MESLEK
MENSUPLARI, ŞİRKET ORTAKLARI, ŞİRKET YÖNETİCİLERİ
2015
YILINA GİRMEDEN ÖNCE BU KONULARA DİKKAT!…
1-) ANONİM ŞİRKETLERDE ORTAKLARIN ŞİRKETE BORÇLANMA
YASAĞI: Ortaklar, sermaye taahhüdünden doğan
vadesi gelmiş borçlarını ifa etmedikçe ve şirketin serbest yedek
akçelerle (1) birlikte kârı, geçmiş yıl zararlarını karşılayacak
düzeyde olmadıkça şirkete borçlanamaz (TTK.Md. 358/1).358. Maddenin gerekçesine
göre; hükümle, pay sahiplerinin şirkete karşı borçlanmalarının yani, sermaye
taahhüdü dahil, birçok iş ve işlemde şirket kasasını kullanmalarının, kişisel
harcamalarını bu kanaldan yapmalarının, şirketten para çekmelerinin
engellenmesi amaçlanmıştır.Pay sahipleri diğer işletmeleri dolayısıyla şirketle
iş yapabilir ve şirketin her müşterisi gibi vadeli, konsinye veya benzeri
yöntemlerle şirketten mal alabilirler. Ancak, pay sahipleri, şirketle iş yapan
diğer kişilerle aynı şartlara tabidir. Yani, şirketin, pay sahiplerine, diğer
müşterilere uygulananlardan daha yumuşak şartlar tanıması hükme aykırı olur.
Madde metni ve gerekçesine göre
anonim şirket ortaklarının şirkete borçlanabilmeleri için;a) Ortakların şirkete vadesi gelmiş sermaye taahhüt borcu olmamalıdır,
b) Şirketin “serbest yedek akçeleri” ile kârının
toplamı, geçmiş yıl zararlarını karşılamalıdır,
c) Ortaklara, şirketle yapılan ticarette, diğer
müşterilerden farklı ve daha yumuşak şartlar (ayrıcalıklar) tanınmamalıdır.Bu
şartlar dışında yapılacak olan borçlanma Kanun hükmüne aykırı olur. Aykırılık
olursa, borçlanan ortaklara değil, ortaklara borç verenlere üçyüz
günden az olmamak üzere adli para cezası verilir (2), (TTK.Md.562/5-b).
2-) A.Ş.’LERDE ORTAK
OLMAYAN YÖNETİM KURULU ÜYELERİ İLE BUNLARIN ORTAK OLMAYAN
YAKINLARININ ŞİRKETE BORÇLANMA YASAĞI:Şirkete
ortak olmayan yönetim kurulu üyeleri ile bunların, yine, ortak olmayan
yakınları (alt ve üst soyundan biri, ya da eşinin, yahut üçüncü derece dahil,
üçüncü dereceye kadar kan ve kayın hısımlarından biri) şirkete nakit
borçlanamaz.Şirket, bu kişiler için kefalet, garanti ve teminat veremez,
sorumluluk yüklenemez, bunların borçlarını devralamaz. Aksi halde, şirkete
borçlanılan tutar için, şirket alacaklıları bu kişileri, şirketin yükümlendirildiği
tutarda şirket borçları için doğrudan takip edebilir (TTK.Md.395/2).
TTK’nun 202.madde hükmü (hakim şirketin, hakimiyet gücünü
bağlı şirketlere karşı hukuka aykırı olarak kullanması) saklı kalmak şartıyla,
şirketler topluluğuna dahil şirketler, birbirlerine kefil olabilir ve garanti
verebilirler (TTK.Md.395/3). Maddenin 4.fıkrasına göre borçlanma yasağı
bankacılık kanununa tabi anonim şirketleri kapsamamaktadır. Bunlar hakkında
bankacılık kanunundaki özel hükümler uygulanacaktır.395.Maddeye aykırı olarak şirkete
borçlananlar, üçyüz günden az olmamak üzere adli para cezasıyla
cezalandırılırlar. (TTK.Md.562/5-c).
3-) LİMİTED ŞİRKET
ORTAKLARININ ŞİRKETE BORÇLANMA YASAĞI: TTK’nun
644/1-b maddesine göre, Anonim Şirketlerde ortakların şirkete borçlanma yasağı
ile ilgili 358.madde hükmü aynı zamanda Limited Şirket ortakları için de
uygulanacaktır.Limited şirket ortakları, sermaye taahhüdünden doğan vadesi
gelmiş borçlarını ifa etmedikçe ve şirketin serbest yedek
akçelerle birlikte kârı, geçmiş yıl zararlarını karşılayacak düzeyde
olmadıkça şirkete borçlanamaz. (TTK. Md.644/1-b, Md.358).358.Maddeye aykırı
olarak limited şirket ortaklarına borç verenler, Üçyüz Günden az
olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılırlar. (TTK.Md.562/5-b)
4-) LİMİTED
ŞİRKETLERDE ORTAK OLMAYAN MÜDÜRLER İLE
BUNLARIN ORTAK OLMAYAN YAKINLARININ ŞİRKETE
BORÇLANMA YASAĞI:
TTK’nun 644/1-b maddesine göre, Anonim Şirketlerde ortak
olmayan yönetim kurulu üyeleri ile bunların ortak olmayan yakınlarının şirkete
borçlanma yasağı ile ilgili 395.Maddesinin ikinci fıkrasının bir ve ikinci
cümlesi limited şirketler için de uygulanacaktır.Şirkete ortak olmayan müdürler
ile bunların, yine, ortak olmayan yakınları (alt ve üst soyundan biri, ya da
eşinin, yahut üçüncü derece dahil, üçüncü dereceye kadar kan ve kayın
hısımlarından biri) şirkete nakit borçlanamaz.Şirket, bu kişiler için kefalet,
garanti ve teminat veremez, sorumluluk yüklenemez, bunların borçlarını
devralamaz. (TTK. Md.644/1-b, Md.395/2).
395.Maddeye aykırı olarak şirkete borçlananlar, üçyüz
günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılırlar.
(TTK.Md.562/5-c).
5-) 2014 YILI ENVANTERİNE DİKKAT:Her tacir, ticari işletmesinin açılışında, taşınmazlarını,
alacaklarını, borçlarını, nakit parasının tutarını ve diğer varlıklarını
eksiksiz ve doğru bir şekilde gösteren ve varlıkları ile borçlarının
değerlerini teker teker belirten bir envanter çıkarır.
Tacir açılıştan sonra her faaliyet döneminin sonunda da
böyle bir envanter düzenler (TTK.Md.66). Envanter ile ilgili 66.madde hükmüne
aykırı olarak envanter çıkaranlar, idari para cezasıyla cezalandırılırlar
(TTK.Md.562/1-e).Burada önemli olan nokta, bilançoda yer alan tüm hesapların
envanterinin yapılmasıdır. Gerekçeye göre her tacir işletmenin açılışında ve
her faaliyet yılının sonunda envanter çıkarır. Envanter; tamlık, doğruluk
yanında varlıkların ve borçların teker teker gösterilmesi, yani kalemlerde toplama,
hamur ve mahsup yapmama, konsolide etmeme ilkeleri yanında denetlenebilirlik
kuralını da içerir.Envanter, bilanço’dan önce çıkarılmış olmalıdır. 2014 yılına
ait olarak envanter defterine yazılması gereken varlık ve borçların, bilançonun
tamamını kapsamasına dikkat edilmesi ve ayrıntılı bir envanter yapılmasını
tavsiye ediyoruz.
6-) TİCARİ DEFTERLERE KASITLI OLARAK GERÇEĞE AYKIRI
KAYIT YAPILMASI:
Ticari defterlere (pay defteri, yönetim kurulu karar
defteri, genel kurul toplantı ve müzakere defteri dahil bkz. TTK.Md. 64/4)
kasıtlı olarak gerçeğe aykırı kayıt yapanlar, 1 Yıldan 3 Yıla kadar hapis
cezasıyla cezalandırılır. (TTK.Md.562/8, 644/1-a).
7-) TAAHHÜT OLUNMAMIŞ VEYA KARŞILIĞI ÖDENMEMİŞ SERMAYENİN,
TAAHHÜT EDİLMİŞ VE ÖDENMİŞ GİBİ GÖSTERİLMESİ:Sermaye, tamamen taahhüt olunmamış veya karşılığı kanun veya
esas sözleşme hükümleri gereğince ödenmemişken, taahhüt edilmiş veya ödenmiş
gibi gösterenler ile kusurlu olmaları şartıyla, şirket yetkilileri, bu
payları üstlenmiş kabul edilirler ve payların karşılıkları ile zararı faiziyle
birlikte müteselsilen öderler. (TTK.Md.550/1)
550 madde hükmüne aykırı hareket edenler, üç aydan iki
yıla kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılırlar (TTK.Md.562/9,
644/1-a).
SERMAYE ÖDEME YETERSİZLİĞİNİN BİLİNMESİ:Sermaye taahhüdünde bulunanların ödeme yeterliliğinin
bulunmadığını bilen ve buna onay verenler, söz konusu borcun ödenmemesinden doğan
zarardan sorumludurlar. (TTK.Md.550/2)550 madde hükmüne aykırı hareket
edenler, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezasıyla
cezalandırılırlar (TTK.Md.562/9, 644/1-a).
9-) TESCİLİ GEREKEN BİR İŞLEMİ
TİCARET SİCİLİNE TESCİL ETTİRMEMEK:
a- Ticaret Sicilinde tescili zorunlu olup da kanuni
şekilde ve süresi içinde tescili istenmemiş olan veya tescil edilecek
hususların gerçeği tam olarak yansıtmamaları, üçüncü kişilerde yanlış izlenim
yaratacak nitelik taşımaları ve kamu düzenine aykırı olmaları hususunu haber
alan sicil müdürü, ilgilileri, belirleyeceği uygun bir süre içinde kanuni
zorunluluklarını yerine getirmeye veya o hususun tescilini gerektiren
sebeplerin bulunmadığını ispat etmeye çağırır. Sicil müdürünce verilen süre
içinde tescil isteminde bulunmayan ve kaçınma sebeplerini de bildirmeyen kişi,
sicil müdürünün teklifi üzerine mahallin en büyük mülki amiri tarafından idari
para cezasıyla cezalandırılır (TTK.Md.33/1)
b- Tescil ve kayıt için gerçeğe aykırı beyanda bulunanlar,
idari para cezasıyla cezalandırılır (TTK.Md.38/1)
__________
(1) Serbest yedek akçeler: Genel Kanuni yedek
akçelerin sermayenin veya çıkarılmış sermayenin yarısını aşan kısmı ile Kanun
ve sözleşme gereği ayrılanlar dışında genel kurulca (herhangi bir amaç hükmüne
tabi olmayan yedek akçe) ayrılmasına karar verilen yedek akçelerdir.
(Bkz. 09.08.2012/28379 R.Gazete’de yayınlanan Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
kâr payı avansı dağıtımı hakkında tebliğ).
(2)Adli para cezası: 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nda
“Gün Para Cezası” sistemi getirilmiştir. Bu sistemde verilecek para cezası önce
gün olarak tespit edilir.
Tespit edilen gün, failin ekonomik ve fiili şartlarına
göre 20 ila 100 TL arasında bir miktarla çarpılarak ödenmesi gereken para
cezası hesaplanır. Karardan sonra durum infaz için Cumhuriyet Savcılığına
gönderilir
(3). Cumhuriyet Savcılığı hükümlünün ikametgah adresine
ödeme emri gönderir. Tebligat alınmazsa muhtara gider. Ceza ödenecekse,
tebligatla savcılığa gidilir, savcılık maliyeye bir yazı yazar, bu yazı ile
birlikte para maliyeye yatırılır , makbuz savcılığa getirilerek işlem
tamamlanır. Ceza ödenmez ise, para cezası hapse çevrilir.
Hükümlü para cezasını ödediği takdirde serbest bırakılır.
Yoksa hapis yatar. Hükümlü bir süre hapis yattıktan sonra cezayı ödemek isterse,
hapis yattığı günler para cezasından mahsup edilir.
10-) SERMAYENİN YARISININ KARŞILIKSIZ KALMASI:Sermayenin kaybı ve borca batık olma durumu TTK’nun
376.maddesinde, iflasın ertelenmesi ise 377.maddesinde düzenlenmiş
bulunmaktadır. 376.madde, 6762 sayılı eski Türk Ticaret Kanunu’nun
324.maddesinin karşılığıdır. 324. madde hükümleri bir ölçüde korunmuş ancak,
uygulamada sıkça rastlanılan sorunlar dikkate alınarak yeni kurallar öngörülmüş
ve 376.madde hükmüne yeni hüviyet verilmiştir. 376.madde hükmü hissedarların,
alacaklıların, sermaye piyasası aktörlerinin yatırımlarını ve genel ekonomik
menfaatleri korumayı amaçlamaktadır.Son yıllık bilançoda, sermaye ile
kanuni yedek akçeler toplamının yarısının zarar sebebiyle karşılıksız kaldığı
anlaşılırsa, yönetim kurulu, genel kurulu hemen toplantıya çağırır ve genel
kurula, uygun gördüğü iyileştirici önlemleri sunar (TTK. Md.376/1).Birinci
fıkranın gerekçesine göre, “Sermaye” terimi ile bilançoda, sermaye kalemi
altında yer alan esas sermaye ve kayıtlı sermaye sisteminde ise çıkarılmış
sermaye kastedilmektedir.
“Kanuni yedek akçe” ise, TTK’nun 519.maddesinde düzenlenen
ve Tek Düzen Muhasebe Sistemi Uygulama Genel tebiğine göre 540- Yasal
Yedekler Hesabına kaydedilen 1. ve 2.Tertip Yasal Yedek Akçelerdir.Birinci
fıkraya göre, son yıllık bilançodan, sermaye ile kanuni yedek akçeler
toplamının yarısının “zararlar” sonucu karşılıksız kaldığının yani, yitirilmiş
bulunduğunun anlaşılması halinde, yönetim kurulu, genel kurulu hemen toplantıya
çağırmak ve uygun gördüğü gerekli önlemleri kurula sunmak zorundadır.
Bu önlemler, sermaye artırımı, bazı üretim birimlerinin
veya bölümlerinin küçültülmesi ya da kapatılması, iştiraklerin satışı,
pazarlama sisteminin değiştirilmesi, borçların yeniden yapılandırılması v.b.
olabilir. Diğer taraftan TTK’nun 378.maddesine göre hisse senetleri borsada
işlem gören şirketlerde “Riskin Erken Teşhisi Komitesi” kurulması zorunludur.
Diğer şirketlerde ise denetçinin (376.maddenin tamamında bağımsız denetçi
kastedilmektedir) gerekli görmesi halinde kurulmaktadır. Bu nedenle önlemler,
bu şirketler açısından Riskin Erken Teşhisi Komitesi’nce de zaten daha önceki
tarihlerde önerilmiş olabilir.Yönetim kurulu derhal genel kurulu toplantıya
çağırmalı, şirketin finansal yönden kötü durumda bulunduğunu anlatmalı, hatta
bu konuda bir rapor vermeli ve zararların sebeplerini göstermeli ve tedavi
çareleri önermelidir. Aksi halde yönetim kurulu sorumlu olur.Söz konusu kayıp,
bir ara bilançodan anlaşılmışsa veya Riskin Erken Teşhisi Komitesince
verilen raporda belirtilmişse, yönetim kurulu son yıllık bilançoyu
beklememelidir. Kaybın varlığı halinde birinci fıkra hükmü işletilmelidir.
Kayıp, aylık hesaplardan anlaşıldığı takdirde, bir ara bilanço çıkarılması da
gerekebilir.
11-) SERMAYENİN ÜÇTE İKİSİNİN
KARŞILIKSIZ KALMASI:Son yıllık bilançoya göre,
sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının üçte ikisinin zarar sebebiyle
karşılıksız kaldığı anlaşıldığı takdirde, derhal toplantıya çağrılan genel
kurul, sermayenin üçte biri ile yetinme veya sermayenin tamamlanmasına karar
vermediği takdirde şirket kendiliğinden sona erer (TTK.
Md.376/2).İkinci fıkra gerekçesine göre, son yıllık bilançodan, zararlar
sebebiyle sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının üçte ikisinin karşılıksız
kaldığı anlaşıldığı takdirde, yönetim kurulunun çağrısı ile toplanan genel
kurul iki karardan birini alabilir.Ya, sermayenin üçte biri ile
yetinme yani, sermayenin azaltılıp zararın bünye dışına atılması ya
da, tamamlama. Bu iki karardan biri alınmazsa anonim şirket sona erer.
Tamamlamadan kasıt, azaltılan sermaye kadar veya ondan fazla sermaye artırımı
yapılması veya bilanço açıklarının hissedarların tamamı tarafından veya bazı
hissedarlar tarafından kapatılması ya da bazı alacaklıların alacaklarını
silmesi kastedilmektedir. Tamamlamada oy birliği sağlanırsa her pay sahibi
bilanço açığını kapatacak parayı vermekle yükümlü olur.Bu yoldaki bir genel
kurul kararı, bir belirli olaya özgü ek yüküm ihdas etmiş demektir. Bu ek yüküm
ne sermaye konulması ne de borç verilmesi olmayıp karşılıksızdır. Oybirliği
sağlanamamışsa bazı pay sahiplerinin kendi istekleriyle tamamlama yapmalarına
engel yoktur.
12-) BORCA BATIK OLMA:Şirketin borca batık durumda bulunduğu şüphesini uyandıran
işaretler varsa, yönetim kurulu, aktiflerin; hem işletmenin devamlılığı
esasına göre, hem de muhtemel satış fiyatları üzerinden bir ara bilanço
çıkartır.Bu bilançodan aktiflerin, şirket alacaklılarının alacaklarını karşılamaya
yetmediğinin anlaşılması halinde, yönetim kurulu, bu durumu şirket
merkezinin bulunduğu yer asliye ticaret mahkemesine bildirir ve şirketin
iflasını ister.Meğerki, iflas kararının verilmesinden önce, şirketin açığını
karşılayacak ve borca batık durumunu ortadan kaldıracak tutardaki şirket
borçlarının alacaklıları, alacaklarının sırasının diğer tüm alacaklıların
sırasından sonraki sıraya konulmasını yazılı olarak kabul etmiş ve bu beyanın
veya sözleşmenin yerindeliği, gerçekliği ve geçerliliği, yönetim kurulu
tarafından iflas isteminin bildirileceği mahkemece atanan bilirkişilerce
doğrulanmış olsun. Aksi halde, mahkemeye bilirkişi incelemesi için yapılmış
başvuru, iflas bildirimi olarak kabul olunur (TTK. Md.376/3).
Üçüncü fıkranın gerekçesine göre, “Borca Batık Olma”
kavramı, şirket aktifleri (defter değerleri ile değil) bugünkü gerçek satış
değerleri ile değerlemeye tabi tutulsalar bile alacaklıların, alacaklarını
alamamaları, yani şirketin borç ve taahhütlerini karşılayamaması demektir.
Başka bir ifadeyle, varlıkların borçları karşılayamaması
veya borçların varlıkları aşmasıdır. Borca batık durumda olmanın işaretleri,
yıllık bilançodan, aylık, üç aylık veya altı aylık hesap durumlarından,
denetçinin, Riskin Erken Teşhisi Komitesinin raporlarından veya yönetim
kurulunun belirlemelerinden ortaya çıkabilir. Böyle işaretler varsa, yönetim
kurulu hem işletmenin devamı esasına göre hem de aktiflerin olası satış
değerleri üzerinden bir ara bilanço çıkartır. Ara bilançoların çıkartılmaması
halinde yönetim kurulu, TTK’nun 553/1.maddesine göre sorumlu olur. İki bilanço
çıkarılmasının çeşitli yararları vardır.Varlıkların olası satış değerlerine
göre çıkarılan bilanço, şirketin iflası için yönetim kurulunun mahkemeye
başvurmasına gerek olup olmadığını ortaya koyar. Aktif ve pasiflerin
işletmenin sürekliliğine göre değerlendirilmesi, işletmenin borca batık
olma durumuna rağmen bazı olgular, beklentiler, etkisini yitiren sebepler
dolayısıyla şirketin yaşama ümidinin var olup olmadığını ortaya koyar.Örneğin, bir şirketin kuruluşunun ilk
yıllarında yaptığı yatırım dolayısıyla borca batık olmasına karşılık ileriki
yıllarda kâr edilebileceği ihtimalinin yüksek olması dolayısıyla uzman bir
işletmeci tarafından farklı değerlendirilebilir. Bu tür bir değerleme, yatırımların
sonuçlarını da hesaba katar.Bu bilançolardan hareketle, aktiflerin şirket
borçlarını karşılamaya yetmediğinin anlaşılması halinde yönetim kurulu, bu
durumu şirket merkezinin bulunduğu yerin asliye ticaret mahkemesine
bildirerek şirketin iflasını ister. TTK’nun 375/1-g maddesine göre
de, borca batıklık durumunun mahkemeye bildirilmesi, yönetim kurulunun
devredilemez ve vazgeçilemez görevleri arasındadır.
Ancak üçüncü fıkra hükmü, mahkemeye başvuru zorunluluğunu
ortadan kaldırabilecek bir yeniliği de içermektedir. Bu da, şirket
alacaklılarından bazılarının, kendi alacaklarını, diğer alacaklıların
alacaklarının sırasından sonraki sıraya gitmesini yazıyla kabul etmeleridir.
Böyle bir taahhüt, etkilerini iflas halinde gösterir ve önceki borçlar
ödenmeden sona giden borç garameye (paylaştırma) katılamaz.Bu taahhütlerin
tutarı ara bilanço ile ortaya çıkan açığa eşitse, iflas bildirimi zorunluluğu
yoktur. Başka bir deyişle, bu taahhütlerin tutarı, borca batıklığı ortadan
kaldıracak düzeydeyse, kısa vadeli olmayıp süreklilik arzeder nitelikteyse ve
taahhütlerin yerine getirilmesi güç şartlara bağlanmamış ise mahkemeye
bildirimde bulunulmaz. Bu hükümle şirketin kurtarılabilmesi şansının
artırılması amaçlanmıştır.Şirket alacaklılarının aynı zamanda şirketin hissedarı
olmaları halinde bunlar, iflas ve erteleme seçeneğini
değerlendireceklerdir. Erteleme belli bir takvim gününe bağlı değildir. En
erken erteleme tarihi böyle bir taahhütte bulunmamış alacaklıların,
alacaklarının sona ermiş veya temin edilmiş olduğu tarihtir.
Erteleme bir anlamda, isteyerek ve son sıraya giderek,
şirketi iflastan kurtarma, ertelemenin son bulduğu tarihe kadar takas, mahsup
ve takip yapmama anlamını taşır yoksa, alacaktan feragat edilmiş
değildir. Bu beyan, zamanaşımına herhangi bir etkide de bulunmaz.
13-) İFLASIN ERTELENMESİ:Yönetim kurulu veya herhangi bir alacaklı, yeni nakit sermaye
konulması dahil, nesnel (varlığın kendi gerçeğine dayanan, objektif) ve gerçek
kaynakları ve önlemleri gösteren bir iyileştirme projesini mahkemeye sunarak
iflasın ertelenmesini isteyebilir. Bu halde İcra ve İflas Kanunu’nun 179 ila
179/b maddeleri uygulanır (TTK.Md. 377).
377.madde hükmüne göre iflasın ertelenmesinde İİK’nun 4949
sayılı Kanunla değişik 179, 179/a ve 179/b maddelerinin esas alınması gerekmektedir.
Buna göre, iflasın ertelenmesi dört temel kural içermektedir.
Birinci Kural: Bir iyileştirme
projesi bağlamında iflasın ertelenmesidir. Yönetici, yönetim kurulu ya da
alacaklılardan (1) biri, şirketin mali durumunun iyileştirilmesinin
mümkün olduğuna dair bir iyileştirme projesini mahkemeye sunarak iflasın
ertelenmesini isteyebilir. Mahkeme, projeyi ciddi ve inandırıcı bulursa,
iflasın ertelenmesine karar verir.
İkinci Kural: İyileştirme
projesinin emredici nitelikteki içeriği ile ilgilidir. İyileştirme projesinin
ciddi ve inandırıcı olduğunu gösteren bilgi ve belgelerin de mahkemeye
sunulması zorunludur. Hisse senetleri borsada işlem gören şirketlerde “Riskin
Erken Teşhisi Komitesi” nin önerileri dikkate alınmış olmalıdır. Arıca
projenin, önerilerinin, gerçekleştirilmesi için gerekli nesnel kaynakları
göstermesi ve bunlar içinde özkaynakların da bulunması gereklidir.Kanun, iflas
konumunda bulunan bir anonim şirketin özkaynak sağlanarak, yani pay
sahiplerinin sermaye, hatta nakdi sermaye katkılarıyla bu konumdan çıkabileceği
düşüncesinden hareket etmiştir. Fedakarlık pay sahiplerinden gelmelidir. Aksi
halde erteleme, alacaklıları, oyalayan bir araca dönüşür.
Üçüncü Kural: Mahkeme iflasın
ertelenmesi talebi üzerine, envanter düzenlenmesi ve yönetim kurulunun yerine
geçmesi ya da yönetim kurulu kararlarının onaylanması için derhal bir kayyım
atar. Kararla şirket müflis hale gelir. Kayyımın atanmasına ilişkin karar,
kayyımın mahkemece belirlenmiş görevleri ve temsil yetkisi ile bunların
sınırları ve iflasın ertelenmesine ilişkin talep mahkeme tarafından ilan ve
ticaret siciline tescil ettirilir. Mahkeme bu arada erteleme talebini karara
bağlar.
Dördüncü Kural: Erteleme kararı
üzerine borçlu aleyhine 6183 sayılı Kanuna göre yapılan takipler de dahil olmak
üzere hiçbir takip yapılamaz ve evvelce başlamış takipler durur. Bir takip
muamelesi ile kesilebilen zamanaşımı ve hak düşüren müddetler işlemez.
İflas ertelenmişse kayyım, her üç ayda bir şirketin
projeye uygun olarak iyileştirme gösterip göstermediğini mahkemeye rapor eder.
Mahkeme bu rapor üzerine veya gerek gördüğünde alacağı bilirkişi raporuna
göre, erteleme istemini değerlendirir ve iyileştirmenin mümkün olamayacağı
kanaatine varırsa erteleme kararını kaldırır. Erteleme süresi azami bir yıldır.
Bu süre kayyımın verdiği raporlara göre mahkemece uzatılabilir ancak uzatma
süreleri toplamı dört yılı geçemez. İflasın ertelenmesi talebinin reddi ya da
iyileşmenin mümkün olmadığının tespiti üzerine mahkeme, şirketin iflasına
karar verir.
_________
(1) Şirket alacaklıları kapsamına, şirketin işçileri ve
vergi daireleri girer. Pay sahiplerinin böyle bir talep hakkı yoktur. Prof. Dr.
Hasan PULAŞLI, Yeni Şirketler Hukuku Genel Esasları Sh:678/381
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder