17 Eylül 2013, 00:22
A.ÇALIŞTIRMA YAŞI
VE ÇOCUKLARI ÇALIŞTIRMA YASAĞI.
4857 sayılı İş
Kanunu gereğince, 18 yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçiler bakımından yasak
olan işler ile 15 yaşını tamamlamış, ancak 18 yaşını tamamlamamış genç
işçilerin çalışmasına izin verilecek işler, 14 yaşını bitirmiş ve ilköğretimini
tamamlamış çocukların çalıştırılabilecekleri hafif işler ve çalışma koşullarına
ilişkin usul ve esasları kanun ve yönetmelikle belirlenmiştir.
Çocuk işçi : 14 yaşını
bitirmiş, 15 yaşını doldurmamış ve ilköğretimini tamamlamış kişiyi,
Genç işçi : 15 yaşını
tamamlamış, ancak 18 yaşını tamamlamamış kişiyi, ifade eder.
15 yaşını
doldurmamış çocukların çalıştırılması yasaktır. Ancak, 14 yaşını doldurmuş ve
ilköğretimi tamamlamış olan çocuklar, bedensel, zihinsel ve ahlaki
gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak
hafif işlerde çalıştırılabilirler.
Çocuk ve genç
işçilerin işe yerleştirilmelerinde ve çalıştırılabilecekleri işlerde güvenlik,
sağlık, bedensel, zihinsel ve psikolojik gelişmeleri, kişisel yatkınlık ve
yetenekleri dikkate alınır. Çocuğun gördüğü iş onun okula gitmesine, mesleki
eğitiminin devamına engel olamaz, onun derslerini düzenli bir şekilde
izlemesine zarar veremez.
18 yaşını
doldurmamış çocuk ve genç işçiler bakımından yasak olan işler ile 15 yaşını
tamamlamış, ancak 18 yaşını tamamlamamış genç işçilerin çalışmasına izin
verilecek işler,14 yaşını bitirmiş ve ilk öğretimini tamamlamış çocukların
çalıştırılabilecekleri hafif işler, 16 yaşını doldurmuş fakat 18 yaşını
bitirmemiş genç işçilerin hangi çeşit işlerde çalıştırılabilecekleri ve çalışma
koşulları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılan bir
yönetmelikle belirlenmiştir.
B.ÇALIŞMA SÜRELERİ
VE ARA DİNLENME SÜRELERİ
Temel eğitimi
tamamlamış ve okula gitmeyen çocukların çalışma saatleri günde 7 ve haftada 35
saatten fazla olamaz. Ancak, 15 yaşını tamamlamış çocuklar için bu süre günde 8
ve haftada 40 saate kadar artırılabilir.
Okula devam eden
çocukların eğitim dönemindeki çalışma süreleri, eğitim saatleri dışında olmak
üzere, en fazla günde 2 saat ve haftada 10 saat olabilir. Okulun kapalı olduğu
dönemlerde çalışma süreleri yukarıda belirtilen süreleri aşamaz.
2 saatten fazla 4
saatten az süren işlerde 30 dakika, 4 saatten 7,5 saate kadar olan işlerde
çalışma süresinin ortasında 1 saat olmak üzere ara dinlenmesi verilmesi
zorunludur.
C.GÜNLÜK ÇALIŞMA
SÜRESİNDEN SAYILAN HALLER
4857 sayılı İş
Kanununun 66 ncı maddesine göre çalışma süresinden sayılan hallerin yanısıra;
a) İşverenin
vermesi gereken eğitimlerde geçen süreler,
b) İşverenin
işyeri dışında gönderdiği kurslar ve toplantılarda geçen süreler ile yetkili
kurum ve kuruluşlar tarafından düzenlenen mesleki eğitim programlarında geçen
süreler,
c) Ulusal ve
uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından çalışan çocuk ve gençler ile ilgili
olarak düzenlenen konferans, kongre, komisyon ve benzeri toplantılara temsilci
olarak katılmaları nedeniyle işlerine devam edemedikleri süreler,çalışma
süresinden sayılır.
D.TATİL VE YILLIK
İZİN HAKLARI.
D.1.Hafta Tatili
Çocuk ve genç
işçilerin hafta tatili izinleri kesintisiz 40 saatten az olamaz. Ayrıca hafta
tatili ücreti bir iş karşılığı olmaksızın ödenir.
D.2.Ulusal Bayram
ve Genel Tatil
Çocuk ve genç
işçiler, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılamazlar. Ayrıca
bugünlere ilişkin ücretler bir iş karşılığı olmaksızın ödenir.
D.3.Yıllık Ücretli
İznin Kullandırılması
Çocuk ve genç
işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz. Yıllık
ücretli iznin kesintisiz kullandırılması esastır. Ancak, yararına olduğu
durumlarda çocuk ve genç işçinin isteği üzerine en fazla ikiye bölünerek
kullandırılabilir.
Okula veya eğitime
devam eden çocuk ve genç işçilere yıllık ücretli izinleri okulların tatil olduğu,
kursa ve diğer eğitim programlarına devam edilmediği dönemlerde verilir.
E.ÇOCUK VE
GENÇ İŞÇİLERİ ÇALIŞTIRAMAYACAK İŞVERENLER
Çocuk ve genç
işçileri;
a) Çocuklara karşı
işlenmiş suçlardan hüküm giyen,
b) Yüz kızartıcı
suçlardan hüküm giymiş olan,işveren veya işveren vekilleri çalıştıramazlar.
F.ÇOCUK VE GENÇ
İŞÇİLERE ÇALIŞTIRMA YAPTIRILABİLECEK İŞLER.
F.1.Çocuk
İşçilerin Çalıştırılabilecekleri Hafif İşler.
1. Düşme ve
yaralanma tehlikesi olabilecek şekilde çalışmayı gerektirecek olanlar hariç
meyve, sebze, çiçek toplama işleri,
2. Kümes
hayvanları besiciliğinde yardımcı işler ve ipek böcekçiliği işleri,
3. Esnaf ve
sanatkarların yanında satış işleri,
4. Büro
hizmetlerine yardımcı işler,
5. Gazete, dergi
ya da yazılı matbuatın dağıtımı ve satımı işleri (yük taşıma ve istifleme
hariç),
6. Fırın, pastane,
manav, büfe ve içkisiz lokantalarda komi ve satış elemanı olarak yapılan işler,
7. Satış
eşyalarına etiket yapıştırma ve elle paketleme işleri,
8. Kütüphane,
fuar, panayır ve sergi yerlerinde yardımcı işler (yük taşıma ve istifleme
hariç),
9. Spor
tesislerinde yardımcı işler,
10. Çiçek satışı,
düzenlenmesi işleri.
F.2.Genç İşçilerin
Çalıştırılabilecekleri İşler.
1. Meyve ve
sebze konserveciliği, sirke, turşu, salça, reçel, marmelat, meyve ve sebze
suları imalatı işleri,
2. Meyve ve sebze
kurutmacılığı ve işlenmesi işleri,
3. Helva, bulama,
ağda, pekmez imalatı işleri,
4. Kasaplarda
yardımcı işler,
5. Çay işlemesi
işleri,
6. Çeşitli kuru
yemişlerin hazırlanması işleri,
7. Küçükbaş hayvan
besiciliğinde yardımcı işler,
8. Süpürge ve
fırça imalatı işleri,
9. Elle yapılan
ağaç oymacılığı, kemik, boynuz, kehribar, lüle taşı, Erzurum taşı ve diğer
maddelerden süs eşyası, düğme, tarak, resim, ayna, çerçeve, cam ve emsali eşya
imalatı işleri,
10. Toptan ve
perakende satış mağaza ve dükkanlarında satış, etiketleme ve paketleme işleri,
11. Büro
işyerlerinde büro işleri ve yardımcı işler,
12. İlaçlama ve
gübreleme hariç çiçek yetiştirme işleri,
13. İçkili yerler
ve aşçılık hizmetleri hariç olmak üzere hizmet sektöründeki işler,
14. Diğer giyim
eşyası, baston ve şemsiye imalatı işleri,
15. Yiyecek
maddelerinin imalatı ve çeşitli muamelelere tabi tutulması işleri,
16. Yorgancılık,
çadır, çuval, yelken ve benzeri eşyaların imalatı ve dokuma yapmaksızın diğer
hazır eşya imalatı işleri,
17. Sandık, kutu,
fıçı ve benzeri ambalaj malzemeleri, mantar, saz ve kamıştan sepet ve benzeri
eşya imalatı işleri,
18. Çanak, çömlek,
çini, fayans, porselen ve seramik imaline ait işler (fırın işleri ve silis ve
quarts tozu saçan işler hariç),
19. El ilanı
dağıtımı işleri,
20. Cam, şişe,
optik ve benzeri malzeme imalathanelerinde üretime ilişkin işler (fırın işleri
ve silis ve quarts tozu saçan işler, ısıl işlem, renklendirme ve kimyasal işler
hariç),
21. Bitkisel ve
hayvansal yağların üretimi ve bunlardan yapılan maddelerin imaline ilişkin
işler (karbon sülfür gibi parlayıcı veya tahriş edici çözücülerle yapılan prine
veya benzeri yağlı maddelerin ekstrasyon yoluyla yağ üretimi işlerinde
ekstrasyon kademeleri hariç),
22. Pamuk, keten,
yün, ipek ve benzerleriyle bunların döküntülerinin hallaç, tarak ve kolalama tezgahlarından
ve boyama ile ilgili işlemlerden bölme ile ayrılmış ve fenni iklim ve
aspirasyon tesisatı olan iplikhane ve dokuma hazırlama işleri,
23. Balıkhane
işleri,
24. Şeker
fabrikalarında üretime hazırlamaya yardımcı işler,
25. Araçsız olarak
10 kg’dan fazla yük kaldırılmasını gerektirmeyen torbalama, fıçılama, istifleme
ve benzeri işler,
26. Su bazlı
tutkal, jelatin ve kola imali işleri,
27. Sandal, kayık
ve emsali küçük deniz araçlarının imalatı ve tamiratı işleri (boya ve vernik
işleri hariç).
F.3.16 Yaşını
Doldurmuş Fakat 18 Yaşını Bitirmemiş Genç İşçilerin Çalıştırılabilecekleri
İşler.
1. Toprağın
pişirilmesi suretiyle imal olunan kiremit, tuğla, ateş tuğlası işleri ile boru,
pota, künk ve benzeri inşaat ve mimari malzeme işleri.
2. Kurutma ve
yapıştırma işleri, kontrplak, kontratabla, yonga ağaçtan mamul suni tahta ve
PVC yüzey kaplamalı suni tahta imali işleri ile emprenye işleri.
3. Parafinden eşya
imali işleri.
4. Kuş ve hayvan
tüyü kıllarının temizlenmesi, didiklemesi, ayrılması ve bunlara benzer işler.
5. Plastik
maddelerin şekillendirilmesi ve plastik eşya imali işleri. (PVC’nin imali ve
PVC’den mamül eşyaların yapımı hariç)
6. Mensucattan
hazır eşya imali işleri (Perde, ev tekstili, otomobil ürünleri ve benzerleri).
7. Kağıt ve odun
hamuru üretimi işleri.
8. Selüloz üretimi
işleri.
9. Kağıt ve kağıt
ürünlerinden yapılan her türlü eşya ve malzemenin imali işleri.
10. Zahire
depolarındaki işler ile un ve çeltik fabrikalarındaki işler.
11. Her türlü
mürekkep ve mürekkep ihtiva eden malzeme imali işleri.
G.ÇOCUK VE GENÇ
İŞÇİLERİ ÇALIŞTIRMA YASAKLARI.
G.1.Yer ve su
altında çalıştırma yasağı.
Maden
ocakları ile kablo döşemesi, kanalizasyon ve tünel inşaatı gibi yer altında
veya su altında
çalışılacak
işlerde 18 yaşını doldurmamış erkek ve her yaştaki kadınların çalıştırılması
yasaktır.
G.2.Gece
çalıştırma yasağı.
Sanayie ait
işlerde 18 yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçilerin gece çalıştırılması
yasaktır.
H.İŞ KANUNUNA GÖRE
KESİLECEK PARA CEZASI.
A ve G.1 ve G.2
maddelerine aykırı olarak çocuk ve genç işçi çalıştıran işverenlere ;
1.Çocukları
çalıştırma yaşına ve çalıştırma yasağına aykırı davranmak.
2.Yer ve su
altında çalıştırma yasağına uymamak.
3.Çocuk ve genç
işçileri gece çalıştırmak veya ilgili yönetmelik hükümlerine aykırı hareket
etmek.
fiillerinden
dolayı İşverenler yukarda sayılan her bir fiil için kurum tarafından 2013 yılı
için 1.293. lira para cezasıyla cezalandırılırlar.
MUHASEBENET
Cengiz TÜRK
SMMM
SPK Lisanslı
Bağımsız Denetçi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder