususlar 3568 sayılı Kanun uygulaması ile ilgili olup, bu hususlardan ari olarak Damga Vergisi Kanunu yönünden, söz konusu sözleşmelerin süresinin, bu sözleşmelere şerh konulması veya yeni bir sözleşme veyahut bu mahiyette bir kağıt düzenlenmesi şeklinde herhangi bir değişiklik yapılmaksızın kendiliğinden uzaması durumunda, sözleşme süresinin bitimini izleyen yıllar için ayrıca damga vergisi aranılmaması gerekmektedir. 

Bilgi edinilmesini rica ederim.

Ayhan YAMAN
Vergi Dairesi Başkan V.

(*)Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.