Vergi kayıp ve kaçağını önlemek için tedbir alındıkça insanların alternatif arayışı artıyor. Bu alternatifler bazen vergi kaçırma bazen de vergiden kaçınma şeklinde oluyor.
Bu alternatiflerin ikisinde de vergi ödenmesi gerekenden daha
az ödeniyor. Önemli fark ise vergi kaçırmanın suç olması ve tespiti halinde
ağır cezalarla muhatap olma riskidir. Vergiden kaçınma ise vergi kanunlarındaki
boşluklar veya istisnalar kullanılarak cezasız daha az vergi ödemedir.
Bilindiği gibi sene başında Bakanlar
Kurulu kararı ile konut teslimlerinde uygulanacak KDV oranlarında değişiklik
yapıldı. Bu karar ile belirlenen yeni KDV oranları listelerinde net alanı 150
metrekareye kadar konutlardan; büyükşehirlerde lüks veya birinci sınıf inşaat
olarak yapı ruhsatının alındığı tarihte üzerine yapıldığı arsanın Emlak Vergisi
Kanunu’nun 29. maddesine istinaden tespit edilen arsa birim metrekare vergi
değeri; 500 TL ile 999 TL arasında olan konutların tesliminde yüzde 8, 1.000 TL
ve üzerinde olan konutların tesliminde yüzde 18 oranında KDV hesaplanacak.
Ruhsatın sonradan revize edilip inşaat kalitesinin yükseltilmesi halinde de
aynı şekilde yüzde 18 KDV uygulanacak. Büyükşehirlerin gelişmiş merkez
ilçelerinde genel olarak arsa metrekare vergi değerinin 1.000 TL üzerinde
olduğunu göz önüne aldığımızda büyükşehirlerde konut satışlarının ekseriyetle
yüzde 18 oranında KDV ile satılacağını söylemek yanlış olmaz.
Yüzde 8 ya da yüzde 18 ilave KDV yükünün
konut fiyatlarını artıracağı dolayısıyla satışları olumsuz yönde etkileyeceği
gerçeği inşaatçıları yeni arayışlara itti. Şimdi birçok inşaatçı projelerini
konut yapı kooperatifleri üzerinden yapmaya hazırlanıyor. Çünkü bu yolla
kooperatife yapılan teslimlerde KDV oranı yüzde 1 olarak uygulanıyor. Bilindiği
gibi 3.7.2009 tarihinde yapılan değişikliğe kadar inşaat yapı ruhsatı almış
konut yapı kooperatifleri, ister inşaat işleri kendileri tarafından yapılsın
veya kat karşılığı müteahhit tarafından yapılmış olsun ve üyelerine teslim
edecekleri konutların büyüklüğü ne olursa olsun KDV’den istisna edilmişti. Daha
sonra bu istisna kaldırılmış ve bu tarihten sonra gerekli şartları taşıyan
konut yapı kooperatiflerine yapılan taahhüt işlerinin yüzde 1 oranında KDV’ye
tabi tutulması öngörülmüştü.
Konut yapı kooperatiflerine yapılan inşaat
taahhüt işlerinde istisna veya indirimli oran uygulanabilmesi için;
kooperatifin konut yapı kooperatifi statüsünde olması, işin konut yapı
kooperatifine yapılması, inşaat işi olması ve taahhüde dayanması şartlarının
birlikte gerçekleşmesi gerekir. İşin konut yapı kooperatifine yapılmasına
ilişkin şartın gerçekleşip gerçekleşmediği, yapı ruhsatının münhasıran konut
yapı kooperatifi adına düzenlenmiş olmasına (bir başka deyişle, ruhsatın “yapı
sahibi” bölümünde yalnızca konut yapı kooperatifinin adına yer verilmiş
olmasına) göre belirlenmekte.
KOOPERATİFLER AVANTAJLI
Üyelerine konut satışları yeni esaslara göre (yüzde 1, yüzde
8 ve yüzde 18) KDV’ye tabi tutulan konut yapı kooperatifleri, bu konutların
inşası sebebiyle yüklendikleri KDV’leri genel esaslar çerçevesinde indirim
konusu yapabiliyor. Konut yapı kooperatiflerine yapılan inşaat taahhüt işleri
gerekli şartların bulunması halinde yüzde 1 oranında Katma Değer Vergisi’ne
tabi. Bu kapsamda işlem yapan müteahhitler indirimle gideremedikleri KDV’leri
Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 29. maddesi uyarınca, yılı içerisinde mahsuben,
yılı geçtikten sonra nakden veya mahsuben alabiliyor.
Yüksek fiyatlı konutlardan daha fazla
vergi alma maksadıyla başlatılan yeni uygulamadan konut yapı kooperatifleri
sayesinde kaçınma imkânı halen devam ediyor. Bu aşamadan sonra inşaatçıların
daireleri konut yapı kooperatifleri vasıtasıyla satmaya başlayacağını tahmin
ediyorum. Bu sayede yüklenilen KDV, indirim yoluyla tüketildiği için iade
işlemleri ile uğraşılmayacak, iade almak için masraflara, raporlara ihtiyaç
kalmayacak ve daha da önemlisi yıllarca iade beklenmeyecek. Duyduğuma göre daha
fazla vergi ödememek, en azından finans avantajı sağlamak için İstanbul’un lüks
semtlerinde konut yapı kooperatifleri kurulmaya ve yapı ruhsatları bu
kooperatifler adına alınmaya başlandı bile.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder