Evinize gelen temizlikçi nasıl sigortalı olur? (Bünyamin Esen)
Ev hizmetlerinde veya apartmanlarda çeşitli adlar altında çalışan kişilerin bu işi düzenli olarak yapıyorlar ise sigortalı yapılması gerekiyor.Bakıcı, temizlikçi, cam silen, şoför, merdivenci, dadı gibi çeşitli adlar altında olmaları bu durumu değiştirmiyor.Arada bir gelen, sürekli gelmeyen kişileri sigortalı yapmaya gerek yok, ancak bir periyod halinde düzenli gelen kişiler mutlaka sigortalı olmalı.Bu kişilerin nasıl sigortalı olacakları Nisan ayının başında yürürlüğe giren yeni kanun ile değişti. Yeni sisteme göre bir ayda on günden az çalışanlar farklı, on günden fazla çalışanlar ise farklı sigortalı oluyor.
10 Gün Kuralı Var
Ev hizmetlerinde çalışanlar için
getirilen yeni sistem ev hizmetlerinde çalışan kişilerin sigortalılıklarını
ikiye ayırmış bulunmakta.İlk grup
evinizde ayda on günden fazla çalışan sigortalılar.Ev hizmetlerinde bir
veya birden fazla gerçek kişi tarafından çalıştırılan ve çalıştıkları kişi
yanında ay içinde çalışma saati süresine göre hesaplanan çalışma gün sayısı 10
gün ve daha fazla olan sigortalıların aynen eski sistemde olduğu gibi devam
ediyor.Bunun için SGK’ya başvurup önce eviniz için “işyeri dosyası” açtırmanıza
yada diğer sigortalılar gibi sigortalı çalışmaya başlamadan bir gün önce
bildirmenize gerek yok.Bunların bildirimi, işverenler tarafından SGK’ca
hazırlanan Ev Hizmetlerinde Çalışanlar Bildirgesi ile en geç çalışmanın geçtiği
ayın sonuna kadar yapılacak. Sigortalının ne kadar ücret aldığı, ne zaman işe
başladığı ve hizmet saatleri konusunda sizin beyanınız esas olacak.Ancak
bildirmezseniz bir asgari ücret tutarında para cezası var.
10 Gün Nasıl Hesaplanacak?
Buradaki 10 gün her bir işverenin
yanındaki hizmeti ayrı ayrı hesaplanarak tespit edilecek.Saatlik çalışanlar
için ayda kaç gün çalıştığı çalıştığı toplam saatin 7,5’a bölünmesi ile
bulunacak. Örneğin ayda toplam doksan saat çalışan biri 90 / 7,5 = 12 gün sigortalı
çalışıyor sayılacak.10 günden az çalışmanın tespitinde günlük 7,5 saatin
altındaki çalışmalar 1 gün olarak kabul ediliyor.Bir bakıcı yada temizlikçinin
toplam çalışma saatti 75 saat ve daha fazla ise bu kişinin yukarıda
söylediğimiz üzere SGK’da işyeri dosyası açtırarak sigortalı yapılması gerekli.Bu
şekilde sigortalı yapılan kişiler hem sağlıktan yararlanabilecek, hem de her ay
çalıştığı toplam gün karşılığı olarak emekli olmaya yarayan hizmet günü
biriktirecek.Ancak bu şekilde çalışanlar ay içerisindeki çalışmadıkları
günlerin GSS primine kendi ceplerinden ödemek zorunda.
10 Günden Az Çalışanda Sistem Farklı
Ev hizmetlerinde bir veya birden
fazla gerçek kişi tarafından çalıştırılan ve çalıştıkları kişi yanında ay
içinde çalışma saati süresine göre hesaplanan çalışma gün sayısı 10 günden az
olanlar için, çalıştırıldıkları süreyle orantılı olarak çalıştıranlarca prim
ödenecek.Bu şekilde çalışan kişiler normal sigortalı sayılmıyor, yalnızca iş
kazası ve meslek hastalığı kapsamında sigortalı sayılıyor.Ancak bunlar için
hesaplanacak prim oranı düşük olacak. Bu şekilde 10 günden az çalışanlara
asgari ücretin %2’si oranında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi
ödenecek.Bu ise, 1 Temmuz 2015’e kadar günlük 80 Kuruş, azami 9 günlük ise 7,20
TL prim ödenecek demek. Görüldüğü üzere ev hizmetlerinde 10 günden az
çalışanların primi oldukça düşük.
Bildirim Nasıl Yapılmalı?
Bu şekilde çalışanların
sigortalılık tescili, çalışan ve çalıştıran imzalarını da ihtiva eden ve en geç
çalışmanın geçtiği ayın sonuna kadar SGK’ya verilmesi gereken Ev Hizmetlerinde
Çalışanlar Formu ile oluyor. Ay sonunun hafta sonu genel ve resmi tatil
günlerine denk gelmesi halinde ise bu günleri takip eden ilk iş günü sonuna
kadar bildirim yapılmalı.10 günden az çalışmanın takip eden aylarda da devam
etmesi ve bu durumun Formda belirtilmesi halinde her ay için ayrıca bildirim
yapılması istenmiyor, yani bir kez vermek yeterli oluyor.Ev hizmetlerinde 10
günden az sigortalı olarak çalışanların bildirimi bu kişileri çalıştıranlar
yönünden SGK’dan alınacak şifre ile internet aracılığı ile de yapılabilmekte.
Sigortalılık başlangıcında bu form üzerinde çalışma başlangıcına dair kayıtlı en eski tarih esas alınmakta.Yeni sistemde ev sahipleri işveren sayılmıyor. 10 günden az birini çalıştıran kişi işveren sayılmadığı için işyeri bildirgesi vermekle ve diğer bildirimleri yapmakla da sorumlu değil.
Emeklilik Günü Kazandırmıyor
Bu şekilde 10 günden az
çalışanlar GSS’li sayılmıyor, hastaneye gidemiyor, sağlık hizmeti alamıyor.
Keza bunların sigortalılıkları emeklilik için de gün kazandırmamakta.Yani adeta
bu kişilerin yarım insan, yarım sigortalı kabul ediliyor.Bu şekilde çalışanlar
sağlıktan yararlanıp hastaneye gitmek istiyorsa GSS primlerini kendileri
yatırmaları gerekiyor. Üstelik 60 günden fazla GSS borçları birikirse
hastaneden yararlanma hakları da yok.Keza bu şekilde sigortalı olanların kaza
geçirmeleri halinde bu olayın iş kazası sayılması için kazasının olduğu
tarihten en az on gün önce tescil edilmiş olmaları ve kaza tarihinde
sigortalılıklarının sona ermemiş olması şart.
Yani ev hizmetlerinde çalışanlar açısından yeni sistem hakları oldukça kısmış durumda.
Yani ev hizmetlerinde çalışanlar açısından yeni sistem hakları oldukça kısmış durumda.
Emeklilik Primini Kendi Ödeyecek
Ev hizmetlerinde on günden az
çalışanların, ikinci bir yol olarak emeklilik primlerini kendi ceplerinden
yatırmaları mümkün.Bu çalışanlar, adlarına ödenen priminin ait olduğu ayı takip
eden ayın sonuna kadar aynı kazancın otuz katının %32,5 oranında prim
ödeyebilme hakkına sahip olacak. Bu priminin %20’si emekliliğe sayılan
malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları, %12,5′si ise hastaneye gidebilme hakkı
kazandıran genel sağlık sigortası primi olacak.Priminin ait olduğu ayı takip eden
ayın sonuna kadar ödenmeyen primin ödenme hakkı düşecek, başka bir deyişle ev
hizmetinde çalışan ileride bu çalıştığı dönemleri emekliliğine saydıramayacak.
Ödenen primler ise yeni tabirle 4/1-(a) bendi (eski tabirle SSK’lı sigortalılık) kapsamında sigortalılık sayılıyor.
Ödenen primler ise yeni tabirle 4/1-(a) bendi (eski tabirle SSK’lı sigortalılık) kapsamında sigortalılık sayılıyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder