İş Kazası Nedir? İş kazasının ne olduğu sosyal güvenlik hukuku yönünden
belirleniyor.Bu ise sosyal güvenlik hukukunun ülkemizdeki temel hukuk metni
olan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre
belirleniyor.Buna göre iş kazası;
a)
Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
b)
İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve
hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,
c) Bir
işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka
bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
d) 4/a’lı
(eski tabirle SSK’lı) emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince
çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
e)
Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi
sırasında,
meydana gelen
ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren
olay olarak tanımlanıyor.
4-a’lı ve 4-b’li Çalışanlar İş
Kazası Sigortalısı-Her
kaza ülkemiz hukuku açısından iş kazası sayılmıyor.
İşçinin
bir şekilde yaralanması şart, makine veya teçhizata zarar veren olaylar ya da
ramak kala olayları iş kazası sayılmıyor.Bu yararlanma illaki kan akması
şeklinde olmak zorunda değil. Ruhi yaralanmalar da iş kazası kabul edilmekte.Burada
önemli bir husus da hangi çalışanların bu sigortalılık düzenlemesi kapsamında
oldukları. 4-a’lı (eski tabirle SSK’lı) ve 4-b’li (eski tabirle Bağ-Kurlu)
çalışan sigortalılar iş kazası ve meslek hastalığı sigortası kapsamında.4-c’li
devlet memurları ise bunun dışında, onlar hakkında iş kazası değil maluliyet ile
ilgili hükümler uygulanıyor.
Bildirim Yükümlülüğü İşverenin
Omuzlarında-İş
kazalarının bildirimi ile ilgili ilk yükümlülük ilk olarak ülkemiz sosyal
güvenlik hukukunda düzenlenmiş bulunuyor.Buna göre, 4-a’lı çalışan sigortalılar
bakımından bunları çalıştıran işveren tarafından, o yer yetkili kolluk
kuvvetlerine derhal ve SGK’ya da en geç kazadan sonraki üç işgünü içinde, iş
kazası ve meslek hastalığı bildirgesi verilmesi zorunlu.
İş
kazasının işverenin kontrolü dışındaki yerlerde meydana gelmesi halinde,
bildirim yükümlülüğünün başlangıç tarihi iş kazasının öğrenildiği tarihten
itibaren başlıyor.Eğer iş kazası geçiren 4-b’li yani kendi işinde çalışan biri
ise bu durumda ise kendisi tarafından, bir ayı geçmemek şartıyla
rahatsızlığının bildirim yapmaya engel olmadığı günden sonra üç işgünü içinde
bildirim zorunlu.İş kazası ve meslek hastalığı bildirgesinin SGK’ya elden veya
taahhütlü posta ile bildirilmesi mümkün.
Ceza yok Ama Ağır Yaptırımlar Var-Sosyal güvenlik hukukuna göre iş
kazalarının SGK’ya bildirilmemesi halinde SGK tarafından idari para cezası
şeklindeki bir yaptırım uygulanmıyor.Ancak öyle yaptırımlar uygulanıyor ki, iş
kazasını bildirmeyen işverenin anasından emdiği süt burnundan geliyor…Bu
yükümlülüğü yerine getirmeyen veya yazılı olarak bildirilen hususları kasten
eksik ya da yanlış bildiren işverene veya 4-b’li sigortalıya, SGK’ca bu durum
için yapılmış bulunan masraflar ile ödenmişse geçici iş göremezlik ödenekleri
rücû edilmekte.Yani SGK ne masraf yapmışsa yasal faizi ile birlikte işverenden
istiyor.Dahası, SGK’ca yapılan ve ileride yapılması gerekli bulunan her türlü
masrafların tutarı ile gelir bağlanırsa bu gelirin başladığı tarihteki ilk
peşin sermaye değeri tutarı, sorumluluk halleri aranmaksızın, işverene ayrıca
ödettirilmekte.
6331 sayılı Kanunla da Düzenlendi-Öte yandan iş kazaları 6331 sayılı
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile de ikinci kez düzenlenmiş bulunuyor.Bu
kanuna göre de işverenlerin bütün iş kazalarının ve meslek hastalıklarının
kaydını tutması, gerekli incelemeleri yaparak bunlar ile ilgili raporları
düzenlemesi zorunlu.Yalnızca işçilerin yaralandığı olaylar değil işyerinde
meydana gelen ancak yaralanma veya ölüme neden olmadığı halde işyeri ya da iş
ekipmanının zarara uğramasına yol açan veya çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını
zarara uğratma potansiyeli olan olayları inceleyerek bunlar ile ilgili
raporları düzenlemek de işverenlerin bir başka yükümlülüğü.Bu şekilde iş
kazalarının ve meslek hastalıklarının kaydını tutmayan, ramak kala olaylar ve
iş kazaları ile ilgili incelemeler yaparak ilgili raporları düzenlemeyen
işverene 2014 yılı için 1.680 TL para cezası uygulanıyor.
Bildirmeyen İşverene Ceza Çıkıyor! İşveren,
a) İş
kazalarını kazadan sonraki üç iş günü içinde,
b) Sağlık
hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafından kendisine bildirilen meslek
hastalıklarını, öğrendiği tarihten itibaren üç iş günü içinde Sosyal Güvenlik
Kurumuna bildirimde bulunmak zorunda.Bu bildirimi yerine getirmeyen işverenlere
2014 yılı için 2 bin 240 TL para cezası uygulanıyor. Bu ceza yeni yılda
değerleme oranında artış da gösterecek.Bu ceza SGK tarafından uygulanan
yaptırımlardan ayrıca olan bir ceza ve Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü
tarafından uygulanıyor.
5510 sayılı Kanun kapsamında
olmayan işverenler bile bu bildirimi yapmak zorunda…
Hastanelere de Ceza Uygulanabilir Dahası 6331 sayılı İş Sağlığı ve
Güvenliği Kanunu doktor ve hastanelere de bildirim yükümlülüğü getiriyor.İşyeri
hekimi veya sağlık hizmeti sunucuları; meslek hastalığı ön tanısı koydukları
vakaları, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilen sağlık hizmeti
sunucularına sevk ediyorlar.Sağlık hizmeti sunucuları kendilerine intikal eden
iş kazalarını, yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucuları ise meslek hastalığı
tanısı koydukları vakaları en geç on gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna
bildirmekle yükümlü.Bu bildirimi yapmamaları halinde ise Çalışma ve İş Kurumu
İl Müdürlüğü tarafından hastanelere 2014 yılı için 2 bin 240 TL idari para
cezası uygulanıyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder