Dönemsonu İşlemleri-Özetin özeti.

1- Mevcut emtia fiilen sayılmak suretiyle değerlemesi yapılmalıdır.Stok sayımında fiili ile kaydi
farkı varsa nedeni araştırılmalı,kdv de dikkate alınarak düzelmeler yapılmalıdır.

2- Stok sayım/değerlemesinden sonra satılan mal maliyeti tespit edilerek kayıtlara alınmalıdır.
3- Stoklarda varsa değer düşüklüğü takdir komisyonuna başvurup gerekli karar alınmalıdır.
4- Yıl içinde ATİK alınmışsa, bunların alımıyla ilgili olarak yılın sonuna kadar oluşan kredi
faizi, kur farkı, vade farkı vs. giderler ilgili iktisadi kıymetin maliyetine eklenmelidir.

5- 01.01.2004 den önce aktifleştirilen iktisadi kıymetlerin cari yıla ilişkin amortismanları eski
usul ve esaslara göre,bu tarihten sonra aktifleştirilen iktisadi kıymetlerin cari yıl
amortismanları ise, Maliye Bakanlığınca ilan edilen oranlara göre hesaplanmalıdır.
6-Yıl içinde alınan binek otomobilleri için kıst amortisman uygulamasına dikkat edilmelidir.Kıst
amortismana tabi iktisadi kıymetlerin, amortisman süresinin son yılında, ayrılmayan ilk yıla
ilişkin amortisman tutarının gider kaydı yapılmalıdır.

7-Yıl içinde satılan ATİK için ayrılmış amortismanlar satış esnasında dikkate alınmalıdır.
Oluşan kar, gerekli şartlar sağlanmışsa yenileme fonu hesabına aktarılmalıdır.Zarar gören
ATİK ile ilgili olarak alınan sigorta tazminat bedeli iktisadi kıymetin değerinden fazla olan
kısmı, gerekli koşulların varlığı halinde yenileme fonu hesabına atılabilir.

8- İlk tesis ve taazzuv (kuruluş ve örgütlenme) giderleri ile özel maliyetler gibi aktifleştirilen
giderlerin yıllık itfa payları hesaplanıp gider yazılmalıdır.

9- Peşin giderler için 2008 e ait olanların cari yıl giderlerine atılması unutulmamalıdır.

10-Peşin tahsil edilen gelirler hesabında bulunan ve 2008 yılı geliri olan kısmın bu hesaptan
alınarak cari dönem hasılatına eklenmelidir.

11- Alıcılarla (müşterilerle),Satıcılarla,Bankalarla mutabakat sağlanmalıdır.

12-Döviz kasası ve banka döviz hesapları Bakanlık kurları esas alınarak değerlenmeli ve
gerekli kayıtlar yapılmalıdır.

13-Alınan/verilen çeklerin reeskonta tabi tutulmasında gelir/gider tutarları vergilemede
dikkate alınmamalıdır.Alacak/borç senetleri reeskonta tabi tutulabilir.Alacak senetleri
reeskonta tabi tutulması halinde borç senetleri de reeskonta tabi tutulmalıdır.Senetlerde
faiz oranı belli değilse,TCMB reeskont oranı ile gerekli kayıtlar yapılmalıdır.

Reeskont Hesaplama Formülleri
a.İç İskonto Formülü:
Nominal Değer x Faiz Oranı x Gün Sayısı
Reeskont Tutarı = --------------------------------------------------------
36.000 + (Faiz Oranı x Gün Sayısı)
b.Peşin Değer Formülü:
Nominal Değer x 36.000
Peşin Değer = ---------------------------------------------------
36.000 + (Faiz Oranı x Gün Sayısı)

Reeskont Tutarı = Nominal Değer – Peşin Değer


Alacak Senetleri Reeskont İşleminin Muhasebe Kaydı
-------------------------- / -------------------------
657 Reeskont Faiz Giderleri Hes. -----------
122 Alacak Senetleri Reeskontu Hes. ------------
------------------------- / ---------------------------


Alacak Senetleri Reeskont İşleminin Ertesi Yıl Kapanışının Muhasebe Kaydı
------------------------ / ---------------------------
122 Alacak Senetleri Reeskontu Hes. ------------
647 Reeskont Faiz Gelirleri Hes. ------------
-------------------------/ --------------------------


Borç Senetleri Reeskont İşleminin Muhasebe Kaydı
-------------------------- /---------------------------
322 Borç Senetleri Reeskontu Hes. ------------
647 Reeskont Faiz Gelirleri Hes. ------------
------------------------- / ---------------------------


Borç Senetleri Reeskont İşleminin Ertesi Yıl Kapanışının Muhasebe Kaydı
------------------------- /---------------------------
657 Reeskont Faiz Giderleri Hes. ------------
322 Borç Senetleri Reeskontu Hes. ------------
------------------------- / --------------------------


14- Yabancı para birimi üzerinden düzenlenen alacak/borç senetleri reeskonta tabi tutulabilir.
Faiz oranı belli değilse,Londra bankalar arası faiz oranı (LIBOR) esas alınmalıdır.

15-Bankalardaki vadeli hesaplar/repolarda dönem sonu itibariyle faiz gelir kaydı unutulmamalıdır.

16- Kredileri ile ilgili olarak dönem sonuna kadar oluşan faiz gider kaydedilmelidir.

17- Aktifte kayıtlı bulunan;

a.Hisse senetleri,

b. Fon portföylerinin %51’i Türkiye’de kurulu bulunan şirketlerin hisse senetlerinden oluşan
yatırım fonu katılma belgeleri,alış bedeli ile değerlenmelidir.
c.Yukarıda sayılanlar dışındaki tüm menkul kıymetler borsa rayici ile değerlendirilmelidir. Borsa rayici yoksa veya borsa rayici muvazaalı bir şekilde oluştuğu anlaşılması halinde,değerlendirmeye esas bedel, menkul kıymetin alış bedelinin vadede elde edilecek gelirin (kur farkları dahil) iktisap tarihinden değerleme gününe kadar geçen süreye ilişkin kısmı eklenmek suretiyle tespit edilmelidir.

d.Ancak, borsa rayici bulunmayan, getirisi ihraç edenin kar ve zararına bağlı olarak doğan ve değerleme günü itibariyle hesaplanması mümkün olmayan menkul kıymetler alış bedeli ile değerlemesi yapılmalıdır.



18- Dava ve icra safhasına giren alacaklar için karşılık ayrılıp gider kaydedilmelidir.
Teminata bağlı alacaklar bu safhaya gelse bile karşılık ayrılmamalıdır.
----------------------- / ---------------------
128 Şüpheli Ticari Alacaklar Hes. ----------
120 Alıcılar Hes. ----------
--------------------- / -----------------------
654 Karşılık Giderleri Hes. ----------
129 Şüpheli Tic. Alacaklar Karşılığı Hes. ----------
--------------------/ -------------------------

19- Dava ve icra takibine değmeyecek derecede (dava ve icra masraflarının alacaktan fazla olması durumundaki) küçük alacaklar için birden fazla yazılı istenmiş olmak koşulu ile karşılık ayrılmalıdır.

20-Mahkeme kararı/kanaatverici belgeye göre tahsil olmayacağı anlaşılan alacaklar silinmelidir.

21-Ortaklara verilen borçlara adat hesaplanıp,
a.Şirket kredi kullanmışsa kredi faiz oranı,
b.Kullanmamışsa reeskont oranı,
üzerinden faiz hesaplanıp fatura düzenlenmeli ve %18 KDV uygulanmalıdır.

22-Dönem giderleri ile ilgili yansıtma kayıtları yapılarak,gelir/gider hesaplarının tamamı dönem
kar -zarar hesabına aktarılmalıdır.

23-Yıllık beyannameye eklenmek üzere, yıl içinde tevkif yolu ile ödenen vergilerle ilgili olarak,
tevkifat yapan kurum ve kuruluşlardan yazılar alınmalıdır.

24- Yapılan bağış ve yardımların gider yazılması yerine,yıllık gv ve kv beyannamesindeki gelirden indirilmesi esasına göre bağış ve yardımların tamamı önce kke gider olarak beyanname üzerinde kazanca eklenmeli sonra gelirden indirilecek bağış ve yardımların tutarı kazancın %5’ine kadar olan kısmı hesaplanarak beyannamede ayrıca gösterilmek suretiyle kazançtan indirilmelidir.Özel kanunlarına göre yapılan ve miktar sınırlamasına tabi olmayan bağış ve yardımlar da önce KKEG olarak dikkate alınıp kazancın varlığı halinde beyannamede ayrıca gösterilerek indirilmelidir.
Formül:Kurum Kazancı-(G.yıl zararları+İştira kazancı)x%5

25-Diğer kke giderler tespit edilerek beyannamede kurum kazancına eklenmesi unutulmamalıdır.

26-SB de elde edilen gelirlerin istisna olarak dikkate alınması temin edilmelidir.

27-Teknokentte elde edilen kazançların kurumlar vergisinden istisna olduğu unutulmamalıdır.

28-Türk Gemi Siciline kayıtlı gemilerin işletilmesinden kazançlar kv den istisnadır.

29- Gvk 69.md yatırım indirimi istisna tutarı belirlenmelidir.

A. 31.12. 2005 tarihi itibariyle indirim konusu yapılamamış ve 2008 devreden yatırım indirim istisna tutarlarının endeksleme yapılarak kurum kazancından indirilmesi unutulmamalıdır.

B. 24.04.2003 tarihinde önce yapılan müracaatlara istinaden alınan Yatırım Teşvik Belgesine
dayanan yatırımlar:

a.Fiili harcamalarda harcamaların tutar ve mahiyet itibariyle uygunluğu gözden geçirilmelidir.



b.Önceki yıllarda kar yetersizliğinden indirilemeyen yi ni belirlemek için ydo nda arttırlmalıdır.

c.1.1.1999 den önce alınan ytb ye bağlı yatırımların finansmanında kullanılmak üzere
finansman fonu ayırabileceği unutulmamalıdır.

d. 01.01.1999 tarihinden sonra alınan yatırım teşvik belgelerine istinaden 2008 yılında yapılması planlanan yatırım tutarının planlanan şekilde (%10 eksiğini aşmamak şartı ile) gerçekleşmiş olup olmadığının gözden geçirilmesi ve %10 oranını aşan noksan gerçekleşmelerde düzeltme beyanında bulunulması sağlanmalıdır.

e. 2007 yılı kazancından ayrılan finansman fonu olması durumunda, bu tutarın 2008 dönemine ait yıllık kurumlar beyannamesinde kurum kazancına eklenmesi sağlanmalıdır

f.Yukarıda belirtilen şekilde yararlanılan yatırım indirim istisnası tutarı üzerinden, kazancın dağıtılıp dağıtılmadığına bakılmaksızın mutlak surette, G.V.K. Geçici 61 inci maddesi kapsamında, %19.8 oranında gelir vergisi kesintisi yapılacağı hususu unutulmamalıdır.

C. Gvk eski 19.md ye göre 2005de başlanmış olup iktisadi ve teknik bütünlük arz eden ve 2008 yılında gerçekleştirilen yatırımlar nedeniyle yapılan yatırım harcamalarının %40’ı yatırım indirimi istisnası olarak kurum kazancının vergilendirilmesi sırasında dikkate alınmalıdır.

30-KVK md 5 kv den istisna kazançlar tespit edilerek kazançdan indirilmesi sağlanmalıdır.
a. Tam mükellef kurumlardan elde edilen iştirak kazançları,
b. Dar mükellef kurumlardan elde edilen iştirak kazançları,
c. Yurt dışı iştirak hisselerinin elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar,
d. Emisyon primleri,
e.Yurtdışı inşaat ve onarım işleri ile teknik hizmetlerden sağlanan kazançlar,
f. Portföy ve fon işletme kazançları,
g. Gayrimenkul ve iştirak satışları kazançlarının %75’i,
h. Banka borçlarının ödenmesinde kullanılan gayrimenkul ve iştirak hisseleri satış kazançları,
ı. Bankaların alacak karşılığı edindikleri gayrimenkullerin satışından sağlanan kazançların %75’i,
i. Eğitim kazançları,
j. Rehabilitasyon merkezlerinin işletilmesinden sağlanan kazançlar.
k. Kooperatiflerin ortakları için hesapladıkları risturnlar.

31-Amortismanlarının ½’si gider olarak dikkate alınmayan binek otomobillerinin satışında, amortismanların gider kaydedilmeyen kısmı beyanname üzerinden diğer indirimler kısmında gösterilerek kazançtan indirilir.

32. Beyan edilen kazanca göre ödenecek kv ve eski hükümlere göre yararlanılan yatırım indirimi istisnası tutarı üzerinden kesilen gv ile kv den istisna edilen emeklilik yatırım fonları dışında kalan fon ve portföy kazançları üzerinden KVK uyarınca yapılan kv kesinti toplamı kadar karşılık ayrılıp
31.12. 2008 tarihli bilanço ve gelir tablosunda gösterilmelidir.

33. 2008e ait olup,kv beyannamesi verilene kadar gelen gider faturalarının KDV tutarları ile birlikte
2009 kayıtlarına geçmiş yıl gideri olarak kaydedilip,kv beyannamesinde bu fatura toplamları
diğer indirimler sütununda gösterilerek matrahtan indirilmesi sağlanmalıdır.

34. 2007ye ait olup 2008 kayıtlarına alınan geç gelen fatura bedelleri, 2007kurum kazancından beyanname üzerinden indirilmiş olacağından, bu tutarların kanunen kabul edilmeyen gider olarak kumum kazancına eklenmesi unutulmamalıdır.

35. 2005 vergilendirme döneminde satılan ve yenilenmesine karar alınan demirbaşlarla ilgili olarak oluşturulan yenileme fonu hesabına konulan tutar, ilgili iktisadi kıymet alınmaması halinde 2008 yılı kazancına eklenmesi unutulmamalıdır.

36.Örtülü sermayeye ilişkin faiz ve benzeri ödemeler ile örtülü yoldan dağıtılan kazançlar bir yandan kke gider olması yanında,diğer yandan bu ödemeler hesap döneminin son günü itibariyle dağıtılmış kar payı sayıldığı hususu unutulmamalı ve ödenen bu tutarlar brütleştirilmek suretiyle üzerinden kar dağıtımına ilişkin %15 oranında yapılacak vergi kesintisine ilişkin muhtasar beyannamenin 23.01.2009 tarihine kadar verilmesi ve kesilen verginin 26.01.2009 günü akşamına kadar ödenmesi sağlanmalıdır.

Örnek 1. A.Ş. Ortaktan aldığı 600.000.00 YTL.borç karşılığında 2008’de 60.000.00 YTL faiz ödemiş ve finansman gideri yazmıştır.
Dönem başı öz sermayesi 150.000.00 TL.dir.(Bu borçun tamamı 2009 yılında ödenecektir.)
- Örtülü Sermaye Tutarı = Ort. Alınan Borç - (Öz sermaye x 3)
150.000.00 YTL = 600.000.00 – (150.000.00 x 3)

- Örtülü Ser.İlişkin Faiz = Örtülü Sermaye x Ort.Ödenen Faiz
Ort. Alınan Borç Toplamı

15.000.00 YTL = 150.000.00 x 60.000.00 (K.K.E.Gider yazılır.)
600.000.00

- Dağıtılan net kar payı = Ört.Sermayeye ilişkin faiz olup 15.000.00 YTL ‘dir.

- Dağıtılan kar payının net tutarı %15 kesinti oranına göre brüt tutarı =
15.000.00 x 100/ 85 = 17.647.06 YTL olup, bu tutar üzerinden yapılacak vergi kesintisi (17.647.06 x %15) = 2.647.06 YTL olacaktır.

- Bu tutar vergi 23.01.2009 günü akşamına kadar muhtasar beyanname ile beyan edilip 26.01.2009 günü akşamına kadar ödenmesi ve ödenen bu tutar kurumca 2009 yılı kayıtlarına KKEG yazılması gerekir.

Örnek 2. A.Ş. 2008 yılında ilişkisiz kişiye 500.000.00 YTL sattığı yatın bir benzerini aynı vade ve koşullarda ortağının eşine 420.000.00 YTL satmıştır.

- Transf. Fiy.Yoluyla Örtülü Dağıtılan Kazanç = Emsal Fiyatı - Ort. Eşine Satış Bedeli.
80.000.00 YTL = 500.000.00 YTL – 420.000.00 YTL

- Transf. Fiy. Yoluyla Örtülü olarak dağıtılan 80.000.00 YTL KKEG olarak kurum kazancına eklenmesi yanında ayrıca dağıtılan net kar payının olarak %15 vergi kesintisine tabi tutulacaktır.
Buna göre 80.000.00 YTL’ nin %15 kesinti oranına göre brüt tutarı=80.000.00 x 100/ 85
= 94.117.65 YTL olup,
bu tutar üzerinden yapılacak vergi kesintisi (94.117.65 x %15) = 14.117.65 YTL olacaktır.

- Bu tutar vergi 23.01.2009 günü akşamına kadar muhtasar beyanname ile beyan edilip 26.01.2009 günü akşamına kadar ödenmesi ve ödenen bu vergi tutar kurumca 2009 yılı kayıtlarına KKEG yazılması gerekir.

37. KVK.’un 7.md ile GVK.’un 75.md uyarınca 31.12.2008 tarihi itibariyle elde edilmiş sayılan kontrol edilebilen kurum kazancı veya kar payı tutarlarının beyannameye ithal edilmesi unutulmamalıdır.

38. Yatırım indirimi istisnasından yararlanmış olan kurumlarda kv oranı %20 değil %30

39. Yurt dışında ödenen vergilerin mahsubunda yasada belirtilen belgeler temin edilerek tercüme
ettirilip beyannameye eklenmelidir.Bu mahsup tutarı, yurt dışı kazanç üzerinden Türkiye’de
alınacak vergiden fazla olmayacaktır.

40. Geçici vergi uygulaması nedeniyle, geçici vergi dönemleri itibariyle,
a) Amortisman ayıranlar dönem sonunda amortisman ayırmaktan vazgeçebilirler.
b) Amortisman hesaplamayanlar, dönem sonunda amortisman ayırabilir ve gider yazabilirler.
c) Alacak/borç senetlerini reeskonta tabi tutmayanlar dönem sonunda reeskont yapabilirler. d) Alacak/borç senetlerini reeskonta tabi tutanlar dönem sonunda reeskonttan vazgeçebilirler.
e) Yıl içinde yararlanılan yatırım indirimi istisnasından geçici vergi beyannamelerinin
düzeltilmesi koşulu ile vazgeçebilirler.
f) Yıl içinde yararlanılmayan yatırım indirimi istisnasından dönem sonunda yararlanılabilir.


2009 YILINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
1. 2008 yılı kanuni defterlerin kapanış tasdikleri 2009/Ocak ayı içinde yaptırılmalıdır.

2. 2008 yılı vergilendirme dönemine ilişkin kurum kazancının beyanı sırasında, kurum kazancından indirilen ve eski hükümlere tabi tutulan yatırım indirimi istisna tutarı ile üzerinden en geç kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği ay içinde, %19.8 oranında gelir vergisi kesintisi yapılmalı ve buna ilişkin muhtasar beyanname ertesi ayın 23 üncü günü akşamına kadar verilip, kesilen gelir vergisi 26 ıncı günü akşamına kadar ödenmelidir.

3. 2008 yılı vergilendirme dönemine ilişkin kurum kazancının beyanı sırasında, kurum kazancından indirilen emeklilik yatırım fonlarının kazançları dışında kalan ve K.V.K. nun 5/1- d maddesinde yazılı fon ve portföy kazançları üzerinden en geç kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği ay içinde, %15 oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılmalı ve buna ilişkin muhtasar beyanname ertesi ayın 23 üncü günü akşamına kadar verilip, kesilen kurumlar vergisi 26 ıncı günü akşamına kadar ödenmelidir.

4. 2008 yılı kurum kazancından (karından) personele temettü verilmesi düşünülüyor ise, gerekli kararlar kurumlar vergisi beyannamesi verilmesinden önce alınmalıdır.

5. Motorlu taşıtlar vergisinin ilk taksiti,2009/Ocak ayı içinde ödenmelidir.