Konsorsiyum giderleri.

- Kurumların birleşmeye yönelik olarak yaptıkları giderleri ilk tesis ve taazzuv giderleri olarak kabul etmeleri ve dolayısıyla aktifleştirmeleri mümkündür.

Ekonomik kriz nedeniyle holding bünyesinde yeniden yapılanmaya gitmek zorunda kaldık. Bu amaçla bazı şirketlerimizi birleştirdik. Birleşme işlemlerinin gerçekleşmesi aşamasında yapılan harcamaları aktifleştirip aktifleştiremeyeceğimiz konusunda tereddüde düştük. Çünkü Vergi Usul Kanunu'nun 282. maddesinde konuya ilişkin açık bir hüküm yok.
KVK md 8. uyarınca ticari kazanç gibi hesaplanan kurum kazancının tespitinde mükellefler; birleşme, devir, bölünme, fesih ve tasfiye giderlerini, ticari kazanç gibi hesaplanan kurum kazancının tespitinde, hasılatlarından indirebilmektedirler.
Vergi Usul Yasası'nın 282. maddesi uyarınca da "Kurumun tesis olunması (kurulması) veya yeni bir şubenin açılması veyahut da işlerin devamlı bir suretle genişletilmesi için yapılan ve karşılığında maddi bir kıymet iktisap olunmayan giderler, ilk tesis ve taazzuv gideri olarak kabul edilmiştir.

Kurumlar Vergisi uygulaması ile ilgili olarak Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan (1) seri numaralı KVGT nin "Genel kurul toplantıları için yapılan giderler ile birleşme, devir, bölünme, fesih ve tasfiye giderleri" başlıklı 8.3 numaralı bölümünde de ifade edildiği üzere "birleşme, devir, bölünme, fesih ve tasfiye aşamalarında yapılan giderler" kurum kazancının tespitinde giderleştirilmektedir. Ancak söz konusu yasa maddesinde de öngörüldüğü üzere bu tür giderlerin aktifleştirilmesi mükelleflerin tercihine bırakılmış olup, söz konusu yasa maddesinde "ilk tesis ve taazzuv giderlerinin aktifleştirilmesi ihtiyaridir." Şeklinde hükme bağlanmıştır.
Maliye Hesap Uzmanları Derneği tarafından yayımlanan Beyanname Düzenleme Kılavuzu'nda konuya ilişkin olarak yapılan açıklamalara göre faaliyet halindeki kurumlarda;
• Sermayenin artırılması için yapılan giderler,
• Tahvil ve benzeri borçlanma senetlerinin ihraç edilmesi,
• Birleşme, devir, şekil değiştirme dolayısıyla yapılan giderler,
• Yeni şube açılması için yapılan giderler,
• İşlerin devamlı surette genişletilmesi için yapılan giderler ilk tesis ve taazzuv giderleri olarak kabul edilmiştir.
Bu harcamalar; söz konusu işlerin yapılabilmesi için gerçekleştirilen genel kurul giderlerini de kapsamaktadır.Bu açıklamalar çerçevesinde kurumların birleşmeye yönelik olarak yaptıkları giderleri ilk tesis ve taazzuv giderleri olarak kabul etmeleri ve dolayısıyla aktifleştirmeleri mümkündür.

Diğer yandan kurumların birleşmeye yönelik genel kurul toplantıları için yapacakları harcamaların giderleştirilmesinde, söz konusu giderler; ilan ve ortakların genel kurul toplantısından haberdar edilmesi için yapılan benzeri nitelikteki duyuru giderleri ile, toplantı salonu kira bedeli ve benzeri giderler ile sınırlıdır. Bu bağlamda genel kurula katılan ortakların yol giderleri bu tür giderler arasında değildir. Bu tür giderler kurum tarafından karşılansa bile giderleştirilemez. Çünkü genel kurula katılmak için yapılan yol giderleri kuruma ait gider olmayıp, ortakların kuruma koydukları sermayelerin idaresi ile ilgili giderlerdir. (Vural, İrfan "Yorum ve Açıklamalarla Kurumlar Vergisi Kanunu" Gelirler Kontrolörleri Derneği, Ocak 2009, sf: 431)

Kurumlar ilk tesis ve taazzuv giderlerini doğrudan gider olarak kayıtlarına intikal ettirmeyerek aktifleştirmeye karar vermeleri halinde yapılan bu tür giderler mukayyet (muhasebedeki kayıtlı) değerleri ile aktifleştirilmesi halinde, aktifleştirilen giderlerin beş yıl içinde eşit tutarlarda itfa edilmesi mümkündür. (V.Seviğ)