1. Yeni TTK’ya göre Anonim Şirketler (A.Ş.) en az kaç kişi ile kurulabilir? Yeni TTK’ya göre; anonim şirketler, bir veya birden fazla gerçek ya da tüzel kişi tarafından kurulabilecek. Ayrıca bu düzenleme kapsamında mevcut A.Ş.’lerin paylarının tek elde toplanması halinde de tescil ve ilan ile şirketin mevcudiyetinin devamına imkan yaratıldı.
2. Yeni TTK’ya göre A.Ş.’ler asgari ne kadar sermaye ile kurulabilir? Sermayenin ödenmesi için öngörülen süreler nelerdir? Yeni TTK’ya göre, esas sermaye sistemini benimseyen anonim şirketlerde başlangıç sermayesinin 50 bin TL olması esası korunurken, kayıtlı sermaye sistemini benimseyen anonim şirketlerde bu sermaye miktarı 100 bin TL olarak belirlendi.Kuruluşta nakit ödeneceği kabul edilen en az yüzde 25 ile payların çıkarma primlerinin tamamının tescilden önce ödenmesi koşuluyla pay bedellerinin şirketin tescilinden itibaren 24 ay içinde ödenmesi gerekir.
3. A.Ş.’lerin kuruluş aşamaları nelerdir?
1.Ayni sermaye konuluyorsa Asl.Tic.Mah.’nce atanacak bilirkişiden “Değerleme Raporu” alınmalı.
2. Esas sözleşme hazırlanarak, imzaları noterden tasdik edilmeli.
3.Noter esassözleşmeyi inceleyerek,sermayenin tamamının taahhüt edildiğine ilişkin şerh düşmeli.
4. Esas sermayeyi oluşturan payların tamamının nakden ödenmesi taahhüt edilmiş ise payların itibari değerinin yüzde 25’inin şirket adına bir bankaya yatırıldığına dair banka mektubu alınmalı.
5. Ayni sermayeye konuyorsa, tapu, trafik vb. ilgili sicile şerh konulduğuna dair belge alınmalı (Kuruluşu, Bakanlık iznine bağlı bir şirket ise bu aşamada izin için başvuru yapılmalı).
6. Kurucular beyanı hazırlanmalı, işlem denetçisi atanmalı (ve kuruluşu Bakanlık iznine tabi bir şirket ise bu izin alınmalı).
7. Kuruluş belgeleri, işlem denetçisi tarafından incelenerek rapor düzenlenmeli.
8. Esas sözleşmenin imzalarının noterce tasdikinden (veya Bakanlık izni gereken şirketlerden ise izin tarihinden) itibaren 30 gün içinde tescil ve ilan için şirket merkezinin bulunduğu yerdeki Ticaret Sicili Müdürlüğü’ne başvurulmalı.
9. Esas sözleşmedeki imzaların onayı ile kurulan şirket, tescil ile tüzel kişilik kazanmaktadır.
4. Kimler işlem denetçisi olabilir? İşlem denetçisi hangi konuları denetleyecek? Kimlerin işlem denetçisi olabileceği, onların çalışma esasları, düzenleyecekleri raporlar ve bu raporların içeriği Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nca çıkarılacak bir tebliğle düzenlenecek ve Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından kamuoyuna duyurulacak.İşlem denetçisi:
- Payların tamamının kurucular tarafından taahhüt edilip edilmediğini,
- Nakdi sermaye konuluyorsa %25’inin şirket adına bir bankaya yatırıldığına dair banka mektubunun kuruluş belgeleri arasında olup olmadığını,
- Ayni sermayeye konuluyorsa bunların değerlerine ilişkin değerleme raporlarının mahkemece onaylanıp onaylanmadığını,
- Kuruluş belgelerinin hazır olup olmadığını,
- Noterden alınması gereken onaylar ve izinlerin eksik olup olmadığını,
- Kurucular beyanı ile ilgili uygunsuzluğun olup olmadığını inceleyecek.
TESCİLİ YAPILMAYANLARA ÖZEL DÜZENLEME 5. Yeni TTK’ya göre kurulacak A.Ş.’ler hangi tarihte tüzel kişilik kazanmış sayılacak? Eski kanuna göre kurulmasına başlananların durumu ne olacak?Anonim şirket, esas sözleşmedeki imzaların noterce onaylanmasıyla kurulmuş sayılıp, ticaret siciline tescille tüzel kişilik kazanacak. Yeni kanunda kuruluş işlemlerine 1 Temmuz 2012 tarihinden önce başlanıp, bu tarihten önce tescili yapılmamış şirketler bakımından özel bir düzenleme getirildi. Buna göre eğer bir anonim şirketin esas sözleşmesi 1 Temmuz 2012 tarihinden önce yapılmış, kurucuların imzaları da bu tarihten önce noterden onaylatılmışsa ve anılan onay tarihinden itibaren bir ay içinde şirketin tescili için başvuru yapılmışsa, bu şirketin kuruluşuna 6762 sayılı önceki kanun hükümleri uygulanacak.
6. Ultra vires nedir? Yeni TTK’da uygulaması nasıl olacak?Şirketlerin esas sözleşmedeki işletme konuları dışında da işlem yapabilmeleri esası (ultra vires yasağının kaldırılması) geçerli olacak. Yeni TTK ile “ultra vires” olarak adlandırılan bu kural kaldırıldı. 1 Temmuz 2012 tarihinden itibaren şirketler işletme konuları dışında işlemler yapabilecek. Yeni TTK’ya göre, anonim şirketlerde işletme konusu dışındaki işlemlerin de şirketi bağlayacağı düzenlendi ve bu kurala bir istisna getirildi. İşlemi şirketle yapan üçüncü kişi, bu sırada işlemin işletme konusu dışında kaldığını biliyorsa veya bilebilecek durumdaysa, bu durumda işlem şirketi bağlamayacak. Şirketin esas sözleşmesinin ilan edilmiş olması, bu hususun ispatı açısından tek başına yeterli değil.
YÖNETİM KURULU 7. A.Ş.’lerde yönetim kurulu en az kaç kişiden oluşacak ve kimler yönetim kurulu üyesi olabilecek? Yeni TTK ile getirilen tek kişiyle şirket kurulabilmesi esasına uygun olarak yönetim kurulu da bir veya daha fazla kişiden oluşabilecek. Bu kişi veya kişilerin pay sahibi olması zorunlu değil. Ayrıca yeni TTK ile tüzel kişiler de yönetim kurulu üyesi olabilecekler. Bu halde tüzel kişinin yönetim kurulunda oy kullanabilmesi için tüzel kişiyi temsil edecek gerçek kişinin ticaret sicilinde tescil ve ilan ve ayrıca internet sitesinde bu temsilcinin ilan edilmesi gerekir.
TÜRKİYE’DE YERLEŞİK OLMA ZORUNLULUĞU 8. Yönetim kurulu üyelerinin yüksek öğrenim görmüş ve T.C. vatandaşı olmaları zorunlu mu? Yeni TTK kurumsallaşmayı temin etmek gayesiyle anonim şirket yönetim kurulu üyelerinden en az dörtte birinin yükseköğrenim (önlisans) mezunu olmasını şart koşuyor. Ancak yönetim kurulunun tek üyesi varsa bu zorunluluk aranmayacak. Yine yeni kanun uyarınca şirketi temsile yetkili en az bir yönetim kurulu üyesinin Türkiye’de yerleşik bulunması ve Türk vatandaşı olması gerekir. Dolayısıyla tek kişilik bir anonim şirkette yönetim kurulunun tek üyesinin yükseköğrenim mezunu olması şart değil; ancak bu kişinin Türk vatandaşı olması ve Türkiye’de yerleşik olması zorunlu.
9. Yönetim kurulu görev süresi ne kadardır? Yönetim kurulu üyeleri eski kanunda olduğu gibi en çok üç yıl süreyle görev yapmak için seçilebilecek. Ancak esas sözleşmede aksine hüküm bulunmadığı sürece aynı üyeler yeniden seçilebilecekler.
10. Yeni TTK yönetim kurulu üyelerinin görevden alınmalarıyla ilgili ne gibi değişiklikler getiriyor? Yeni TTK uyarınca yönetim kurulu üyelerinin görevden alınmaları ile ilgili olarak genel kurulda gündeme bağlılık ilkesine istisna getirildi. Dolayısıyla esas sözleşmeyle atanan veya genel kurul kararıyla seçilen yönetim kurulu üyeleri genel kurul gündeminde görevden almaya ilişkin bir madde bulunmasa dahi haklı bir sebebin varlığı halinde genel kurul tarafından görevden alınabilecek. Yeni kanun ile tüzel kişi de yönetim kurulu üyesi olabileceğinden, tüzel kişinin temsilcisi olarak tescil ettirdiği gerçek kişiyi istediği an görevden alabileceği esası getirildi.
Ayrıca yönetim kurulu üyesine azli halinde tazminat isteyebilme hakkı tanındı.
MEVCUT YÖNETİM KURULU DEVAM EDEBİLİR 11. Eski TTK döneminde atanan yönetim kurulu üyeleri görevlerine devam edebilecek mi? Yeni kanunun yürürlüğe girdiği tarihte görevde bulunan yönetim kurulu üyeleri, görevden alınmaları veya yönetim kurulu üyeliğinin başka bir sebeple boşalması hali hariç, görev süreleri sonuna kadar görevlerine devam edecekler. Ancak tüzel kişinin temsilcisi olarak yönetim kurulu üyeliği yapan gerçek kişinin yeni kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 ay içinde (1 Ekim 2012 tarihine kadar) istifa etmesi, onun yerine tüzel kişinin ya da başkasının seçilmesi gerekecek.
12. Yeni TTK’da yönetim kurulu toplantı ve karar yeter sayısı nasıl düzenlendi?
Yönetim kurulunun toplantı nisabı, esas sözleşmede aksine ağırlaştırıcı bir hüküm bulunmadığı takdirde üye tam sayısının çoğunluğu, karar nisabı ise toplantıda hazır bulunanların çoğunluğu olacak. Oylarda bir eşitlik bulunması halinde ilgili önerinin görüşülmesi bir sonraki toplantıya bırakılacak, eğer bu ikinci toplantıda da çoğunluk sağlanamazsa öneri reddedilmiş sayılacak.
ELEKTRONİK ORTAMDA TOPLANTI 13. Yönetim kurulu toplantıları elektronik ortamda yapılabilecek mi? Bu şekilde yapılan yönetim kurulu toplantılarında vekil aracılığıyla oy kullanılabilir mi? Yeni kanun uyarınca esas sözleşmede öngörülmüş olması kaydıyla yönetim kurulu toplantıları elektronik ortamda yapılabilecek. Bu şekilde yapılan toplantılarda alınan kararların geçerli olabilmesi için üyelerin fiziken mevcut olduğu toplantılarda aranan nisapların aynı şekilde sağlanması gerekir. Eski kanunda olduğu gibi, yönetim kurulu üyeleri ne fiziken mevcut bulundukları toplantılarda, ne de elektronik ortamda yapılan toplantılarda birbirleri yerine oy kullanamayacaklar ve toplantılara vekilleri aracılığıyla katılamayacaklar.
14. Yönetim kurulu üyelerinin hakları nelerdir?Bu kanun uyarınca yk üyelerinin şirketin tüm iş ve işlemleri hakkında,a. Bilgi isteme b. Soru sorma c. İnceleme yapma hakları bulunuyor.
Bu bağlamda üyeler yönetim kurulu toplantılarında ve toplantılar dışında yönetim kurulu başkanının izniyle şirket yönetiminde görevlendirilen kişi ve komitelerden bilgi alabilir, bunlara soru sorabilir. Yönetim kurulu üyeleri ayrıca yönetim kurulu toplantısına şirketle ilgili herhangi bir defter veya defter kaydı, sözleşme, yazışma veya belgenin getirilmesini isteyebilir.
Yönetim kurulu üyesinin yazılı olarak başkandan yönetim kurulunu toplantıya çağırmasını isteme hakkı yeni kanunda da korundu. Bununla birlikte, yönetim kurulu üyelerinin tutarı esas sözleşmeyle veya genel kurul kararıyla belirlenmiş olmak kaydıyla huzur hakkı, ücret, ikramiye, prim ve yıllık paydan kâr gibi mali hakları bulunuyor.
YÖNETİM KURULU ÜYESİ BİLGİ ALAMAZSA…15. Bir yk üyesi bilgi alma ve inceleme hakkı engellendiği takdirde hangi yolu izleyecek? Yönetim kurulu başkanı bir üyenin bilgi alma ve inceleme istemini reddederse, konu iki gün içinde yönetim kuruluna getirilir. Kurul toplanamaz yahut bilgi alma veya inceleme istemini reddederse ilgili üye şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki Asliye Tic.Mah.’ne başvurabilecek. Mahkemenin bu konudaki kararı kesindir.
GENEL KURUL 16. Olağan genel kurul toplantıları hangi süre içinde yapılacak ve bu toplantılara kimlerin katılması zorunlu olacak? Olağan genel kurul toplantılarının her faaliyet dönemi sonundan itibaren 3ay içerisinde yapılacağı esası yeni kanunda da korundu. Ayrıca yeni TTK ile tüm yk üyelerinin gk a katılma hakkı korunarak, murahhas üyeler ile en az 1 yk üyesine genel kurul toplantısında hazır bulunmaları şartı getirildi. Bunun yanında, bağımsız denetçi ile kendilerini ilgilendiren konularda işlem denetçileri de genel kurulda hazır bulunacaklar.
PAY SAHİPLERİ GÜÇLENİYOR 17. Yeni kanunda genel olarak pay sahibinin hakları nelerdir? Yeni kanun getirdiği düzenlemelerle, pay sahiplerinin konumunu güçlendiriyor. Mevcut pay sahipliği haklarına eklenen birleşme dışı şirketten çıkma hakkı ile bilgi alma ve inceleme hakkının yanı sıra şarta bağlı sermaye artırımında önerilme hakkı, özel denetçi atanması talep hakkı, şirketin feshini talep hakkı, birleşme, bölünme ve tür değiştirme iptali veya bu işlemler açısından sorumluluk davası gibi yeni haklar, pay sahibinin konumunu güçlendiriyor.
18. Yeni kanun ile azlığa hangi haklar tanındı?YTTK kapsamında azlığa tanınan en önemli hak, haklı nedenle şirketin feshini talep hakkıdır. Bunun yanında genel kurulu olağan toplantıya çağırmayı isteme/zaten toplanacak ise gündeme madde ekleme hakkı, özel denetçi atanmasını talep hakkı ile nama yazılı pay senetlerinin bastırılmasını talep hakkı azlığa tanınan diğer haklardır.
ŞİRKET VARLIĞININ TOPTAN SATIŞI 19. Yeni TTK’da genel kurulun görev ve yetkilerindeki temel değişiklik nedir?Yeni kanun genel kurulu, önceki kanundaki yetkilerinin yanında, önemli miktarda şirket varlığının toptan satışı konusunda da yetkilendiriyor ve genel kurulun bu yetkisini devredemeyeceğini öngörüyor.
20. Yeni kanun genel kurul kararlarında aranan nisaplara ilişkin bir değişiklik öngörüyor mu? Yeni TTK, genel kurulun sermayenin dörtte birini karşılayan pay sahiplerinin varlığıyla toplanacağı prensibini muhafaza ediyor, ancak bu nisabın toplantı süresince korunması şartını getiriyor. Bunun yanında, ilk toplantıda bu çoğunluğa ulaşılamadığı takdirde ikinci toplantının yapılması için nisap aranmayacağı esası korunuyor. Esas sözleşme değişikliklerine ilişkin kararların da kural olarak şirket sermayesinin en az yarısının temsil edildiği genel kurulda oyların çoğunluğu ile alınacağı esası yeni kanunda da korunuyor. Buna karşılık, şirketin işletme konusunun tamamen değiştirilmesi, imtiyazlı pay oluşturulması ve nama yazılı pay devrinin sınırlandırılabilmesi kararlarının ancak esas sermayenin yüzde 75’inin olumlu oyu ile alınabileceği kabul edildi. Ayrıca rüçhan haklarının sınırlandırılması için aranan çoğunluk yeni kanunda esas sermayenin yüzde 60’ı olarak belirlendi. Bu nisaplar esas sözleşme ile ağırlaştırılabilecek.
21. Yeni TTK’ya göre limited şirketler en az kaç kişi ile kurulabilir? Tek ortaklı limited şirket kurulabilmesi kabul edildi. Bu kişi gerçek veya tüzel kişi de olabilecek. Ancak ortak sayısı eski düzenlemede olduğu gibi üst sınır olarak 50’den fazla olamayacak.
22.YTTK’ya göre ltd şirketler asgari ne kadar sermaye ile kurulabilir? Sermayenin ödenmesi için öngörülen süreler nelerdir? Limited şirket esas sermayesi 10 bin TL’ye çıkarıldı. Asgari sermayesi 10 bin TL altında olan şirketlerin, 14 Şubat 2014 tarihine kadar sermayelerini 10 bin TL’ye yükseltmeleri gerekir. Yükseltmemeleri halinde infisah etmiş sayılacaklar.
23. Ltd şirketlerin kuruluş aşamaları nelerdir?1.Kurulacak şirkete ayni sermaye konuluyor ise (gayrimenkul, marka, patent, makine vb.) varlıklar sermaye olarak konuluyor ise değerlerinin bilirkişilerce belirlenebilmesi için Asl.tic.mhk ye Tic.Mahk.’nden değerleme raporu alınmalı.
2.Ayni serm.konulması halinde tapu,trafik vb. sicile şerh konularak şirket adına kayıt ettirilmeli.
3. Şirket sözleşmesi yazılı olacak şekilde hazırlanmalı, kurucular tarafından imzalandıktan sonra imzalar noter tarafından tasdik edilmeli.
4. Kurucular tarafından kurucular beyanı hazırlanmalı.
5. Esas sermayeyi oluşturan payların tamamının nakden ödenmesi taahhüt edilmiş ise payların tamamı ve nakden ödenmeli.
6. Şirketin tescili için tüm ortakların ad soyadları veya ünvanları, yerleşim yerleri ile vatandaşlıklarını sermaye payları ve ödedikleri toplam tutar, müdürlerin kimlik bilgileri ile temsil yetkilerini içeren ve tüm müdürlerin kimlik bilgileri ile temsil yetkilerini içeren ve tüm müdürler tarafından imzalanan başvuru dilekçesi hazırlanmalı.
7. Şirket sözleşmesinin imzalarının noterce tasdikinden itibaren 30 gün içinde başvuru dilekçesi (ekinde kurucular beyanı, şirket sözleşmesi, müdürler ile denetçilerin seçimine ilişkin belge) ile tescil ve ilan için şirket merkezinin bulunduğu yerdeki Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne başvurulmalı.
24. Limited şirketlerin kuruluş işlemleri denetlenecek mi? Yeni kanuna göre limited şirketin kuruluş işlemleri, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nca gerekli görülmesi halinde işlem denetçisi tarafından denetlenecek.
25. Yeni TTK’ya göre kurulacak limited şirketler hangi tarihte tüzel kişilik kazanmış sayılacak? Eski kanuna göre kurulmasına başlananların durumu ne olacak? Kurucuların şirket sözleşmesindeki imzalarının noterce onaylandığı ve taahhüt edilen ödemelerin yapılması ile kurulmuş sayılacak, ticaret siciline tescil ile de tüzel kişilik kazanacak. Kuruluş işlemlerine 1 Temmuz 2012’den önce başlayıp, bu tarihten önce tescili yapılmamış şirketler için özel bir düzenleme getirildi. 1 Temmuz 2012 tarihinden önce yapılmış, kurucuların imzaları da bu tarihten önce noterden onaylatılmışsa ve anılan onay tarihinden itibaren bir ay içinde şirketin tescili için başvuru yapılmışsa, bu şirketin kuruluşu 6762 sayılı kanun hükümlerine tabidir.
26. Eski TTK döneminde kurulmuş olan ve asgari sermaye sınırı altında kalan şirketlerin durumu ne olacak? Sermayenin ödenmesi için öngörülen süreler nelerdir?Limited şirket esas sermayesi 10 bin TL’ye çıkarıldı. Asgari sermayesi 10 bin TL altında olan şirketlerin, 14 Şubat 2014 tarihine kadar sermayelerini 10 bin TL’ye yükseltmeleri gerekir. Yükseltmemeleri halinde infisah etmiş sayılacaklar.
2.2 YÖNETİM VE TEMSİL 27. Limited şirketlerde yönetim ve temsil için atanacak asgari müdür sayısı kaçtır? Kimler müdür olabilecek? Şirketi yönetmek ve temsil etmek için ortaklardan en az biri ya da şirket dışından biri müdür olarak seçilmeli; istenmesi halinde birden fazla kişinin müdür olarak atanması mümkün. Yeni düzenleme ile tüzel kişi ortakların müdür olarak seçilmelerine imkan tanındı. Şirket ortaklarından en az birinin, şirketi yönetme hakkının ve temsil yetkisinin bulunması, tek müdür mevcut ise o kişinin, birden fazla müdür var ise birinin yerleşim yerinin Türkiye olması ve bu müdürün şirketi tek başına temsile yetkili olması zorunluluğu getirildi. Şirketin birden fazla müdürünün bulunması halinde, bunlardan biri şirketin ortağı olup olmadığına bakılmaksızın,genel kurul tarafından müdürler kurulu başkanı olarak atanacak.
28. Müdürlerin yüksek öğrenim görmüş ve T.C. vatandaşı olmaları zorunlu mu? Şirket müdürlerinden en az birinin yerleşim yerinin Türkiye’de bulunması ve bu müdürün şirketi tek başına temsile yetkili olması gerekir. Müdürlerin yüksek öğrenim görmüş olma zorunluluğu bulunmuyor.
29. Müdürlerin görev süresi ne kadardır? Görevden alma süreci nasıl düzenlendi?Müdürlerin görev süreleri ile ilgili yeni ve eski kanunda herhangi bir düzenleme yapılmadı. Şirket müdürleri genel kurulda belirlenen süreler içinde görev yapabilir. Bu sürenin 1, 3, 5, 10 yıl olarak belirlenmesi mümkün.
30. Eski TTK döneminde atanan müdürler görevlerine devam edebilecek mi? Tüm ortakların müdür sıfatını haiz olduğu şirketlerde durum nasıl olacak? 1 Temmuz 2012 tarihi öncesinde, şirket sözleşmesi ile veya genel kurul tarafından müdür olarak seçilen kişilerin görevleri devam edecek.Eski kanunda müdür atanmadan da tüm ortakların hep birlikte müdür sıfatıyla şirket işlerini idare ve şirketi temsil etme hakları bulunmaktaydı. Yeni kanunda ise müdür veya müdürlerin şirket sözleşmesiyle ya da genel kurul tarafından atanması şartı getirildi. Tüm ortaklar hep birlikte müdür sıfatıyla şirket işlerini idare ve şirketi temsil ediyorlarsa, bu durumda en geç 1 Ekim 2012 tarihine kadar şirket genel kurulunca müdür veya müdürlerin seçilmesi gerekir.
31. Birden fazla müdür olması halinde karar yeter sayısı nasıl düzenlendi?Yeni düzenlemede müdürler birden fazla ise biri, genel kurul tarafından müdürler kurulu başkanı olarak atanmalı. Birden fazla müdürün olması halinde, kararlar çoğunlukla alınacak, eşitlik halinde ise başkanın oyu üstün sayılacak.
32. Müdürler kurulu toplantıları elektronik ortamda yapılabilecek mi?Yeni düzenlemede şirket sözleşmesinde düzenlenmiş olması şartıyla müdürler kurulu toplantıları, tüm müdürlerin elektronik ortamdan katılımıyla yapılabileceği gibi, bazı müdürlerin fiziken mevcut bulundukları bir toplantıya diğer müdürlerin elektronik ortamdan katılımlarıyla da yapılması mümkün.
33. Müdürlerin bilgi alma ve inceleme hakkı nasıl kullanılacak? Müdürlerin şirketin tüm iş ve işlemleri hakkında bilgi alma, inceleme ve soru sorma hakları düzenlendi. Bu haklarla ilgili müdürler kurulu başkanı veya diğer bir müdür tarafından engellenen müdürlere şirket merkezinin bulunduğu yerdeki Asliye Ticaret Mahkemesi’ne başvurma hakkı tanındı. Mahkemenin bu konudaki kararının kesin olduğu da hükme bağlandı.
34. Olağan genel kurul toplantıları hangi süre içinde yapılabilir ve bu toplantılarda ortakların temsili nasıl olacak?Yeni TTK’ya göre limited şirketlerde olağan genel kurul toplantısı, her yıl hesap döneminin sona ermesinden itibaren üç ay içinde yapılır. Her ortak kendisini genel kurulda ortak olan veya olmayan bir kişi aracılığıyla temsil ettirebilir.
35. Ortaklar bilgi alma ve inceleme hakkını nasıl kullanacaklar?Limited şirket ortakları, şirketin bütün işleri ve hesapları hakkında bilgi vermelerini şirket müdüründen isteyebilecek ve belirli konularda inceleme yapabilecekler.Ortağın, elde ettiği bilgileri şirketin zararına olacak şekilde kullanması tehlikesi varsa, müdürler, bilgi alınmasını ve incelemeyi gerekli ölçüde engelleyebilir; bu konuda ortağın başvurusu üzerine genel kurul karar verecek.Genel kurul, bilgi alınmasını,incelemeyi haksız yere engellerse,ortağın istemi ile mahkeme bu hususta karar verir.
36. Genel kurulu toplantıya çağrı usulü nedir? Toplantılar elektronik ortamda yapılabilecek mi?Limited şirketlerde genel kurul, toplantı gününden en az 15 gün önce ortaklara haber verilmek kaydı ile şirket müdürleri tarafından toplantıya çağrılır. Şirket sözleşmesi bu süreyi uzatabilir veya 10 güne kadar kısaltabilir. Toplantıya çağrı, azlığın çağrı ve öneri hakkı, gündem, öneriler, çağrısız genel kurul, hazırlık önlemleri, tutanak, yetkisiz katılma konularında anonim şirketlere ilişkin hükümler, Bakanlık temsilcisine ilişkin olanlar hariç, kıyas yoluyla limited şirket genel kurullarına da uygulanır.Buna göre; genel kurul toplantıya, esas sözleşmede gösterilen şekilde, şirketin internet sitesinde ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde yayımlanan ilanla çağrılır. Pay defterinde yazılı pay sahiplerine, toplantı günü ile gündem ve ilanın çıktığı veya çıkacağı gazeteler, iadeli taahhütlü mektupla bildirilir. Bütün payların sahipleri veya temsilcileri, aralarından biri itirazda bulunmadığı takdirde, genel kurula katılmaya ve genel kurul toplantılarının yapılmasına ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla, çağrıya ilişkin usule uyulmaksızın, genel kurul olarak toplanabilir ve bu toplantı nisabı var olduğu sürece karar alabilirler. Ticaret şirketleri ile gerçek ve tüzel kişi diğer tacirlere ilişkin olarak, yeni TTK’nın zorunlu tuttuğu bütün işlemler elektronik ortamda güvenli elektronik imza ile de yapılabilir. Bu işlemlerin dayanağı olan belgeler de aynı usulle elektronik ortamda düzenlenebilir. Bu anlamda, -esas sözleşmede düzenlenmiş olması şartıyla- limited şirket genel kurulları da elektronik ortamda yapılabilecek.
37. Borçlanma yasağı nedir?Yeni TTK, iştirak taahhüdünden doğan borç hariç, pay sahiplerinin şirkete borçlanmasını yasakladı. Ancak, bahse konu borcun şirketle, şirketin işletme konusu ve pay sahibinin işletmesi gereği olarak yapılmış bulunan bir işlemden doğmuş olması ve emsalleriyle aynı veya benzer şartlara tabi tutulması halini yasak kapsamı dışına çıkardı.
38. Borçlanma yasağına aykırı davranışın sonuçları nelerdir?Pay sahiplerinin şirkete karşı borçlanma yasağına aykırı davranışta bulunmaları durumunda, 300 günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılmaları söz konusudur.
39. 1 Temmuz 2012’den önce alınmış olan borçların durumu ne olacak?Yeni TTK’nın yürürlüğe gireceği 1 Temmuz 2012 tarihinden önce, pay sahibi ve ortakların şirkete olan borçlarının, 1 Temmuz 2015 tarihine kadar nakdi ödeme yapılarak tasfiye edilmesi gerekecek.
40. A.Ş.’lerde yönetim kurulu üyelerinin şirkete borçlanmasına herhangi bir kısıtlama getirildi mi?Anonim şirket pay sahipleri gibi yönetim kurulu üyelerinin de şirkete karşı borçlanması yasaklandı. Bunun yanında, yönetim kurulu üyesinin kendisinin ya da alt ve üst soyundan birinin ya da eşinin yahut üçüncü derece dâhil üçüncü dereceye kadar kan ve kayın hısımlarından birinin ortağı olduğu şahıs şirketleri ve en az yüzde 20’sine katıldıkları sermaye şirketleri, şirkete nakit veya ayın borçlanamazlar.
LİMİTED ŞİRKETLER 41. A.Ş.’lerde ‘kâr payı avansı’na getirilen yeni düzenleme nedir? Yeni TTK ile -daha evvel yalnızca halka açık anonim şirketler yönünden uygulanan- kâr payı avansına ilişkin getirilen düzenleme şu şekildedir: “Kâr payı avansı, Sermaye Piyasası Kanunu’na tabi olmayan şirketlerde, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın bir tebliği ile düzenlenir.”
Böylece, ilgili Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile belirlenecek koşullar dâhilinde Sermaye Piyasası Kanunu’na tabi olmayan şirketler yönünden kâr payı avansı dağıtılması mümkün olacak.
4.3 BAĞIMSIZ DENETİM 42. Bağımsız denetim nedir? Kimler bağımsız denetçi olabilecek? Bağımsız denetim; anonim şirketlerin, limited şirketlerin ve şirketler topluluklarının, şeffaflık, hesap verilebilirlik, sorumluluk ilkeleri ışığı altında, finansal bilgi ve tablolarının gerçek durumu yansıtıp yansıtmadığının tespiti için uluslararası denetim standartlarına uyumlu hale getirilen Türkiye Denetim Standartları’na uygun olarak bağımsız bir denetçi tarafından denetlenmesidir.Yeminli mali müşavirler ile serbest muhasebeci mali müşavirler, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu’nca yetkilendirilmek koşulu ile bağımsız denetçi olabileceği gibi, ortakları yeminli mali müşavirler veya serbest muhasebeci mali müşavir olan ve Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu’nca yetkilendirilen sermaye şirketleri de bağımsız denetçi olabilecek.
43. Bağımsız denetim kuruluşu nedir? Hangi şirketler bağımsız denetim kuruluşu seçmek zorundadır? Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu’nca yetkilendirilen ve ortakları yeminli mali müşavirler veya serbest muhasebeci mali müşavir olan sermaye şirketleri bağımsız denetim kuruluşudur. Halka açık anonim şirketler ile bankalar, sigorta-reasürans şirketleri, faktoring, finansman leasing ve varlık yönetim şirketleri, emeklilik şirketleri, emeklilik fonlarının yanı sıra Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu’nca kamu yararını ilgilendiren kuruluş olarak değerlendirilen diğer anonim şirketler Bağımsız Denetim Kurulu’nca denetlenecek.Bu kapsam dışında kalan anonim ve limted şirketler bağımsız denetim için bir ya da daha fazla yeminli mali müşavirler veya serbest muhasebeci mali müşaviri bağımsız denetçi olarak atayabilecek.
44. Bağımsız denetçi hangi sürede seçilecek? Şirketlerde bağımsız denetim 1 Ocak 2013 tarihi itibariyle zorunlu hale gelecek olup, bu tarihten itibaren şirketler her faaliyet dönemi için ve faaliyet döneminin dördüncü ayının sonuna kadar bağımsız denetçiyi atamak zorundadır. Ayrıca bağımsız denetçinin bilgileri, anonim şirketlerde yönetim kurulu, limited şirketlerde müdür ya da müdürler kurulu tarafından gecikmeksizin ticaret siciline tescil ettirilerek, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile internet sitesinde ilan edilecek.
45. Bağımsız denetçinin atanması ve görevden alınması süreci nasıldır? B.denetçi genel kurul tarafından atanacak. Eğer b.denetçi faaliyet döneminin 4.ayının sonuna kadar atanmamış ise aş lerde yk veya üyeleri ya da herhangi bir pay sahibinin istemi üzerine;ltd şirketlerde ise müdür ya da müdürler kurulunun veya herhangi bir ortağın istemi üzerine şirket merkezinin bulunduğu yerdeki Asliye Tic.Mah.tarafından atanır. Bağımsız denetçi ancak haklı bir sebebin varlığı veya hakkında görevden alınma davası açılması halinde görevinden ayrılabilir.
46. Kimler bağımsız denetçi olamaz?Aşağıda belirtilen haller denetçi olmaya engeldir:
- Denetlenecek şirkette pay sahibi olma,
- Denetlenecek şirketin yöneticisi, çalışanı veya denetçi olarak atanmasından önceki üç yıl içinde bu niteliklerde olma,
- Bir ticari işletmenin kanuni temsilcisi veya temsilcisi, yönetim kurulu üyesi, yöneticisi veya sahibi ya da bunlarda yüzde 20’den fazla paya sahip yahut denetlenecek şirketin yönetim kurulu üyesinin veya bir yöneticisinin alt veya üst soyundan biri, eşi veya üçüncü derece dâhil, üçüncü dereceye kadar kan veya kayın hısmı olma,
- Denetlenecek şirketle bağlantılı bir şirkette veya bağlantılı bir kişinin yanında çalışma,
- Denetlenecek şirketin defterlerinin tutulmasında veya finansal tablolarının düzenlenmesinde denetleme dışında faaliyette veya katkıda bulunma,
- Denetlenecek şirketin defterlerinin tutulmasında veya finansal tablolarının hazırlanmasına yardımcı olan kişiyle bağlantılı olma,
- Yukarıda belirtilen şartları taşıdığı için denetçi olamayan bir denetçinin nezdinde çalışıyor olma,
- Son 5 yıl içinde denetçiliğe ilişkin meslekî faaliyetinden kaynaklanan gelirinin tamamının yüzde 30’undan fazlasını denetlenecek şirkete veya ona yüzde 20’den fazla pay ile iştirak etmiş bulunan şirketlere verilen denetleme ve danışmanlık faaliyetinden elde etmiş ve bunun cari yılda da elde edilmesinin beklenmesi.
Bir bağımsız denetleme kuruluşunun, bir şirketin denetlenmesi için görevlendirdiği denetçinin 7 yıl arka arkaya aynı şirket için denetleme raporu vermesi halinde, o denetçinin en az iki yıl için değiştirilmesi gerekir. Öte yandan denetçi, denetleme yaptığı şirkete, vergi danışmanlığı ve vergi denetimi dışında, danışmanlık veya hizmet veremeyecek ve bunu bir yavru şirketi aracılığıyla yapamayacak. Bu yasaklar işlem denetçileri için de geçerli olacak.
47. Bağımsız denetçinin yetki ve sorumlulukları nelerdir? Bağımsız denetçi, şirketin faaliyetlerini ve finansal durumunu incelemek için; gerekli belgelerin ibrazını, denetim ile ilgili her türlü belgenin verilmesini ve işlemlere dayanak oluşturacak belgelerin teminini istemek yetkisini haizdir. Öte yandan; bağımsız denetçi ve yardımcıları ile bağımsız denetleme kuruluşunun denetleme yapmasına yardımcı olan temsilcileri yaptıkları denetim ile ilgili sırları saklamakla yükümlüdür. Faaliyetleri sırasında öğrendikleri, denetleme ile ilgili olan iş ve işletme sırlarını izinsiz olarak kullanamayacaklar. Bu yükümlülük denetim raporunun tarihinden itibaren başlayarak 5 yıllık zamanaşımına tabi olmaktadır.Ayrıca denetim görevini yerine getirirken kusurlarından dolayı bir zarar meydana gelirse, pay sahipleri ve şirket alacaklılarına karşı sorumlu olacaklar.
48. Bağımsız denetimde neler denetlenecek? Bağımsız denetçi tarafından:- Finansal tablolar, - Yıllık faaliyet raporu, - Riskin erken saptanması ve yönetimi sisteminin işleyişi denetlenecek.
49. Finansal tablolar nasıl denetlenecek? Finansal tabloların denetiminin sonucunda:
a. Defter tutma düzeninin, finansal tabloların ve topluluk finansal tablolarının, kanun ile esas sözleşmenin finansal raporlamaya ilişkin hükümlerine uygun olup olmadığı,
b. Yönetim kurulunun denetçi tarafından denetim kapsamında istenen açıklamaları yapıp yapmadığı ve belgeleri verip vermediği,
c. Finansal tablolar ile bunların dayanağı olan defterlerin; öngörülen hesap planına uygun tutulup tutulmadığı,
d. Türkiye Muhasebe Standartları çerçevesinde, şirketin malvarlığı, finansal ve kârlılık durumunun resmini gerçeğe uygun olarak ve dürüst bir şekilde yansıtıp yansıtmadığı hususları yer alacak.
50. Yıllık faaliyet raporunun denetiminde hangi hususlar yer alacak? Yıllık faaliyet raporunun içinde yer alan finansal bilgilerin, denetlenen finansal tablolar ile tutarlı olup olmadığı ve gerçeği yansıtıp yansıtmadığına ilişkin açıklamalara yer verilecek.
51. Riskin erken saptanması ve yönetimi sisteminin denetimi nedir? Pay senetleri borsada işlem gören şirketlerde, şirketin varlık ve gelişimini tehlikeye düşürecek sebeplerin erken tespit ve gerekli önlemlerin alınması için şirket yetkililerince uzman bir komite kurmak yükümlülüğü getirildi. Bu komite iki ayda bir hazırlayacağı raporlar ile durum değerlendirmesi yaparak, tehlikeleri tespit ve çözüm önerilerini getirecek. Bu rapor komitece bağımsız denetçiye de iletilerek, denetçi tarafından risklerin bertarafı için uygun önlemler alınıp alınmayacağı denetlenecek.Öte yandan; orta ve büyük ölçekli limited şirketlerde bağımsız denetçinin gerekli görmesi halinde riskin erken teşhisi ve yönetimi komitesi kurularak, küçük ölçekli limited şirketlerde kurulmayacak.
52. Bağımsız denetim sonucunda oluşturulacak görüşler nelerdir? - Olumlu görüş - Sınırlı olumlu görüş - Olumsuz görüş - Görüş vermekten kaçınma
53. Sınırlı olumlu ve olumsuz görüş ile görüş vermekten kaçınma halinin sonuçları nelerdir? Bağımsız denetçi tarafından sınırlandırılmış olumlu görüş verilmesi halinde, genel kurul görüşte gerekli olduğu belirtilen önlem ve düzeltmelerin yapılması hakkında karar almak zorundadır.Bağımsız denetçi tarafından olumsuz görüş verilmesi veya görüş vermekten kaçınılması halinde:Yönetim Kurulu:
- Görüş yazısının tesliminden itibaren 4 iş günü içinde genel kurulu toplantıya çağırmak ve bu toplantıda istifa etmek zorundadır.
Genel Kurul:
- Bağımsız denetçi tarafından incelenmiş olan, finansal tablolara dayanarak şirketin mali durumu hakkında bir karar alamayacak olup, derhal yeni bir yönetim kurulu seçmek zorundadır.
Yeni Yönetim Kurulu ise:
- 6 ay içinde kanuna, esas sözleşmeye ve standartlara uygun yeni finansal tablolar hazırlatarak, genel kurulun onayına sunmak zorundadır.
54. B.denetim sırasında şirket yetkililerinin yükümlülükleri nelerdir? Şirket yetkilileri, şirketin defterlerinin, yazışmalarının, belgelerinin, varlıklarının, borçlarının, kasasının, kıymetli evrakının, envanterinin incelenerek denetlenebilmesi için denetçiye gerekli imkânları sağlamalı.
55. Şirket yetkilileri ile bağımsız denetçi arasındaki uyuşmazlıkların çözüm yolu nedir? Şirket yetkilileri ile bağımsız denetçi arasında ortaya çıkan görüş ayrılıkları ve uyuşmazlıklarda, bağımsız denetçi veya yönetim kurulunun talebi üzerine şirket merkezinin bulunduğu yerdeki Asliye Ticaret Mahkemesi uyuşmazlığı dosya üzerinde inceleyerek çözecek. Mahkemenin verdiği karar kesin olup, giderler şirket tarafından karşılanacak.
56. B.denetim yaptırılmamasının sonuçları nelerdir? B.denetime tabi olmayan faaliyet raporları ile finansal tablolar yok hükmündedir. Başka bir ifade ile düzenlenmemiş sayılacaklar.
57. Eski TTK’da varolan murakıpların görev süresi ne zaman sona erecek? Bağımsız denetçinin en geç 1 Mart 2013 tarihine kadar seçilmesi gerekir. Buna bağlı olarak murakıpların görevi de en geç 1 Mart 2013’te sona ermiş olacak. Ancak bu tarihten önce şirket tarafından bağımsız denetçi seçilmesi durumunda, murakıpların görevi de bağımsız denetçinin atandığı tarih itibariyle sona erecek.
İNTERNET SİTESİ ZORUNLULUĞU 58. Anonim ve limited şirketlerde internet sitesi kurma zorunluluğu ve kapsamı nedir?Yeni düzenlemeye göre; kanunun geneline hâkim olan “kamunun aydınlatılması ilkesi” gereği, her sermaye şirketi, bir internet sitesi açmak, şirketin internet sitesi zaten mevcutsa bu sitenin belli bir bölümünü kanunda maddeler halinde sayılan; şirketçe kanunen yapılması gereken ilanlar, pay sahipleri ile ortakların menfaatlerini koruyabilmeleri ve haklarını bilinçli kullanabilmeleri için görmelerinin ve bilmelerinin yararlı olduğu belgeler, bilgiler, açıklamalar, genel kurullara ait olanlar dâhil her türlü çağrılara ait belgeler, raporlar, yönetim kurulu açıklamaları, finansal tablolar, kanunen açıklanması gerekli ara tablolar, özel amaçlarla çıkarılan bilançolar ve diğer finansal tablolar, pay ve menfaat sahipleri bakımından bilinmesi gerekli finansal raporlamalar, bunların dipnotları ve ekleri, denetçi, özel denetçi, işlem denetçisi raporları ile şeffaflık ilkesi ve bilgi toplumu açısından açıklanması zorunlu bilgiler gibi belli başlı hususların yayımlanmasına ayırmak zorundadır.
59. İnternet sitesi kurma zorunluluğunun başlangıç tarihi nedir? Sermaye şirketleri, 1 Temmuz 2013 tarihine kadar internet sitesi kurma zorunluluğunu yerine getirecek.
60. Bu yükümlülüğe aykırı davranışların sonucu nedir? Yeni TTK’da öngörülen internet sitesi kurma yükümlülüğünü yerine getirmeyen anonim şirket yönetim kurulu üyeleri, limited şirket müdürleri ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirkette yönetici olan komandite ortaklar 6 aya kadar hapis ve 100 günden 300 güne kadar adli para cezasıyla ve aynı düzenleme uyarınca internet sitesine konulması gereken içeriği usulüne uygun bir şekilde koymayan yukarıda sayılan sorumlular, 3 aya kadar hapis ve 100 güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılabilecek.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder