Fazla kıdem tazminatı ödeyen ne ceza alır?
Çalışanın ücreti kıdem tazminatının tavanını aştığı takdirde, işveren tavanın aşan miktar için de kıdem tazminatı öderse hapis cezasının devam edip etmediğini, etmiyor ise ne gibi bir cezası olduğunu sordu.
4857 sayılı Kanun'a tabi olarak çalışan bir işçinin çıkışı kıdem tazminatı ödemesini gerektiriyorsa, işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bu süre asgari olup iş ve toplu iş sözleşmeleri ile arttırılabilir.
Ancak, toplu sözleşmelerle ve hizmet akitleriyle belirlenen kıdem tazminatlarının yıllık miktarı, Devlet Memurları Kanunu'na tabi en yüksek devlet memuruna 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemez.
5434 sayılı Kanun'a göre en yüksek devlet memuru kabul edilen Başbakanlık Müsteşarı’nın durumu dikkate alındığında, şu an için bir işçinin her bir yıllık çalışması karşılığı alabileceği kıdem tazminatı miktarı 2.623,23 TL’dir.
Dostumuzun sorusunun içinde de belirtildiği üzere 2003 yılı öncesinde İş Kanunu'nda sadece bir eylemle ilgili olarak hapis cezası düzenlenmişti. Bu ceza da kıdem tazminatına yönelikti.
Yürürlükten kaldırılmış olan 1475 sayılı Kanunun 98’inci maddesinde: Kıdem tazminatına ilişkin hükümlere aykırı harekette bulunarak kıdem tazminatının öngörülen esaslar dışında veya saptanan miktar veya tavan aşılarak ödenmesi için emir veya talimat veren veya bu yolda hareket eden özel veya kamu kurumu veya kuruluşların yönetim kurulu üyeleri, genel müdür, müessese müdürü, muhasebe müdürü gibi yetkili sorumluları hakkında, fiil daha ağır cezayı gerektiren bir suç teşkil etmediği takdirde altı aydan iki seneye kadar hapis ve yirmibin liradan ellibin liraya kadar ağır para cezasına hükmolunacağı ve kanuna aykırı olarak fazla ödenen miktarın da ayrıca Hazine lehine resen tahsiline karar verileceği, hükmü bulunmakta idi.
Ancak 2003 yılında yürürlüğe giren 4857 sayılı İş Kanunu ile birlikte 1475 sayılı Kanunun 98’nci maddesi yürürlükten kaldırıldı. Yeni iş kanununda da kıdem tazminatına yönelik olarak herhangi bir idari ve adli ceza öngörülmüş değildir.
Yani mevcut duruma göre bir işveren işçiye kıdem tazminatını tavanı aşan miktar da ödediği takdirde hiçbir ceza almaz. Bu davranışın para cezası da bulunmamaktadır.
Ancak böyle bir ödemede işverenin karşısına çıkacak konu vergi ile ilgili olacaktır. Bilineceği üzere işçiye ödenen kıdem tazminatı brüt ücret üzerinden hesaplanır. Hesaplanan bu brüt tutardan sadece damga vergisi kesintisi yapılır. Yine günümüz için geçerli oranlara göre damga vergisinin miktarı %0,66 oranındadır.
Eğer ki bir işçinin ücreti kıdem tazminatı tavanını aşıyor ve işveren tavana kadar olan brüt tutardan sadece damga vergisi kesecektir. Fakat tavanı aşan miktar üzerinden için de kıdem tazminatı ödemek istiyorsa, kıdem tazminatı tavanını aşan miktarından damga vergisi yanında gelir vergisi ve SGK primi kesintilerini de yapması gerekir.
Çünkü böyle tavanı aşan bir ödeme (tavanı aşan kısmı) her ne kadar kıdem tazminatı adı altında gibi görünmekte ise de, kıdem tazminatı olarak değerlendirilemez. Yapılan ödeme işverence işçiye verilen bir nevi ikramiye gibi değerlendirilmektedir. Bu nedenle her türlü kesintiye tabi utulmak durumundadır.
Tavanı aşan kıdem tazminatı ödemesinde hiçbir ceza yoktur. Sadece tavanı aşan kısım gelir vergisi ve prime dahildir.
Çalışanın ücreti kıdem tazminatının tavanını aştığı takdirde, işveren tavanın aşan miktar için de kıdem tazminatı öderse hapis cezasının devam edip etmediğini, etmiyor ise ne gibi bir cezası olduğunu sordu.
4857 sayılı Kanun'a tabi olarak çalışan bir işçinin çıkışı kıdem tazminatı ödemesini gerektiriyorsa, işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bu süre asgari olup iş ve toplu iş sözleşmeleri ile arttırılabilir.
Ancak, toplu sözleşmelerle ve hizmet akitleriyle belirlenen kıdem tazminatlarının yıllık miktarı, Devlet Memurları Kanunu'na tabi en yüksek devlet memuruna 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemez.
5434 sayılı Kanun'a göre en yüksek devlet memuru kabul edilen Başbakanlık Müsteşarı’nın durumu dikkate alındığında, şu an için bir işçinin her bir yıllık çalışması karşılığı alabileceği kıdem tazminatı miktarı 2.623,23 TL’dir.
Dostumuzun sorusunun içinde de belirtildiği üzere 2003 yılı öncesinde İş Kanunu'nda sadece bir eylemle ilgili olarak hapis cezası düzenlenmişti. Bu ceza da kıdem tazminatına yönelikti.
Yürürlükten kaldırılmış olan 1475 sayılı Kanunun 98’inci maddesinde: Kıdem tazminatına ilişkin hükümlere aykırı harekette bulunarak kıdem tazminatının öngörülen esaslar dışında veya saptanan miktar veya tavan aşılarak ödenmesi için emir veya talimat veren veya bu yolda hareket eden özel veya kamu kurumu veya kuruluşların yönetim kurulu üyeleri, genel müdür, müessese müdürü, muhasebe müdürü gibi yetkili sorumluları hakkında, fiil daha ağır cezayı gerektiren bir suç teşkil etmediği takdirde altı aydan iki seneye kadar hapis ve yirmibin liradan ellibin liraya kadar ağır para cezasına hükmolunacağı ve kanuna aykırı olarak fazla ödenen miktarın da ayrıca Hazine lehine resen tahsiline karar verileceği, hükmü bulunmakta idi.
Ancak 2003 yılında yürürlüğe giren 4857 sayılı İş Kanunu ile birlikte 1475 sayılı Kanunun 98’nci maddesi yürürlükten kaldırıldı. Yeni iş kanununda da kıdem tazminatına yönelik olarak herhangi bir idari ve adli ceza öngörülmüş değildir.
Yani mevcut duruma göre bir işveren işçiye kıdem tazminatını tavanı aşan miktar da ödediği takdirde hiçbir ceza almaz. Bu davranışın para cezası da bulunmamaktadır.
Ancak böyle bir ödemede işverenin karşısına çıkacak konu vergi ile ilgili olacaktır. Bilineceği üzere işçiye ödenen kıdem tazminatı brüt ücret üzerinden hesaplanır. Hesaplanan bu brüt tutardan sadece damga vergisi kesintisi yapılır. Yine günümüz için geçerli oranlara göre damga vergisinin miktarı %0,66 oranındadır.
Eğer ki bir işçinin ücreti kıdem tazminatı tavanını aşıyor ve işveren tavana kadar olan brüt tutardan sadece damga vergisi kesecektir. Fakat tavanı aşan miktar üzerinden için de kıdem tazminatı ödemek istiyorsa, kıdem tazminatı tavanını aşan miktarından damga vergisi yanında gelir vergisi ve SGK primi kesintilerini de yapması gerekir.
Çünkü böyle tavanı aşan bir ödeme (tavanı aşan kısmı) her ne kadar kıdem tazminatı adı altında gibi görünmekte ise de, kıdem tazminatı olarak değerlendirilemez. Yapılan ödeme işverence işçiye verilen bir nevi ikramiye gibi değerlendirilmektedir. Bu nedenle her türlü kesintiye tabi utulmak durumundadır.
Tavanı aşan kıdem tazminatı ödemesinde hiçbir ceza yoktur. Sadece tavanı aşan kısım gelir vergisi ve prime dahildir.