Teknoji Geliştirme Bölgeleri Yasasındaki Değişiklik

Teknoji Geliştirme Bölgeleri Yasasındaki Değişiklik 07/04/2011

12.3.2011 tarih ve 27872 sayılı Resmi Gazete2de yayımlanan 6170 sayılı Kanunla, 4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nda değişiklikler yapılmıştır.
A. Kanun’un Tanımlar Başlıklı 3. Maddesinde Yapılan Değişiklikler
Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nda yer alan

• Araştırma ve Geliştirme Faaliyeti (Ar-Ge),
• Yenilik,
• Kurucu Heyet,
• Yazılım,

tanımları yeniden yapılmıştır. Bu çerçevede; yazılım tanımı daha kapsamlı yapılmış ve ayrıca yazılım sürecinin sonunda oluşan ürün yada mal ve hizmetlerin lisanslama, kiralama ve tüm hakları ile devretme gibi teslim şekillerinin tümünün yazılım olarak kabul edileceğine tanım içinde yer verilmiştir. Ayrıca Kanuna;

• Ar-Ge Personeli,
• Araştırmacı,
• Teknisyen,
• Destek Personeli,
• Kuluçka Merkezi (İnkübatör),
• Teknoloji Transfer Ofisi,
• Teknolojik Ürün,

tanımları ilave edilmiştir. Bunlardan teknisyen[1] tanımı ile destek personeli[2] tanımı bizce önemlidir. Şöyle ki; teknisyenler bölgedeki Ar-Ge ve yazılım faaliyetlerinin bir unsuru olarak Kanunda da yerini almış, tanımı yapılan destek personeli içinse izleyen başlıklarda ele alınacak ücret istisnasına olanak sağlanmıştır.
B. Vergisel Teşvikler Yönelik Düzenlemeler
Bu kapsamda yapılan yeni düzenlemeler aşağıda başlıklar halinde ele alınmıştır.
1. Kanunda Yönetici şirketler ile bölgede faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi  mükelleflerinin, münhasıran bu Bölgedeki yazılım ve AR-GE faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlara ilişkin istisnaların uygulanma süresi on yıl daha uzatılarak 31/12/2023 tarihine taşınmıştır.
2. Bölgede uygulanan ücretlere ilişkin istisnanın süresi de on yıl daha uzatılarak 2023 yılına taşınmıştır. Bu süre uzatımı yapılırken; anılan istisnaya ilişkin Kanun lafzında da değişiklik yapılmış olup;  değişiklik öncesi ve sonrasındaki metinlere aşağıda yer verilmiştir.
Değişiklik öncesindeki İstisna Hükmü: “Bölgede çalışan araştırmacı, yazılımcı ve AR-GE personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri 31.12.2013 tarihine kadar her türlü vergiden müstesnadır.”
6170 Sayılı Kanunla Yeniden Düzenlenen İstisna Hükmü: “Bölgede çalışan; AR-GE ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri, 31/12/2023 tarihine kadar her türlü vergiden müstesnadır.”
Madde metninde yapılan bu değişiklik, tanımlar başlıklı 3. Madde yapılan değişiklik ve ilaveler ile birlikte değerlendirildiğinde, ücretlere yönelik istisnanın süresinin 2023 yılına taşındığını söylemek doğru olacaktır.[3]
Bu husus anılan madde gerekçesinde; “Bölgede çalışan araştırmacı, yazılımcı, Ar-Ge ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretlerine uygulanan her türlü vergi istisnası uygulaması 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunla paralellik sağlamak üzere 31/12/2013 tarihinden 31/12/2023 tarihine kadar uzatılmıştır.” şeklinde ifade edilmiştir.
Diğer taraftan ücretlere ilişkin istisna düzenlemesi içinde destek personeline de yer verilerek kapsam genişletilmiştir.Bu çerçevede “AR-GE faaliyetlerine katılan veya bu faaliyetlerle doğrudan ilişkili yönetici, teknik eleman, laborant, sekreter, işçi ve benzeri personel,” olarak tanımlanan personel için de ücret istisnası uygulanacaktır. Ancak istisnadan yararlanacak destek personeli sayısı AR-GE personeli sayısının yüzde onunu aşamayacaktır.
3. Ücretlere ilişkin düzenlemeler arasına “Yönetici şirket, ücreti gelir vergisi istisnasından yararlanan kişilerin Bölgede fiilen çalışıp çalışmadığını denetler. Ancak, Bölgelerde yer alan girişimcilerin yürüttükleri AR-GE projesi kapsamında çalışan AR-GE personelinin, Bölgede yürüttüğü görevle ilgili olarak yönetici şirketin onayı ile Bölge dışında geçirmesi gereken süreye ait ücretlerinin bir kısmı gelir vergisi kapsamı dışında tutulur. Kapsam dışında tutulacak ücret miktarı, Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak hazırlanacak yönetmelikle belirlenir.” hükmü eklenmiştir. Bu düzenleme bizce işin yapısına aykırı olarak istisnanın kapsamını daraltıcı nitelikte olup, belirtilen yönetmelik çıkınca ek bilgi verilecektir.
C. Diğer Düzenlemeler
Bu kapsamda bölgede başlatılıp sonuçlandırılan AR-GE projeleri sonucu elde edilen teknolojik ürünün üretilmesi için gerekli yatırımların, yönetici şirketin uygun bulması ve Bakanlığın izin vermesi şartıyla, Bölge içerisinde yapılabilmesine olanak sağlayan düzenleme önemlidir.
Ayrıca kuluçka merkezi inşası ile AR-GE ve yenilik faaliyetlerini desteklemeye yönelik yönetici şirketçe yürütülecek kuluçka programları, teknoloji transfer ofisi hizmetleri ve teknoloji işbirliği programları  ile ilgili  giderlerin bir bölümün Bakanlıkça karşılanmasına yönelik düzenleme de olumlu yöndedir.
6170 sayılı Kanunla yapılan diğer değişiklikler ise büyük ölçüde yönetici şirketleri ilgilendirmekte olup; ayrıntısına değinilmemiştir.
Saygılarımızla,

---

[1] Teknisyen: Mühendislik, fen ve sağlık bilimleri alanında yüksek öğrenim görmüş ya da meslek  lisesi  veya  meslek  yüksekokullarının  teknik, fen  ve  sağlık  bölümlerinden  mezun, teknik bilgi ve deneyim sahibi kişileri,
[2] Destek Personeli: AR-GE faaliyetlerine katılan veya bu faaliyetlerle doğrudan ilişkili yönetici, teknik eleman, laborant, sekreter, işçi ve benzeri personeli,

ifade eder.

[3] Bu yorum açısından “AR-GE Personeli” ile değiştirilen “Ar-Ge”  tanımı önem taşımakta olup, bir anlamda temel dayanağı oluşturmaktadır. Ayrıntısına değinilmemiştir.