193 sayılı GVK’nun
70. maddesinde belirtilen mal ve hakların kiraya verilmesi
karşılığında elde edilen gelirler “gayrimenkul sermaye iradı” olarak ifade
edilmektedir.[1] Gayrimenkul
sermaye iradının mükellefi, kira gelirine konu mal ve
hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa
hakkı sahipleri ile kiralanmış bir mal veya hakkın kiraya verilmesi
durumunda kiracılarıdır. [2] Kira gelirinde gelirin elde edilmesi, tahsil
esasına bağlanmıştır.[3]Tahsil
esasına göre kira gelirinin vergilendirilmesi için nakden veya ayni olarak
tahsil edilmiş olması gerekmektedir. Kira
gelirinin vergilendirilmesinde, elde edilen gelirin safi tutarı iki farklı
şekilde tespit edilebilmektedir.
a) Götürü Gider Yöntemi (Hakları kiraya verenler hariç)
b) Gerçek Gider Yöntemi
Götürü veya gerçek
gider yönteminin seçimi, taşınmaz malların tümü için yapılır. Bunlardan bir
kısmı için gerçek gider, diğer kısmı için götürü gider yöntemi seçilemez. Götürü gider yöntemini seçen
mükellefler, iki yıl geçmedikçe gerçek gider yöntemine dönemezler.[4]
1) Götürü Gider Yönteminde Gider İndirimi:Götürü gider yöntemini seçen mükellefler, kira gelirlerinden
istisna tutarını düştükten sonra kalan tutarın % 25’i oranındaki götürü gideri
gerçek giderlere karşılık olmak üzere indirebilirler. Hakları kiraya verenler,
götürü gider yöntemini uygulayamazlar. (Örnek olarak, işyeri kira
geliri ile birlikte hak kira geliri de elde eden mükellefler, verecekleri
gelir vergisi beyannamelerinde hak kira geliri yer aldığından dolayı gerçek
gider yöntemini seçmek zorundadırlar.)
2) Gerçek Gider Yönteminde İndirilecek Giderler:Gerçek gider yönteminin seçilmesi durumunda, brüt kira geliri
tutarından aşağıdaki giderlerin gerçek tutarları indirilebilir.
a) Kiraya veren tarafından kiraya verilen gayrimenkul için ödenen
aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri,
b) Kiraya verilen malların idaresi için yapılan ve gayrimenkulün
önemi ile orantılı olan idare giderleri,
c) Kiraya verilen mal ve haklara ait sigorta giderleri,
d) Kiraya verilen mal ve haklar dolayısıyla yapılan ve bunlara
harcanan borçların faiz giderleri,
e) Konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün iktisap
yılından itibaren 5 yıl süre ile iktisap bedelinin % 5’i
(İktisap bedelinin
% 5’i tutarındaki bu indirim, sadece ilgili gayrimenkule ait hasılata
uygulanacak, indirilmeyen kısım gider fazlalığı sayılmayacaktır. 2008 yılından
önce iktisap edilen konutlar için indirimden yararlanılması mümkün
bulunmamaktadır.)
İktisap bedelinin % 5’i tutarındaki bu indirim, sadece konut
olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkul için uygulanacaktır. İşyeri olarak kiraya verilen gayrimenkuller % 5’lik gider
indiriminden yararlanamayacaktır.
f) Kiraya verilen mal ve haklar
için ödenen vergi, resim, harç ve şerefiyelerle kiraya veren tarafından
belediyelere ödenen harcamalara katılma payları
g) Amortismanlar,
h) Kiraya veren tarafından kiraya verilen gayrimenkul için yapılan
onarım giderleri ile bakım ve idame giderleri,
i) Kira ile tuttukları mal ve hakları kiraya verenlerin ödedikleri
kiralar ve diğer gerçek giderler,
j) Sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin kira ile
oturdukları konut veya lojmanların kira bedeli, (İndirilmeyen kısım gider
fazlalığı sayılmayacaktır.)
k) Kiraya verilen mal ve haklarla ilgili olarak sözleşmeye, kanuna
veya ilama istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar.
Gerçek gider
yöntemini seçen mükelleflerin, yaptıkları giderlerle ilgili belgeleri ilgili
bulundukları yılı takip eden yıldan başlayarak 5 yıl süresince saklamaları ve
vergi dairesince istendiğinde ibraz etmeleri gerekmektedir.
·
Kira gelirinin istisnaları düşüldükten sonra kalan
tutarın %25 i hesaplanır,
·
Gerçek gidere göre belgelenebilecek giderler
toplanır,
·
Bu iki tutar kıyaslanır,
·
Hangisi yüksekse o yöntem tercih edilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder