SAKINCALI MÜKELLEF KORKUSUNDAN KURTULMAK

16.09.2011 - SAKINCALI MÜKELLEF KORKUSUNDAN KURTULMAK Yeni uygulamanın adı KDV iadesi risk analiz projesi.Bu proje dayanağını KDVGT 84den almakta.Tebliğ,vergi iadeleri ile müteselsil sorumluluk ilkelerini belirtiyor.Özel ve genel esaslar olarak iki bölümü var.Olumsuz mükellef olduğu yönünde tespiti ya da raporu bulunanlar özel esaslara tabi oluyor.Diğer bir ifadeyle bu,kod listesine alınan sakıncalı mükellefler demek.Bu listelerden çıkmak başlı başına bir sorun. Örneğin yüzlerce mükelleften alışı olan bir işletme,alış yaptığı firmalardan birinin sakıncalı olması halinde kendisini de bu listede görüyor.Bu nedenle ticari itibar bozulan mükellef, listesinden çıkabilmek için çeşitli incelemelere muhatap oluyor ya da yargı süreci ile baş başa kalıyor.İşte adım adım mükelleflerin başına gelen olumsuzluklar ve korkulu rüyadan uyanmak isteyenler için izlenmesi gereken yol haritası
SAHTE BELGE DÜZENLEYEN MÜKELLEFLERDEN ALIŞLAR Mal/hizmet bedelinin banka kanalıyla veya çek yoluyla ödenmesi çare olmuyor.Bu olumsuzluktan kurtulabilmek için dört önemli işlem yapılabilir.
1.Düzeltme beyannamesi verilerek söz konusu alışlara ait KDV, indirim listelerinden çıkarılabilir.
2.Düzeltme beyannamesi verilmezse,olumsuz alışlara ilişkin KDV nin 4 katı tutarında teminat verilerek genel esaslara dönüş sağlanabilir.
3.Olumsuz alış zamanaşımına uğramışsa,mükellefin müteselsil sorumluluğu bulunmamaktadır.
4.Söz konusu alışlar için KDV tevkifatı yapılmış ve vergi dairesine ödenmiş ise,tevkifat yapılan alışlardan dolayı mükellefin müteselsil sorumluluğu bulunmamaktadır.
SAHTE BELGE KULLANAN MÜKELLEFLERDEN ALIŞLAR Sahte belge kullananlar listesine girenlerden mal veya hizmet alan mükelleflerin,yukarıda sıralananların yanı sıra bu alışların banka yoluyla ya da TTKdaki çeklerle yapılmış olduğunun vergi dairesine belgelendirilmesi gerekiyor. Adresinde bulunmayan veya mükelleflerden alışlar.Bu mükelleflerden alışları olan işletmeler şu 3 işlemi yapabilir.
1.Adreste bulunmama veya mükellefiyetin kapatıldığı dönemden önceki dönemler için,yani mükellefin faal olduğu dönemlerde yapılan alışlar için herhengi bir sorumluluk bulunmamaktadır.
2.İlgili dönemlerdeki sözkonusu alışlar için düzeltme beyanı verip KDV indirimlerinden çıkarılabilir
3.Düzeltme beyannamesi verilmezse ,olumsuz alışlara ilişkin KDV nin 4 katı tutarında teminat verilerek genel esaslara dönüş sağlanabilir.
DEFTER VE BELGELERİNİ İNCELEME ELEMANINA İBRAZ ETMEYEN MÜKELLEFLERDEN ALIŞLAR Bu durumda şunlar yapılmalıdır:
1.İlgili dönemlerdeki alışlar banka yoluyla ya da TTK da belirtilen çeklerle yapılmış ve belgelendirilebiliyorsa, alış yapan mükellefin müteselsil sorumluluğu yoktur.
2.Ödemeler,banka yolu ya da çekle yapılmamışsa,söz konusu alışlar için düzeltme beyannamesi vermek suretiyle KDV indirimlerinden çıkarılabilir.
3.Defter belge ibraz etmeyen mükellef hakkında olumsuzluk kalkarsa ,bu durum vergi dairesine bildirilmelidir.
Tüm bu açıklamalardan sonra bir önemli yöntem de yargı yoludur.İlgili listeden çıkmak isteyen mükellef,önce vergi dairesi müdürlüğüne başvurmalı,bu başvurunun reddi üzerine de işlemin iptali istemiyle vergi mahkemelerinde genellikle de yürütmeyi durdurma talepli dava açabilir.Olumlu sonuç almak mümkündür.Danıştay 4.Dairesinin,konuyu kişi hak ve hürriyetleri ile ilişkilendirerek mükellef lehine verdiği karar vardır. Anılan kararlarda, kod listesine alınan mükellefin,gerek vergi dairesinin gereksede ilgili hiyerarşik üst makamların,mükellefleri bu şekilde kategorize edecek yasal düzenlemeye sahip olmadıkları gibi anayasada buna izin veren bir hüküm olmadığı belirtilmiştir.Üstelik bu sınıflandırmanın,anayasa ile güvence altına alınan temel kişi hak ve hürriyetlerine aykırılık teşkil edeceği,mükellefin kod listesinde yer alması işleminin hukuka aykırı olacağı vurgulanmıştır.Ancak bazı yargı kararlarında ise kod listelerinin hazırlayıcı idari işlemler olduğu,yasal tespitlere hızlı bir şekilde ulaşabilmek için oluşturulmuş bu listelerin icrai bir etkisinin olmadığı yönünde kararlarda verilmektedir.Yahya Arıkan